Przytulisko dla bezdomnych w Poznaniu
Przytulisko dla bezdomnych – pierwszy w Polsce nowoczesny budynek schroniska dla bezdomnych, zlokalizowany w Poznaniu przy ul. św. Wincentego 2 na Zawadach.
 nr rej. A-309[1]
| |
.JPG) Widok ogólny od ul. św. Wincentego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. św. Wincentego 2 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1 września 1928[2] |
| Ukończenie budowy |
11 stycznia 1930[2] |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′53″N 16°57′20″E/52,414722 16,955556
| |
Historia edytuj
Obiekt powstał w latach 1928-1930 według projektu Władysława Czarneckiego, który wzorował się na podobnym założeniu zrealizowanym w 1928 w Berlinie. Modernistyczna forma budynku wzbudzała spore kontrowersje władz miejskich, gdyż nie była wcześniej stosowana w inwestycjach komunalnych. Gmach jest symetryczny, co nie jest regułą w modernizmie.
Obiekt zaprojektowano ściśle według potrzeb funkcjonalnych. Posiadał osobne dla kobiet i mężczyzn tzw. brudne wejścia z łaźniami na poziomie sutereny. Oprócz tego funkcjonowały wejścia czyste. W poszczególnych pomieszczeniach zlokalizowano zmywalnie i wentylowane izby pobytowe z pryczami ogrzewanymi od spodu. Budynek został zaprojektowany do pomieszczenia 100 mężczyzn i 100 kobiet. W dzień bezdomnym nie wolno było przebywać w obiekcie – rano otrzymywali ciepły posiłek, chleb, worek z czystą odzieżą oraz poradę, gdzie można poszukać pracy. Według regulaminu w przytulisku wolno było przebywać tylko trzy noce z rzędu[3].
Podczas budowy pojawiły się trudności techniczne. Do głębokości 18 metrów nie znaleziono pokładu o odpowiedniej dla budynku nośności. Problem rozwiązał inżynier Adam Drosio, natomiast żwir na ławę fundamentową ofiarował za darmo prezydent Cyryl Ratajski, który był właścicielem pobliskich wydm morenowych[3].
Podczas II wojny światowej Niemcy urządzili w przytulisku szpital. W czasach PRL teoretycznie wyeliminowano problem bezdomności, w związku z czym budynek przytuliska przejął Szpital Miejski i urządzono tutaj oddział chorób zakaźnych (obecnie przeniesiony do szpitala przy ul. Szwajcarskiej)[4]. Jego otwarcie nastąpiło 22 października 1945 przy udziale wiceprezydenta Poznania Antoniego Drabowicza[5].
W 2018 rozpoczęto prace mające na celu adaptację budynku na potrzeby hostelu Centrum Integracji Społecznej działającego w ramach Fundacji Barka[6].
Zobacz też edytuj
- osiedle socjalne na Zawadach w Poznaniu - w bezpośrednim sąsiedztwie,
- baraki dla bezdomnych i bezrobotnych na Dębcu z 1936,
- dom starców na Grobli z 1935,
- Dom Weterana na Szelągu,
- Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”.
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo WP [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b Sprawozdanie Zarządu Stołecznego Miasta Poznania 1929-1930, s. 61
- ↑ a b Władysław Czarnecki, Wspomnienia architekta. Tom pierwszy. 1895-1930, opr. Hanna Grzeszczuk-Brendel, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2005, s.111-112, ISBN 83-89525-57-7
- ↑ Hanna Grzeszczuk-Brendel, Gabriela Klause: Domy socjalne na Zawadach w: Kronika Miasta Poznania 2/2002 s. 193; on-line: [1]
- ↑ Tadeusz Świtała, Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 317, ISBN 83-210-0607-8, OCLC 830203088.
- ↑ Ewa Kłodzińska, Stare mury, nowe życie, w: My. Czasopismo mieszkańców, nr 9(213)/2018, Pro Publico, Poznań, s. 8, ISSN 1641-6813
Bibliografia edytuj
- Atlas architektury Poznania, Janusz Pazder (red.), Aleksandra Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 312, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366.