Równe (województwo podkarpackie)
Równe – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla[4]. Leży w dolinie rzeki Jasiołki.
| wieś | |
 Centrum miejscowości z lotu ptaka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
1826[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-451[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RKR |
| SIMC |
0349961[4] |
Położenie na mapie gminy Dukla  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 49°35′42″N 21°42′58″E/49,595000 21,716111[1]
| |
Na przełomie XVI i XVII wieku wieś Równie położona była w ziemi sanockiej województwa ruskiego[5]. Wieś klucza jaśliskiego biskupów przemyskich[6].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0349978 | Bałanówka | część wsi |
| 0349984 | Baranówka | część wsi |
| 0349990 | Bogaczówka | część wsi |
| 0350007 | Brajówka | część wsi |
| 0350013 | Bronelówka | część wsi |
| 0350020 | Dół | część wsi |
| 0350036 | Figurówki | część wsi |
| 0350042 | Góra | część wsi |
| 0350065 | Grzegorczykówka | część wsi |
| 0350071 | Kasprzykówka | część wsi |
| 0350088 | Kędrówka | część wsi |
| 0350094 | Klukówki | część wsi |
| 0350102 | Kołodziejówki | część wsi |
| 0350119 | Kopalnia | część wsi |
| 0350125 | Krawcówka | część wsi |
| 0350131 | Księże | część wsi |
| 0350148 | Leniówka | część wsi |
| 0350154 | Lipkówka | część wsi |
| 0350160 | Mikoszówka | część wsi |
| 0350177 | Namiastówka | część wsi |
| 0350183 | Olejarzówka | część wsi |
| 0350190 | Pachanówka | część wsi |
| 0350208 | Patlówka | część wsi |
| 0350214 | Polnorówka | część wsi |
| 0350220 | Popardy | część wsi |
| 0350237 | Potoki | część wsi |
| 0350243 | Półanki | część wsi |
| 0350250 | Ptaszykówka | część wsi |
| 0350266 | Rola Patlowa | część wsi |
| 0350272 | Sasy | część wsi |
| 0350289 | Staraniówki | część wsi |
| 0350295 | Stasikówka | część wsi |
| 0350303 | Szczepanikówka | część wsi |
| 0350310 | Szczepanikówki | część wsi |
| 0350326 | Szypałówka | część wsi |
| 0350332 | Śniegówka | część wsi |
| 0350349 | Tureczkówka | część wsi |
| 0350355 | Turkówka | część wsi |
| 0350361 | Węgrzynówka | część wsi |
| 0350378 | Widacz | część wsi |
| 0350384 | Wojtówki | część wsi |
| 0350390 | Wygonek | część wsi |
| 0350409 | Zajdlówka | część wsi |
Historia edytuj
W Równem znaleziono ślady osadnictwa z epoki brązu (1300-800 lat p.n.e.), które świadczą o starym rodowodzie tej miejscowości.
Równe założone zostało jako wieś królewska przez króla Kazimierza Wielkiego na prawie magdeburskim w 1352 roku. Zasadźcą był sanoczanin Dytmar. W 1386 roku biskup przemyski Eryk z Winsen wydał w Krośnie dokument o założeniu wsi. Na jego mocy oddał Michałowi sołtysowi z Równego gaje położone nad rzeką „Jesso” za 22 grzywien polskich i pozwolił na założenie wsi Byskopeswalt. Maria Andegaweńska nadała biskupstwu 2 kwietnia 1384 roku pięć włości: Równe, Brzozów, Cergową, Domaradz w ziemi sanockiej oraz Radymno w przemyskiej. Otrzymał je biskup Eryk z Winsen. Równe zniszczone zostało w 1624 roku przez Tatarów i w 1657 roku przez Węgrów Jerzego II Rakoczego. W 1848 roku w wyniku uwłaszczenia chłopów wieś Równe stała się własnością mieszkających w niej rolników (Uwłaszczenie chłopów na ziemiach polskich)
Pod koniec XIX wieku wykryto tu złoża ropy naftowej (obecnie w zdecydowanej większości wyeksploatowane). W 1860 roku dzierżawcą wsi była Maria z Chłędowskich Pomezańska, siostra Adama Tomasza Chłędowskiego i Walentego Chłędowskiego. Od 1867 roku wieś należała do powiatu krośnieńskiego, a przedtem do sanockiego.
W czasie I i II wojny światowej toczyły się tu zacięte walki: m.in. w czasie bitwy o Przełęcz Dukielską.
W 1943 roku oddział por. Franciszka Kochana Obłońskiego OP-15 AK napadł na kopalnie Równe i w 1944 roku w ramach akcji Burza rozbił na Górze Rogowskiej niemieckie tabory. W odwecie Niemcy rozstrzelali 10 zakładników.
Zabytki edytuj
- Kościół neogotycki z 1905 roku wg projektu Sławomira Odrzywolskiego, częściowo barokowy wystrój wnętrza (prawy boczny ołtarz z 1730 roku) nie zachowany - przeniesiony do jednego z kościółków bieszczadzkich. Na terenie kościoła znajduje się obszar sieci Natura 2000 o nazwie Kościół w Równem.
-
Kościół Parafialny -
Nawa Główna kościoła parafialnego -
Polichromia wewnątrz kościoła
- Pomnik mieszkańców zamordowanych przez Niemców w lipcu 1944 roku na cmentarzu parafialnym w Równem.
Osoby związane z miejscowością edytuj
- Józef Długosz, żołnierz AK, działacz organizacji Wolność i Niezawisłość
- Stanisław Uliasz, filolog, rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 117334
- ↑ Strona gminy. Demografia, stan na dzień 31.12.2023 [dostęp 2024-01-30]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1087 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej , Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
- ↑ Maciej Dalecki: Akta dóbr biskupów przemyskich obrządku łacińskiego 1652–1883. Inwentarz archiwalny zespołu, w: Rocznik Historyczno-Archiwalny. T. XI, Przemyśl 1996, s. 102.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Linki zewnętrzne edytuj
- Równe (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 823.
Bibliografia edytuj
- J. Michalak, Dukla i okolice, Krosno 1996, s. 66-67