Stanisław Sienkiewicz (oficer)

oficer dyplomowany Wojska Polskiego

Stanisław Sienkiewicz[1] (ur. 25 sierpnia 1895 w Kamionce, zm. 6 września 1939 pod Longinówką) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego[2].

Stanisław Sienkiewicz
Ilustracja
Stanisław Sienkiewicz (przed 1934)
podpułkownik dyplomowany piechoty podpułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1895
Kamionka

Data i miejsce śmierci

6 września 1939
pod Longinówką

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego,
Polska Siła Zbrojna,
Wojsko Polskie

Jednostki

I Korpus Polski w Rosji,
34 Pułk Piechoty,
30 Dywizja Piechoty,
Sztab Główny,
69 Pułk Piechoty,
76 Pułk Piechoty

Stanowiska

szef sztabu dywizji,
zastępca dowódcy pułku,
dowódca pułku piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Order św. Jerzego (Imperium Rosyjskie)

Życiorys edytuj

Urodził się 25 sierpnia 1895 roku w Kamionce, w powiecie baranowickim, w rodzinie Józefa Sienkiewicza h. Korczak (zm. 1905) i Seweryny Franciszki z Wyrzykowskich (1873–1940). Miał siostrę i trzech braci, w tym Jerzego Sienkiewicza, historyka sztuki[3]. Ukończył Szkołę Podstawową w Baranowiczach, później kontynuował naukę w polskim Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie, które ukończył w 1915 roku[4][5]. W czasie nauki w gimnazjum związał się z ruchem niepodległościowym, m.in. tajnym skautingiem polskim, działał w tajnej 1. drużynie skautowej (od 1929 1 Warszawska Drużyna Harcerska im. Romualda Traugutta „Czarna Jedynka”)[6]. Latem 1913 roku we Lwowie ukończył wojskowy kurs instruktorski w stopniu plutonowego. W 1914 roku, po powrocie do Warszawy, został powołany do wojska rosyjskiego oraz zakwalifikowany do szkoły oficerskiej w Piotrogrodzie, lecz otrzymał odroczenie do czasu uzyskania matury[5]. 1 września 1915 roku rozpoczął służbę wojskową jako kadet Pawłowskiej Szkoły Wojskowej w Piotrogrodzie, którą ukończył w stopniu porucznika[5]. Dostał przydział do Grenadierskiego Pułku Piechoty[5] w Piotrogrodzie, w którym podczas I wojny światowej walczył na ziemiach polskich pod zaborem austriackim. Był kilkakrotnie ranny. Wstąpił do I Korpusu Wschodniego pod dowództwem gen. Dowbór-Muśnickiego. Po rozwiązaniu Korpusu przedostał się na tereny polskie i został przyjęty do Polskiej Siły Zbrojnej, a następnie przydzielony do Sztabu w Modlinie.

Od 1918 roku w Wojsku Polskim[2]. W stopniu kapitana został przydzielony do 34 pułku piechoty jako dowódca I Batalionu, w którym przebył wszystkie operacje wojenne w latach 1918–1920. Uczestniczył w wojnie z bolszewikami. W latach 1922–1924 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[7]. Z dniem 1 października 1924 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony do Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie[8]. 1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 162. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. Następnie pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[10]. W czasie studiów i pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym 34 pułku piechoty. W listopadzie 1928 roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu 30 Dywizji Piechoty w Kobryniu[11]. We wrześniu 1930 roku został przeniesiony do Oddziału III Sztabu Głównego[12][13]. 27 czerwca 1935 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 9. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. 4 lipca 1935 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 69 pułku piechoty w Gnieźnie[15].

W trakcie kampanii wrześniowej był dowódcą 76 pułku piechoty w składzie w składzie 29 Dywizji Piechoty w stopniu podpułkownika. Zginął w walce pod Longinówką, która była częścią bitwy pod Piotrkowem Trybunalskim[2]. Pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika[2]. W walkach zginął także mjr Korneliusz Kosiński, dowódca batalionu i autor hymnu 76 Lidzkiego pułku piechoty pt. Narbuttczycy[16]. Polegli zostali pochowani na cmentarzu w Milejowie[2][17][18]. Jego grób symboliczny znajduje się na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera N-3-16)[19].

 
Grób rodziny Sienkiewiczów, w tym Stanisława Sienkiewicza (grób symboliczny) i Jerzego Sienkiewicza, na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie edytuj

W 1991 roku imię ppłk. Stanisława Sienkiewicza otrzymała Szkoła Podstawowa w Milejowie[24].

Przypisy edytuj

  1. W ewidencji wojskowej figurował, jako Stanisław II Sienkiewicz dla odróżnienia od innego oficera Wojska Polskiego noszącego to samo imię i nazwisko.
  2. a b c d e A. K. Kunert, Z. Walkowski, Kronika kampanii wrześniowej 1939, Wydawnictwo Edipresse Polska, Warszawa 2005, ISBN 83-60160-99-6, s. 29.
  3. Stanisław Sienkiewicz h. Korczak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-10-26].
  4. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1915. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2024-04-20].
  5. a b c d Ignacy Śmigielski: Bitwa pod Jabłonką Kościelną 2–4 sierpnia 1920. Michałki: Urząd Gminy Wysokie Mazowieckie, 2020, s. 72. ISBN 978-83-937377-6-5. [dostęp 2024-04-20].
  6. Mieczysław Hahn: Historia 1 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Romualda Traugutta „Czarnej Jedynki” 1911–1938, s. 2. archiwumharcerskie.pl. [dostęp 2024-04-20].
  7. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 224, 409, 1501.
  8. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 103 z 2 października 1924 roku, s. 568.
  9. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 735.
  10. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 123, 176.
  11. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 295.
  13. Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 27, 421.
  14. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 66.
  15. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 93.
  16. Aleksander Markowski: Zapomniana piosenka, gdzieś pod sercem ukryta.... niedziela.pl. [dostęp 2015-02-07].
  17. Cmentarz wojenny żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r.. radaopwim.gov.pl. [dostęp 2015-02-07].
  18. Milejów. Cmentarz wojenny. rowery.olsztyn.pl. [dostęp 2015-02-07].
  19. Cmentarz Stare Powązki: SIENKIEWICZOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-18].
  20. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 373.
  21. Dekret Wodza Naczelnego L. 3121 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1175)
  22. M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  24. Szkoła Podstawowa im. ppłk. Stanisława Sienkiewicza w Milejowie [online], spmilejow.szkolnastrona.pl [dostęp 2022-10-26].

Linki zewnętrzne edytuj