Wikipedia

Stanisław Milczyński

Stanisław Milczyński ps. Gryf, Jerzy Kuczyński, Roger (ur. 4 kwietnia 1918 w Poznaniu, zm. 26 stycznia 2016 w Toronto) – major Wojska Polskiego, działacz podziemia niepodległościowego (SZP, ZWZ, NOW i AK) w czasie II wojny światowej, powstaniec warszawski i działacz kombatancki, kawaler Orderu Virtuti Militari[1].

Stanisław Milczyński
Gryf, Jerzy Kuczyński, Roger
major major
Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1918
Poznań, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

26 stycznia 2016
Toronto, Kanada

Przebieg służby
Lata służby

1937–1949

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Służba Zwycięstwu Polski
Związek Walki Zbrojnej
Narodowa Organizacja Wojskowa
Armia Krajowa
Polskie Siły Zbrojne

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Krzyż Armii Krajowej Medal Wojska (czterokrotnie) Medal „Pro Memoria” Warszawski Krzyż Powstańczy Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Krzyż Partyzancki Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Urodził się 4 kwietnia 1918 w Poznaniu jako siódme dziecko Andrzeja Milczyńskiego (1873–1921) i Franciszki z domu Balcerek (ur. 1887)[2]. W 1937 zdał maturę w Liceum Handlowym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. W 1938 ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 14 DP przy 57 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Poznaniu i został przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie k. Ostrowi Mazowieckiej[1][3]. W sierpniu 1939, po ukończeniu drugiego roku nauki, został przydzielony na praktykę do 70 Pułku Piechoty w Pleszewie.

II wojna światowa edytuj

Do 10 września służył w 70 pp, a następnie został skierowany do ośrodka zapasowego w Skierniewicach. Do Skierniewic nie udało się mu dotrzeć. Wziął udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy trafił do niewoli niemieckiej. Po aresztowaniu przez gestapo, był torturowany, jednak po zwolnieniu dostał się do Warszawy[4]. 13 września 1939 został mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z dnia 1 września 1939 w korpusie oficerów piechoty. Rozkaz ten nie został mu podany do wiadomości. Jak sam wspominał „w transporcie do Niemiec, do niewoli, przejeżdżałem przez Poznań. Zdążyłem zdjąć naszywki podchorążego i pójść do niewoli rzekomo jako kapral. Żołnierze do [stopnia] kaprala byli zwolnieni do domu. W ten sposób wróciłem do domu”.

Od października 1939 działał w Służbie Zwycięstwu Polski i w Związku Walki Zbrojnej w Poznaniu. Przeniósł się do Kalisza i został członkiem Narodowej Organizacji Wojskowej. W 1943 wyjechał do Warszawy i przyłączył się do walki konspiracyjnej prowadzonej przez Okręg Warszawski Armii Krajowej (V Rejon VII Obwodu „Obroża”). Dowodził m.in. Kompanią Dywersji Bojowej „Kedywu” Rejonu V „Obroży”, która wykonała ponad 30 akcji dywersyjnych i likwidacyjnych. Następnie walczył w powstaniu warszawskim jako dowódca kompanii „Krawiec” w Rejonie V i na Mokotowie. W pierwszych dniach Powstania Warszawskiego dowodził szturmem na stanowisko reflektorów przeciwlotniczych w Kabatach. Natarcie zakończyło się sukcesem. Dowodząc Kompanią "Krawiec" przeszedł szlak bojowy od Lasu Kabackiego, przez Lasy Chojnowskie, Sadybę, Mokotów do Śródmieścia[4]. Został dwukrotnie ranny i ewakuowano go kanałami do Śródmieścia. Po kapitulacji umieszczony w szpitalu dla jeńców wojennych w Zeithain, a następnie w Stalagu IV-B w Mühlbergu[1].

Na emigracji edytuj

11 lipca 1945 został przyjęty do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. We wrześniu 1946 wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Od września 1949 do czerwca 1952 studiował w Centralnej Szkole Sztuki i Rzemiosła w Londynie, którą ukończył z wyróżnieniem. Razem z rodziną w czerwcu 1953 wyemigrował do Kanady i zamieszkał w Toronto. Pracował jako stolarz, cieśla, kierownik prac budowlanych oraz właściciel własnych firm. W 1983 przeszedł na emeryturę[3]. Aktywnie zaangażował się w działalność polskiej emigracji niepodległościowej. Działał m.in. w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, Środowisku „Obroża” w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz w Kole Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Toronto. Był jednym z głównych fundatorów tablic pamiątkowych w kościołach w Wilanowie, Powsinie i Pyrach pod Warszawą ku czci żołnierzy Armii Krajowej[1].

Opublikował swój dziennik z czasów wojny pt. „Dziennik por. Gryfa 1939–1945”[3].

6 czerwca 2007 w Warszawie udzielił wywiadu Robertowi Markiewiczowi do Archiwum Historii Mówionej[5].

Zmarł 26 stycznia 2016 w Toronto w Kanadzie w wieku 97 lat[4].

Pragnął być pochowany wśród swoich towarzyszy broni z czasu walk o niepodległość. Pogrzeb odbył się 21 maja 2016 r. na Cmentarzu Powstańców Warszawskich w Powsinie[6].

Awanse[5] edytuj

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Nekrolog śp. Stanisława Milczyńskiego. udskior.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-01)]. [dostęp z dnia: 2016-03-29]
  2. ↑ Rodzina Milczyńskich w spisie powszechnym - Akta Miasta Poznania [dostęp z dnia: 2016-03-23]
  3. ↑ a b c Stanisław Milczyński - Powstańcze Biogramy [dostęp z dnia: 2016-03-29]
  4. ↑ a b c Jacek Latoszek, Zmarł mjr. Stanisław Milczyński ps. "Gryf", „Wiadomości Powsińskie” (nr 3 (175)), Powsin, marzec 2016, ISSN 1731-5069.
  5. ↑ a b Stanisław Milczyński - Archiwum Historii Mówionej [dostęp z dnia: 2016-03-29]
  6. ↑ Pogrzeb mjr. Stanisława Milczyńskiego ps. „Gryf” - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], archiwum.udskior.gov.pl [dostęp 2020-10-27].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Milczyński&oldid=68632615”