Rhabdognathus
Rhabdognathus – rodzaj krokodylomorfa z rodziny Dyrosauridae żyjącego od późnej kredy do wczesnego paleocenu na obecnych terenach Afryki. Został opisany w 1930 roku przez Swintona w oparciu o kilka fragmentów żuchwy pochodzących z paleoceńskich osadów w Nigerii. Kolejne szczątki żuchwy przypisali do tego rodzaju Halstead i Middleton w 1976 roku, a w 1980 Éric Buffetaut opisał pierwsze skamieniałości czaszki[1]. W 2002 roku Christopher Brochu i współpracownicy opisali puszkę mózgową, którą wstępnie przypisali do Rhabdognathus[2]. Ze względu na fragmentaryczność holotypu zaliczenie innych szczątków czaszki do rodzaju Rhabdognathus nie mogło być całkowicie pewne[1]. W 2007 roku Stéphane Jouve przeanalizował wszystkie znane skamieniałości należące do Rhabdognathus i opisany przez Swintona R. rarus uznał za nomen dubium, jednak utrzymał go jako gatunek typowy, stwierdzając, że – mimo iż niediagnostyczny na poziomie gatunkowym – pozwala na odróżnienie Rhabdognathus od innych rodzajów. Jouve nazwał także dwa nowe gatunki – R. aslerensis i R. keiniensis – a kolejny, R. compressus, został przeniesiony do rodzaju Congosaurus w oparciu o budowę zębodołów, sugerującą, że jest on bliżej spokrewniony z C. bequaerti[3].
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| (bez rangi) | Mesoeucrocodylia | ||
| (bez rangi) | Neosuchia | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Rhabdognathus | ||
| Gatunki | |||
|
| |||
Rhabdognathus miał długi pysk, stanowiący około 73% długości całej czaszki[4]. Według Jouve'a, Bouyi i Amaghzaza (2005) długość ciała dorosłego osobnika R. rarus wynosiła 4,5–5 m[5], a według Hastingsa i współpracowników (2010) R. keiniensis dorastał do 4,72–5,44 m[6]. Większość analiz filogenetycznych sugeruje, że Rhabdognathus był zaawansowanym przedstawicielem Dyrosauridae[1]. Przez długi czas wszystkie znane skamieniałości krokodylomorfów należących do tego rodzaju znane były z paleocenu – skały, z których pochodzi puszka mózgowa opisana przez Brochu i współpracowników, oceniono na mastrycht lub paleocen, jednak hipoteza o ich paleoceńskim pochodzeniu została uznana za bardziej prawdopodobną[2]. Dwie czaszki odkryte w Mali wydobyto jednak z osadów jednoznacznie datowanych na mastrycht, co dowodzi, że R. aslerensis i R. keiniensis oddzieliły się od siebie oraz od Hyposaurus jeszcze w mezozoiku[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Robert V. Hill, Jacob A. McCartney, Eric Roberts, Mohamed Bouaré, Famory Sissoko, Maureen A. O'Leary. Dyrosaurid (Crocodyliformes, Mesoeucrocodylia) fossils from the Upper Cretaceous and Paleogene of Mali: implications for phylogeny and survivorship across the K-T boundary. „American Museum Novitates”. 3631, s. 1–19, 2008. DOI: 10.1206/598.1. (ang.).
- ↑ a b Christopher A. Brochu, Mamadou L. Bouaré, Famory Sissoko, Eric M. Roberts, Maureen A. O'Leary. A dyrosaurid crocodyliform braincase from Mali. „Journal of Paleontology”. 76 (6), s. 1060–1071, 2002. DOI: 10.1666/0022-3360(2002)076%3C1060:ADCBFM%3E2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ Stéphane Jouve. Taxonomic revision of the dyrosaurid assemblage (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from the Paleocene of the Iullemenden Basin, West Africa. „Journal of Paleontology”. 81 (1), s. 163–175, 2007. DOI: 10.1666/0022-3360(2007)81%5B163:TROTDA%5D2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ Stéphane Jouve, Daniela Schwarz. Congosaurus bequaerti, a Paleocene Dyrosaurid (Crocodyliformes; Mesoeucrocodylia) from Landana (Angola). „Bulletin de l'Institut Royal des Sciences Naturelles de Belgique, Sciences de la Terre”. 74, s. 129–146, 2004. (ang.).
- ↑ Stéphane Jouve, Baâdi Bouya, Mbarek Amaghzaz. A short-snouted dyrosaurid (Crocodyliformes, Mesoeucrocodylia) from the Palaeocene of Marocco. „Palaeontology”. 48 (2), s. 359–369, 2005. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2005.00442.x. (ang.).
- ↑ Alexander K. Hastings, Jonathan I. Bloch, Edwin A. Cadena, Carlos A. Jaramillo. A new small short-snouted dyrosaurid (Crocodylomorpha, Mesoeucrocodylia) from the Paleocene of northeastern Colombia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (1), s. 139–162, 2010. DOI: 10.1080/02724630903409204. (ang.).