Sarplaninac
Sarplaninac – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana w średniowieczu na Półwyspie Bałkańskim. Pierwotnym przeznaczeniem psów tej rasy było pilnowanie stad owiec.
| |
| Inne nazwy |
pies pasterski z Szar Płaniny, jugosłowiański pies pasterski z Szar Płaniny |
|---|---|
| Kraj pochodzenia | |
| Wymiary | |
| Wysokość | |
| Masa | |
| Klasyfikacja | |
| FCI |
Grupa II, sekcja 2.2, |
| UKC |
Grupa 1 – Guardian Dog |
| Wzorce rasy | |
Rys historyczny edytuj
Pies pasterski z Szar Płaniny to starodawna rasa psów górskich blisko spokrewniona z owczarkiem kraskim. Od 1930 roku sarplaninac oficjalnie uznawany jest za odrębną rasę[2]. Owczarki te były wykorzystywane do pilnowania stad przed drapieżnikami w południowo-wschodnim regionie byłej Jugosławii. Kiedyś psy te nazywano owczarkami iliryjskimi (w czasach rzymskich kraina ta nosiła nazwę Ilirii) i pod tą nazwą Międzynarodowa Federacja Kynologiczna zarejestrowała sarplaninaca w 1939 roku. W 1957 roku – na wniosek Związku Kynologicznego Jugosławii – zmieniono ją na „jugosłowiański pies pasterski z Szar Płaniny”[1].
Na obszarze Szar Płaniny psy te występowały najliczniej. Uważa się, że pochodzą one od dawnych molosów z Grecji i tureckich psów pilnujących stad. W czasie wojny w Bośni liczebność populacji została znacznie zredukowana, ale rasie nie grozi wymarcie. Jej przedstawicieli wywieziono do Ameryki Północnej[2].
Klasyfikacja edytuj
W klasyfikacji FCI rasa ta została zaliczona do grupy II – Pinczery, sznaucery, molosy i szwajcarskie psy do bydła, sekcja 2.2 – Molosy typu górskiego[3]. Nie podlega próbom pracy[1]. W United Kennel Club rasa zarejestrowana została w 1995 roku w Guardian Dog Group.
Wygląd edytuj
Z powodu masywnego kośćca i obfitej sierści psy te sprawiają wrażenie większych niż rzeczywiście są. Głowa jest mocna, uszy załamane, długi ogon noszony w kształcie szabli.
Szata i umaszczenie edytuj
Maść jest jednolita, od białej po bardzo ciemną, stalowo szarą.
Zachowanie i charakter edytuj
Czujne i zdecydowane. Psy te są trudne do ułożenia i niezależne, przyzwyczajone do samodzielnej pracy. Odporne na trudne warunki pogodowo-terenowe.
Użytkowość edytuj
W rejonie pochodzenia psy tej rasy często jeszcze wykorzystywane są w tradycyjnej roli. Pod koniec XX wieku przedstawicieli tej rasy sprowadzono do Stanów Zjednoczonych, aby strzegły owiec przed kojotami[2].
Oczekiwana długość życia psów tej rasy wynosi 11–13 lat[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Wzorzec rasy nr 41 (FCI Standard N° 41) (pdf) (pol.), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny
- ↑ a b c d Bruce Fogle: Wielka encyklopedia : Psy [Encyclopedia of the dog]. (tłum.) Marcin Gorazdowski. Warszawa: MUZA SA, 1996, s. 247. ISBN 978-83-7319-815-9.
- ↑ Systematyka ras według FCI z uwzględnieniem polskiego nazewnictwa ras (pdf), Związek Kynologiczny w Polsce – Zarząd Główny