Stanisław Alexandrowicz (historyk)
Stanisław Jerzy Alexandrowicz (ur. 5 kwietnia 1931 w Wilnie, zm. 9 kwietnia 2015 w Toruniu[1]) – polski historyk, specjalizujący się w historii Europy Wschodniej XIV-XIX w. oraz historii kartografii.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia Europy Wschodniej XIV-XIX w. , historia kartografii | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Jego ojciec Bohdan Alexandrowicz był kierownikiem oddziału polityczno-narodowościowego w Urzędzie Wojewódzkim w Łucku, w urzędzie województwa wołyńskiego; po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów 24 września 1939 r. (wraz z nim wicewojewoda województwa wołyńskiego Ignacy Strzemiński), a następnie skazany na śmierć przez trybunał wojskowy i stracony w Łucku 28 grudnia 1939 r.[2] W 1950 r. Stanisław Alexandrowicz ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Toruniu i rozpoczął studia w zakresie historii i archiwistyki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Studia I° ukończył w 1953 r. Jego wykładowcami byli wówczas m.in. Bronisław Włodarski i Karol Górski. Studia II° odbył na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie wykładali m.in. Gerard Labuda, Henryk Łowmiański i Kazimierz Tymieniecki. Ukończył je w 1955 r. i podjął pracę w Wojskowym Archiwum Państwowym w Poznaniu. W latach 1955–1958 odbywał aspiranturę pod kierunkiem Henryka Łowmiańskiego w Katedrze Historii Narodów ZSRR Uniwersytetu Poznańskiego. W 1958 r. został tam zatrudniony jako starszy asystent. Stopień doktora uzyskał w 1960 r. Tematem jego rozprawy były Funkcje gospodarcze miasteczek Białorusi i Litwy (XVI – I poł. XVII w.). Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1972 r. na podstawie rozprawy Rozwój kartografii Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do połowy XVIII wieku.
W latach 1977–1987 pracował w Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, gdzie kierował Zakładem Historii Starożytnej i Średniowiecznej. Dwukrotnie (1978-1981 oraz 1982-1983) pełnił funkcję prodziekana Wydziału Humanistyczego[3].
W 1987 r. został zatrudniony na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, gdzie do 2001 r. kierował Zakładem Historii Narodów ZSRR (potem przekształconym w Zakład Historii Europy Wschodniej). W 1989 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1994 r. profesora zwyczajnego nauk humanistycznych.
W pierwszej połowie lat 90. prowadził wykłady na sesjach plenarnych Polskiego Uniwersytetu Ludowego w Mińsku[4].
W latach 1995–2001 ponownie współpracował z Uniwersytetem w Białymstoku, a później został wykładowcą w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[5].
Jego zainteresowania zawodowe dotyczyły historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia, historii gospodarczej (zwłaszcza miast i miasteczek), historii kartografii, zesłańców polskich w Kazachstanie w latach 1940–1946, a także dziejów lotnictwa.
Działał w Aeroklubie Poznańskim, był pilotem szybowcowym I klasy, w 1968 r. uzyskał złotą Odznakę Szybowcową.
Ojciec trójki dzieci: Małgorzaty, Przemysława i Jarosława[6].
Został pochowany na zabytkowym cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu[7].
W 2009, za wybitne zasługi w propagowaniu wiedzy o wspólnym dziedzictwie historycznym narodów tworzących Rzeczpospolitą Obojga Narodów, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Zmarł prof. Alexandrowicz. UMK. [dostęp 2015-04-15]. (pol.).
- ↑ Stanisław Alexandrowicz: W cieniu czerwonej gwiazdy. 68. rocznica agresji sowieckiej na Polskę. Mówili, że idą nam z pomocą. lwow.com.pl. [dostęp 2015-03-06].
- ↑ Historia Uniwersytetu w Białymstoku [online] [dostęp 2021-01-05].
- ↑ Oświata i szkolnictwo polskie poza białoruskim systemem oświatowym. W: Oświata... s. 302.
- ↑ Wykładowcy [online], wsksim.edu.pl [dostęp 2012-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-28].
- ↑ Przed ponad miesiącem odszedł na zawsze z Torunia kolejny wilnianin i zesłaniec [online] [dostęp 2018-09-26].
- ↑ Alexandrowicz Stanisław – miejsce pochówku [dostęp z dnia: 2018-03-17].
- ↑ M.P. z 2009 r. nr 78, poz. 974
Bibliografia edytuj
- Agnieszka Grędzik-Radziak: Oświata i szkolnictwo polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej i współczesnej Białorusi 1939–2001. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2007, s. 441. ISBN 978-83-60738-09-2.
- Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 64–65, ISBN 83-231-1988-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Prof. dr hab. Stanisław Jerzy Alexandrowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2011-09-17].