Roman Józef Dadaczyński (ur. 8 lutego 1889 w Wielowsi, zm. 28 grudnia 1940 w KL Dachau) – polski duchowny rzymskokatolicki, starszy kapelan Wojska Polskiego, powstaniec wielkopolski.

Roman Dadaczyński
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1889
Wielowieś

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1940
KL Dachau

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1 marca 1914

Odznaczenia
Krzyż NiepodległościKrzyż Walecznych (1920–1941)
Karta rejestracyjna Romana Dadaczyńskiego jako więźnia w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Dachau

Życiorys edytuj

Syn aptekarza Kaspra i Anny Jaensch. Gimnazjum ukończył w Ostrowie Wielkopolskim (1909). Działał wówczas w Towarzystwie Tomasza Zana. Od 1909 do 1914 uczył się w Seminarium Duchownym w Gnieźnie (święcenia kapłańskie otrzymał 1 marca 1914). Kolejno był wikariuszem w: Marcinkowicach, Morzewie, Kostrzynie i Miejskiej Górce.

14 listopada 1918 wybrano go na członka Rady Robotniczej i Żołnierskiej w Miejskiej Górce, gdzie kontrolował pracę niemieckich urzędników. 8 stycznia 1919 z jego inicjatywy rozpoczęło się formowanie Straży Ludowej w Miejskiej Górce. 10 stycznia został kapelanem oddziałów powstańczych. Odbierał przysięgi od powstańców. 28 stycznia 1919 wspierał żołnierzy na pierwszej linii frontu, podczas silnych ataków Niemców na Miejską Górkę. Od 23 lutego 1919 był kapelanem 11 (69) Pułku Strzelców Wielkopolskich. Na froncie przebywał do 1920 (wojna z bolszewikami).

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu starszego kapelana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 33. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego, a jego oddziałem macierzystym była Kuria Biskupia[1].

Pełnił służbę na stanowisku kierownika Rejonu Duszpasterstwa Katolickiego Tarnopol[2][3]. Z dniem 1 grudnia 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko kapelana 5 Brygady Ochrony Pogranicza w Łachwie[4]. W 1927 został przeniesiony do rezerwy[5].

Od 16 maja 1927 piastował funkcję proboszcza w Wyganowie, a potem w Rakoniewicach. Udzielał się w środowiskach powstańczych. We wrześniu 1939 udał się do Poznania, gdzie usiłował dostać się do armii, ale z uwagi na wiek nie przyjęto go. Jako powstaniec wielkopolski aresztowany w Rakoniewicach, został osadzony w więzieniu w Wolsztynie. W wyniku tortur trafił do szpitala. Internowany i przetrzymywany w Lubiniu. 24 maja 1940 przewieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie po kilku miesiącach zmarł z wyczerpania[6].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 406.
  2. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1421, 1426.
  3. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1292, 1297.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 126 z 26 listopada 1925 roku, s. 684.
  5. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 401.
  6. a b Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Zygmunt Bartkowiak, Bogusław Polak (red.), Antoni Czubiński (red.), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, s. 65, ISBN 83-7177-014-6, OCLC 830313217.
  7. M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.

Bibliografia edytuj