Strzępiak perełkowy
Strzępiak perełkowy (Inocybe margaritispora (Berk.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
,_to_serve_as_an_atlas_to_the_%22Handbook_of_British_Fungi%22_(Pl._432)_(8722277655).jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak perełkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe margaritispora (Berk.) Sacc. Syll. fung. (Abellini) 5: 781 (1887) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1883 r. Miles Joseph Berkeley nadając mu nazwę Agaricus margaritispora. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Pier Andrea Saccardo w 1887 r.[1]
- Agaricus margaritispora Berk. 1883
- Astrosporina margaritispora (Berk.) Rea 1922
- Inocybe margaritispora f. minor Bon 1995
- Inocybe margaritispora var. minor Bon 1999
- Inocybe phaeosticta Furrer-Ziogas 1952
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica 3–6 cm, początkowo stożkowaty lub półkulisty, potem płasko rozpostarty z szerokim i wyraźnym garbem. Brzeg początkowo nieco podwinięty, potem wyprostowujący się i odginający w górę. Powierzchnia wełnisto-włókienkowata, przy brzegu włókienkowata i już u młodych owocników przechodząca w gęsto kosmkową. Kolor od żółtawego do jasnobeżowego, z powodu licznych brązowych włókienek wydaje się pstrokaty[4].
Częściowo przyrośnięte, z blaszeczkami. Początkowo beżowe lub lekko szarawe, potem ciemniejsze, o barwie od szarożółtawej do jasnobrązowej. Ostrza orzęsione[4].
Wysokość 3–8 cm, grubość 0,5–1 cm, walcowaty, czasami nieco wygięty, z obrzeżoną bulwką u podstawy. Powierzchnia u młodych owocników biaława, potem o barwie od żółtawej do delikatnie beżowej. Jest oszroniona prawie do podstawy[4].
W kapeluszu i w bulwce białawy, w trzonie o barwie od białawej do kremowej i włóknisty. Zapach nieco kwaskowaty[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki o wyraźnych guzkach i wymiarach 8–11 × 6–8 µm. Podstawki 30–35 × 9–11 µm. Cheilocystydy, pleurocystydy 50–80 × 15–20(30) µm i ścianie grubości do 2 µm. Kaulocystydy podobne, ale mniejsze[4].
Występowanie i siedlisko
edytujZnane jest występowanie strzępiaka perełkowego w niektórych krajach Europy[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano jedno tylko stanowisko (Pogórze Wiśnickie, 2000 r.)[3]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków chronionych i zagrożonych[6].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi w lasach liściastych[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-03-06] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-03-06].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2020-01-23] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska strzępiaka perełkowego w Polsce [online] [dostęp 2020-01-23].