Wikipedia

Pomnik Vincenza Priessnitza w Jesioniku

zabytkowy pomnik w Czechach

Pomnik Vincenza Priessnitza w Jesioniku (cz. Pomník Vincence Priessnitze) – pomnik w stylu secesyjnym ku czci Vincenza Priessnitza, odsłonięty w 1909 roku w parku Smetanovy sady w Jesioniku w Czechach, zabytek kultury Republiki Czeskiej(inne języki).

Pomnik Vincenza Priessnitza
w Jesioniku
Pomník Vincence Priessnitze
Obiekt zabytkowy nr rej. 1000151361
Fotografia barwna, w centrum kadru rozbudowana rzeźbiarska grupa figuralna z marmuru otoczona przez zieleń parkową
Widok od frontu (2013)
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Jesionik

Miejsce

park Smetanovy sady

Styl architektoniczny

secesja

Projektant

Josef Obeth(inne języki)

Fundator

Kunigunde Pollo i darczyńcy

Materiał

marmur

Całkowita wysokość

5 m

Data budowy

1902–1909

Data odsłonięcia

25 lipca 1909

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pomnik Vincenza Priessnitza w Jesioniku”
Ziemia50°13′45,4″N 17°12′46,9″E/50,229278 17,213028
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Kunigunde Pollo z domu Borsig z Frývaldova (Jesionik) zapisała w 1889 roku w testamencie 1000 koron austriackich na poczet budowy pomnika Vincenza Priessnitza w jej rodzinnym mieście[1]. Rada miejska w maju 1889 roku zaaprobowała pomysł budowy pomnika i organizowała zbiórkę na ten cel[1]. Komitet budowy pomnika zawiązano w 1897 roku[1]. 20 czerwca 1902 Josef Obeth(inne języki) z Terezina wygrał konkurs na projekt pomnika pracą pt. Jung Brunnen[1] i został jego finalnym autorem[2]. Dzieło powstawało w latach 1902–1909[2]. Sam pomnik kosztował około 42 tysiące koron austriackich[1]. Pomnik odsłonięto i poświęcono 25 lipca 1909 roku[1]. Pomnik został wpisany do rejestru zabytków 3 maja 1958 roku (nr 1000151361)[2]. Poza funkcją estetyczną pomnik pełnił również funkcję praktyczną – był obudową źródła wody[3], woda wypływała z czterech rur[1]. W latach 80. XX wieku, w 2004 roku (po akcie wandalizmu) i w 2016 roku[1] pomnik był poddawany restauracji[3]. Przywrócono wypływ wody w sezonie[1].

Architektura edytuj

Monumentalne dzieło rzeźbiarskie wysokie na 5 m[4] w stylu secesyjnym znajduje się w parku miejskim[1], zostało wykonane z marmuru z Laasu(inne języki)[4] (bądź z Salzburga[1] – rzeźby[1]) oraz marmuru śląskiego[4] z Velkich Kunětic[1] (cokół[1]); jest posadowione na półokrągłym cokole o wymiarach 10 x 6 m[4], otoczonym stopniami[2]. W centralnej części znajdują się rzeźbione sceny symboliczne przedstawiające ludzi i zwierzęta[1] (z lewej: alegoria choroby, z prawej: wyleczenia[4]) oraz statua przedstawiająca Vincenza Priessnitza[3] o wysokości 2,85 m[4] (posąg spogląda w kierunku uzdrowiska Gräfenberk[1]). Cenne artystycznie poza figurami są także rzeźbiarskie detale roślinne[2]. Poniżej rzeźb umieszczono inskrypcje:[2] z lewej – DER MENSCHEIT, na środku – VINCENZ PRIESSNITZ, z prawej – JUNG – BRUNNEN[4]. Dzieło jest sygnowane z lewej: fec. J. Obeth/Gr. Krosse / Schl. 1907.[4]

Galeria edytuj

  •  
    Alegoria choroby
  •  
    Alegoria choroby – głowa
  •  
    Alegoria choroby przy statui
  •  
    Statua V. Priessnitza
  •  
    Centralna część pomnika
  •  
    Alegoria uzdrowienia
  •  
    Ornament roślinny – róża
  •  
    Pomnik od tyłu

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Priessnitzovo sousoší. Jesenické prameny [online], jesenickeprameny.cz [dostęp 2023-03-22] (cz.).
  2. ↑ a b c d e f pomník Vincence Priessnitze - Památkový Katalog [online], pamatkovykatalog.cz [dostęp 2023-03-22].
  3. ↑ a b c Danuše Krčová, Pod Priessnitzovou sochou bude opět tryskat voda, „Olomoucký deník”, 25 października 2008 [dostęp 2023-03-22] (cz.).
  4. ↑ a b c d e f g h Evidenční list nemovité kulturní památky [online], iispp.npu.cz [dostęp 2023-03-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pomnik_Vincenza_Priessnitza_w_Jesioniku&oldid=69939330”