Wikipedia

Rudolf Ksieniewicz

oficer Wojska Polskiego

Rudolf Stanisław Ksieniewicz[a] (ur. 28 grudnia 1897?/9 stycznia 1898 w Kiertelu, zm. 1940 w Kijowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Rudolf Ksieniewicz
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Pełne imię i nazwisko

Rudolf Stanisław Ksieniewicz

Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1898
Kiertel

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Kijów

Przebieg służby
Lata służby

1915–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

45 pułk piechoty

Stanowiska

I zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna domowa w Rosji
II wojna światowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 9 stycznia 1898 we wsi Kiertel na wyspie Hiuma, należącej do ówczesnej guberni estońskiej, w rodzinie Józefa i Anny z domu Rehesaar[4][5]. Rodzina ojca należała do szlachty zamieszkałej na terytorium guberni mińskiej[2]. W 1905 przeniósł się z rodzicami i czworgiem rodzeństwa (dwie siostry i dwóch braci) do Haapsalu, gdzie uczęszczał do szkoły miejskiej[6][5]. Na początku 1908 przeniósł się z rodziną do Ufy, gdzie skończył szkołę miejską z prawem sześcioklasowego gimnazjum przy Instytucie Nauczycielskim[7][5].

W maju 1915 jako ochotnik wstąpił do armii rosyjskiej i został wcielony do 144 zapasowego batalionu piechoty[8]. 1 lipca?/14 lipca 1915 został podoficerem[2]. 20 lipca tego roku został skierowany do 1 Szkoły Praporszczyków w Peterhofie[6][2]. 15 listopada?/28 listopada 1915 został mianowany chorążym, a 6 grudnia 1915 wysłany na front, gdzie został wcielony do 6. kompanii 50 syberyjskiego pułku strzelców na stanowisko młodszego oficera[6][2]. 3 lipca 1916 nad rzeką Ķekaviņa koło Rygi został kontuzjowany[6][9]. W listopadzie wrócił do pułku, z którym walczył w Małopolsce Wschodniej jako dowódca 1. kompanii[6].

20 stycznia 1917 został przeniesiony do 3 pułku strzelców polskich w Połtawie na stanowisko młodszego oficera 5. kompanii[6]. W szeregach tego oddziału od kwietnia walczył na froncie, a jesienią 1917 wyjechał pod Mohylew, gdzie organizował się I Korpus Polski w Rosji[6]. Tam awansował na podporucznika[6]. 4 stycznia 1918 wyjechał na urlop do Ufy[6]. Rozwój rewolucji w tym rejonie uniemożliwił mu powrót do korpusu, wobec czego wstąpił do Organizacji Kontrrewolucyjnej Oficerów[6]. 3 lipca 1918, po zmianie sytuacji politycznej, rozpoczął organizację oddziału złożonego z Polaków[6]. Przez kilka miesięcy prowadził walki partyzanckie z bolszewikami, a następnie dołączył do 5 Dywizji Syberyjskiej[10]. Został dowódcą 1. kompanii 1 pułku strzelców polskich im. Tadeusza Kościuszki[6]. Na początku sierpnia wyjechał ze swoją kompanią na front w rejonie Jekaterynburga[6]. Walki z bolszewikami prowadził samodzielnie do lutego 1919, kiedy to dołączył do macierzystego pułku[6]. Za waleczność został awansowany na porucznika i kapitana[6]. W grudniu 1919 walczył ze swoją kompanią jako straż tylna dywizji, w tym w boju pod miastem Tajga[6]. 10 stycznia 1920 dostał się do niewoli bolszewickiej[6]. 28 kwietnia 1922 major Franciszek Dindorf-Ankowicz we wniosku o odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „jako jeden z pierwszych organizatorów Wojska Polskiego na Syberii kapitan Ksieniewicz Rudolf jako dowódca 1-wszej kompanii 1-go pułku strzelców polskich już w lipcu 1918 wyrusza z kompanią na front permski. Pozostawiony sam sobie, bez żadnej łączności z resztą Wojska Polskiego, kapitan Ksieniewicz w przeciągu pół roku stacza cały szereg walk z bolszewikami, zyskując sławę i poważania wśród obcych dla dzielnego żołnierza polskiego. W marcu 1919 powraca z kompanią do pułku, przyprowadza żołnierza bitnego, pełnego poświęceń, silnego moralnie, zbudowanego przykładem dowódcy”[11]. Wniosek podpisali dowódca 5 Dywizji Syberyjskiej płk Walerian Czuma [12], pułkownik Kazimierz Rumsza oraz generał broni Józef Haller[13].

3 października 1921 przyjechał do Polski i po rehabilitacji został przydzielony do 78 pułku piechoty na stanowisko dowódcy 8. kompanii[6]. 10 lutego 1922 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 78 pp[6][3][14]. Po zwolnieniu z wojska wstąpił do Policji Państwowej w stopniu starszego przodownika[6]. 9 października 1922 jako oficer rezerwy został powołany do służby czynnej w 82 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy 3. kompanii karabinów maszynowych, a 22 grudnia tego roku przeniesiony do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko dowódcy 5. kompanii[6][15]. 16 listopada 1923 został przemianowany z dniem 1 listopada 1923 na oficera zawodowego w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1594,5 lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. 2 września 1925 został przeniesiony do 68 pułku piechoty we Wrześni na stanowisko oficera administracji materiałowej[6]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy 5. kompanii[6]. 2 kwietnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1929 stopień majora w korpusie oficerów piechoty i 41. lokatą[17]. W lipcu tego roku został zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza[18], a w październiku 1931 przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu[6][19][20]. W kwietniu 1936 zastąpił majora dyplomowanego Mirosława Józefa Kalinkę na stanowisku dowódcy garnizonu i dowódcy II batalionu 68 pp, który był detaszowany w Jarocinie[21][22][23]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 39. lokatą w korpusie oficerów piechoty[24][25]. Od 11 kwietnia 1938 był I zastępcą dowódcy 45 pułku piechoty w Równem[26][27].

W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę na stanowisku komendanta garnizonu Równe[28]. 17 września 1939 wyjechał z Równego, a dwa dni później dostał się w bliżej nieznanych okolicznościach do niewoli radzieckiej[29]. Początkowo uwięziony w obozie przejściowym w Równem[29]. 28 marca 1940 został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie (więzieni w Równem i wywiezieni tego samego dnia do Kijowa byli także inni polscy oficerowie: Franciszek Górecki i Karol Jeżowski)[29]. Tam, wiosną 1940, został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/3-221 oznaczony numerem 1561)[30][31]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni[29].

Życie prywatne edytuj

28 grudnia 1918 ożenił się z panną M. Smirnową, z którą miał dwie córki: Izabelę Janinę (ur. 9 września 1923) i Olgę Marię Annę (ur. 28 grudnia 1930)[32][33]. Pani Ksieniewiczowa był przewodniczącą Koła „Rodziny Wojskowej” w Jarocinie[34].

Ordery i odznaczenia edytuj

 
Major Rudolf Stanisław Ksieniewicz przed 14 marca 1934

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imienia i daty urodzenia majora Rudolfa Ksieniewicza z „Rudolf ur. 11 stycznia 1898” na „Rudolf Stanisław ur. 9 stycznia 1898”[1]. W innych źródłach podawana była data urodzenia „28 grudnia 1897”[2][3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 27.
  2. ↑ a b c d e Список (по старшинству в чинах) генералам, штаб и обер-офицерам и классным чиновникам 50-го Сибирского стрелкового полка (s. 36). Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-07-27]. (ros.).
  3. ↑ a b Druga lista 1922 ↓, s. 4.
  4. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  5. ↑ a b c Stefański 2019 ↓, s. 90.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Kolekcja ↓, s. 4.
  7. ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  8. ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  9. ↑ Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Ксеневич Рудольф Иосифович. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-07-27]. (ros.).
  10. ↑ Stefański 2019 ↓, s. 91.
  11. ↑ Kolekcja ↓, s. 5, 6.
  12. ↑ Banaszek, Roman i Sawicki ↓, s. 160.
  13. ↑ Kolekcja ↓, s. 7.
  14. ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 146.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 1 marca 1923, s. 150.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 72 z 17 listopada 1923, s. 758.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929, s. 105.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 188.
  19. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 343.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 35, 596.
  21. ↑ Zmiana na stanowisku dcy baonu 68 pp w Jarocinie. „Gazeta Jarocińska”. 33, s. 3, 1936-04-23. 
  22. ↑ Pożegnanie mjr. dypl. Kalinki. „Gazeta Jarocińska”. 35, s. 3, 1936-04-30. 
  23. ↑ Stefański 2019 ↓, s. 94, 95.
  24. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 420.
  25. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 16, w marcu 1939 zajmował 38. lokatę.
  26. ↑ Stefański 2019 ↓, s. 95.
  27. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 602.
  28. ↑ Stefański 2019 ↓, s. 98.
  29. ↑ a b c d Stefański 2019 ↓, s. 99.
  30. ↑ Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 49.
  31. ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 160.
  32. ↑ Stefański 2019 ↓, s. 93.
  33. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  34. ↑ Kurs Przysposobienia kobiety do życia rodzinnego. „Gazeta Jarocińska”. 93, s. 2, 1937-11-21. .
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 19 sierpnia 1922, s. 614.
  36. ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
  37. ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 363.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923, s. 210.
  40. ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 12.
  42. ↑ a b c Stefański 2019 ↓, s. 97.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931, s. 81.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 14 maja 1925, s. 254.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolf_Ksieniewicz&oldid=71748460”