Pociąg „Amerika” – specjalny pociąg (niem. Führersonderzugpol. pociąg specjalny wodza) kanclerza III Rzeszy Adolfa Hitlera, służący mu do przemieszczania się pomiędzy kwaterami wojennymi. Zostało wyprodukowanych 25 specjalnych składów wagonowych dla hitlerowskich dygnitarzy[1].

Narada Adolfa Hitlera (pierwszy z prawej) z generałami w wagonie pociągu, 1941

Historia edytuj

Pociąg „Amerika” został oddany do użytku w sierpniu 1939. Zapewniał Hitlerowi komfortową mobilność[2]. W skład pociągu wchodziło z reguły kilka, kilkanaście (osiem do czternastu) wagonów specjalnych. Między innymi wagon wyposażony w urządzenia zasilające, wagon salonka Hitlera nr 10206, wagon konferencyjny, wagon do przewozu samochodów osobowych (reprezentacyjne limuzyny: Maybach, Horch 850 Pullman, terenowy sześciokołowy Mercedes-Benz W31 typ G4), dwa wagony kąpielowe, wagon łączności. Poza tym, każdy skład wyposażony był w dwa wagony z działkami przeciwlotniczymi kal. 20 mm wraz z 26 żołnierzami obsługi, które doczepione były na początku (za lokomotywą) i na końcu składu. Ponadto w składzie „Ameriki” znajdowały się: wagon eskorty, wagon restauracyjny, dwa wagony sypialne dla współpracowników Hitlera i zaproszonych do pociągu gości, dwa wagony dla personelu i wagon kierownika biura prasowego z krótkofalowym nadajnikiem radiowym o mocy 700 W. Wszystkie wagony były pomalowane w kolorze ciemnoniebieskim[3].

Podczas II wojny światowej pociąg Hitlera prowadzony był z reguły lokomotywami parowymi Baureihe 01, choć zdarzały się przypadki, w których do składu doczepiano parowozy Baureihe 03. Pociąg „Amerika” posiadał podwójną trakcję parową, na wypadek awarii lokomotywy. Wcześniej skład obsługiwały lokomotywy elektryczne, które w owym czasie były w Niemczech jednymi z najnowocześniejszych w Europie. Podczas obecności kanclerza w stolicy, skład można było zobaczyć na Dworcu Anhalckim (Anhalter Banhof).

„Amerika” była pierwszą wojenną kwaterą wodza III Rzeszy w czasie działań wojennych we wrześniu 1939. Po tym, jak Niemcy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym w grudniu 1941, nazwa „Amerika” zamieniona została na bardziej germańską „Brandenburg” („Brandenburgia”). Pod koniec wojny pociąg wpadł w ręce zachodnich aliantów. Wagon, w którym Hitler pracował, został wysadzony w powietrze, aby nie stał się miejscem kultu zwolenników Hitlera[4].

W 2017 w Jedlinie-Zdroju, w sąsiedztwie kompleksu Riese, dla celów edukacyjnych zostały udostępnione odtworzone (repliki) dwa wagony pociągu: salonka sztabowa i uzbrojony wagon osłonowy[5] (artyleryjski)[6].

 
Tunel schronowy w Stępinie-Cieszynie do ochrony pociągu sztabowego Hitlera

Inne pociągi specjalne III Rzeszy edytuj

Osobny artykuł: Führersonderzug.

Podobne pociągi posiadali inni dygnitarze III Rzeszy, między innymi marszałek Rzeszy Hermann Göring, podróżujący pociągiem o nazwie „Azja” i minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop. „Azja” należała z pewnością do składów, które swoim przepychem „biły na głowę” wszystkie inne pociągi dygnitarzy. Do wykończenia wagonów użyto najdroższego drewna, skór i tkanin. Marszałek Göring słynący zresztą z zamiłowania do luksusu (zob. Carinhall) dbał o to, aby jego wizerunek przewyższał wszystkich, nawet wodza.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. TVP, Bogusław Wołoszański Sensacje XX wieku, odc. Operacja Foxley, 2005.
  2. Film dokumentalny Stalowa bestia Hitlera (tytuł oryg. Le train d'Hitler: bête d'acier), 2016.
  3. Leszek Adamczewski, Zniszczyć Warszawę! [online], odkrywcy.pl, 9 października 2013 [dostęp 2013-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-12].
  4. Serial dokumentalny Hitler’s bodyguard, odc. 10 Hitler’s dangerous train journeys, 2008.
  5. W Jedlinie Zdroju można oglądać replikę wagonu Adolfa Hitlera. radiowroclaw.pl, 2017-06-17. [dostęp 2017-06-17].
  6. To ten człowiek stworzył Hitlera! Prowadził "Dziennik diabła" [online], fakt.pl, 27 marca 2018 [dostęp 2021-12-10].

Linki zewnętrzne edytuj