RWD-19
RWD-19 – polski dwumiejscowy (w układzie tandem) sportowy samolot wyczynowy, zbudowany w 1938 r. w Doświadczalnych Warsztatach Lotniczych (DWL). Projekt samolotu został opracowany przez Jerzego Drzewieckiego oraz Tadeusza Chylińskiego w latach 1937-1938.
 RWD-19 (1938 r.) | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
mieszana, wolnonośny dolnopłat |
| Załoga |
1+1 (tandem) |
| Historia | |
| Data oblotu |
październik 1938 |
| Lata produkcji |
1938 |
| Wycofanie ze służby |
zniszczony – wrzesień 1939 |
| Liczba wypadków |
0 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
Gipsy Major 4-cylindrowy, rzedowy, chłodzony powietrzem. |
| Moc |
130 KM – startowa |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
9,70 m |
| Długość |
7,40 m |
| Wysokość |
2,10 m |
| Powierzchnia nośna |
12,0 m² |
| Masa | |
| Własna |
380 kg |
| Użyteczna |
520 kg |
| Startowa |
900 kg |
| Paliwa |
180 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
258 km/h |
| Prędkość przelotowa |
217 km/h |
| Prędkość minimalna |
72 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
4,6 m/s |
| Pułap |
5000 m |
| Zasięg |
1300 km |
| Dane operacyjne | |
Historia edytuj
W 1936 r. w Polsce brak było samolotu wyczynowego o wybitnie nowoczesnych założeniach, który byłby zbliżony swymi osiągami i kształtem aerodynamicznym do znanych na zachodzie Europy płatowców, takich jak z wytwórni niemieckiej Klemm czy francuskiej Caudron. Pod koniec 1936 r. inż. Jerzy Drzewiecki opracował projekt wstępny szybkiego samolotu rajdowego z przeznaczeniem głównie do pobicia rekordu długości przelotu. Projekt konstrukcyjny powstał na przełomie 1937/38 r. pod kierunkiem J.Drzewieckiego. Płat do tego samolotu zaprojektował Tadeusz Chyliński. Płatowiec RWD-19 ze znakami SP-BPD, został oblatany w październiku 1938 r. przez Eugeniusza Przysieckiego na lotnisku Okęcie w Warszawie. Okazało się, że prędkość max. samolotu była mniejsza o kilkanaście km/h niż zakładano. Fakt ten, jak również wiadomość o pobiciu przez niemiecki samolot Arado Ar 79 rekordu długości przelotu, skłoniło kierownictwo DWL do zrezygnowania z dalszych przygotowań do bicia tego rekordu. W zimie 1938/39 r. zostały ukończone pomyślnie badania samolotu przeprowadzone w Instytucie Technicznych Lotnictwa (ITL). Początkowo myślano o wykorzystaniu RWD-19 jako szybkich samolotów turystycznych, jak również do przeszkolenia pilotów na samoloty liniowe. Jednak ze względu na dostępność znacznie tańszych RWD-16 bis oraz RWD-21, władze L.O.P.P. postanowiły nie składać na nie zamówienia. RWD-19 był samolotem bardzo dobrze opracowanym pod względem aerodynamicznym, o zgrabnej linii. Płatowiec malowany był na kolor wiśniowy, natomiast strzała na kadłubie i znaki rejestracyjne były białe. Do wybuchu wojny prototyp znajdował się na terenie wytwórni na Okęciu i na początku września 1939 r. został zniszczony wskutek nalotu niemieckiego lotnictwa.
Opis konstrukcji edytuj
Sportowy samolot wyczynowy – dwumiejscowy (w układzie tandem), wolnonośny dolnopłat konstrukcji mieszanej, podwozie stałe.
- Skrzydło dwudźwigarowe, trapezowe, składa się z trzech części. Środkowa jest wykonana z rur stalowych, pokryta blachą duralową i stanowi jedną część z kadłubem, zawiera dwa zbiorniki paliwa. Części zewnętrzne łatwo odejmowane, są całkowicie drewniane, pokryte sklejką do pierwszego dźwigara, a dalej płótnem. Skrzydło posiada na całej rozpiętości sloty na krawędzi natarcia, całkowicie automatyczne. Lotki są szczelinowe kryte płótnem. Klapy krokodylowe.
- Kadłub wykonany ze spawanych rur stalowych, kratownicowy, oprofilowany drewnem i pokryty płótnem. Ogrzewana kabina posiada dwa siedzenia umieszczone jeden za drugim. Okna ze szkła organicznego w kabinie są odsuwane i zapewniają bardzo dobrą widoczność dla pilota siedzącego z przodu. Dach nad obu siedzeniami jest otwierany, co ułatwia wsiadanie i wysiadanie. Obszerny bagażnik znajduje się za tylnym siedzeniem. Płatowiec posiada podwójne sterowanie, orczyk pilota jest regulowany w czasie lotu.
- Usterzenie wolnonośne, konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. Statecznik poziomy regulowany w locie. Stery kryte płótnem a stateczniki sklejką.
- Podwozie o szerokim rozstawieniu, wolnonośne, jednogoleniowe, zaopatrzone w amortyzatory olejowo powietrzne o dużym skoku. Koła niskociśnieniowe posiadają hamulce, które za pomocą dźwigni są uruchamiane razem lub oddzielnie przy wychyleniu orczyka. Kółko ogonowe swobodne.
- Silnik czterocylindrowy rzędowy de Havilland Gipsy Major chłodzony powietrzem o mocy startowej 130 KM i mocy nominalnej 120 KM przy 2100 obr./min o masie 140 kg. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Śmigło drewniane, stałe, dwułopatowe, Szomański. Można było również użyć silnika PZInż. Major.
Bibliografia edytuj
- Andrzej Glass, Polskie Konstrukcje Lotnicze, wyd. Stratus, 2007.
- Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
- Lot Polski, kwiecień 1939, wyd. Zarz. Gł. L.O.P.P.
- Samolot RWD-19. „Skrzydlata Polska”. 1/1958, s. 14, 1 stycznia 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.