Strzępiak włóknisty

gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych

Strzępiak włóknisty (Inocybe fibrosa (Sowerby) Gillet) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Strzępiak włóknisty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

strzępiakowate

Rodzaj

strzępiak

Gatunek

strzępiak włóknisty

Nazwa systematyczna
Inocybe fibrosa (Sowerby) Gillet
Hyménomycètes (Alençon): 517 (1876) [1878]
Cheilocystydy z kryształkami

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1814 r. James Sowerby nadając mu nazwę Agaricus fibrosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Claude-Casimir Gillet w 1876 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus fibrosus Sowerby 1814
  • Astrosporina fibrosa (Sowerby) Rea 1922

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1990 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica zazwyczaj 6–10 cm, czasami nawet do 15 cm, początkowo półkulisty, potem stożkowaty, w końcu płasko rozpostarty z nieco tylko uwydatnionym garbkiem. Brzeg podwinięty, potem prosty, u starszych okazów nieco podwinięty w górę. Powierzchnia sucha, niemal gładka, z ledwo zauważalnymi włókienkami. Podczas deszczu może być śluzowata. Kolor początkowo biały, potem jasnoochrowy[4].

Blaszki

Z międzyblaszkami, przyrośnięte, początkowo kremowe lub białoszarawe, potem szarobrązowe. Ostrza orzęsione[4].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–3 cm, walcowaty, rozszerzający się nieco ku podstawie, często nieco wygięty. Początkowo biały, potem jasnoochrowy do żółtawego. W górnej części jest delikatnie oszroniony, w dolnej delikatnie włókienkowaty[4].

Miąższ

Białawy i mięsisty, tylko w dolnej części trzonu żółtawy i włóknisty. Zapach kwaskowaty[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki z mało wydatnymi guzkami, 8–12 × 6–8 µm. Podstawki o wymiarach 25–30 × 8–11 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy 40–70 × 15–22(–32) µm, cienkościenne, zazwyczaj z kryształkami na szczycie[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Strzępiak włóknisty występuje w Europie i Ameryce Północnej[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko 3 stanowiska[3]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Strzępiak włóknisty znajduje się w nim na liście gatunków chronionych i rzadkich[6].

Grzyb mikoryzowy. Występuje zwłaszcza w górskich lasach pod świerkami[4], ale także pod bukami[3].

Gatunki podobne

edytuj

Strzępiak włóknisty jest dość łatwy do odróżnienia od innych strzępiaków. Wyróżnia się stosunkowo dużym kapeluszem, białawym zabarwieniem, prawie gładką powierzchnią oraz jej śluzowaceniem podczas deszczu[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-12-17] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-12-17].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c d e f g Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
  5. DiscoverLife [online] [dostęp 2019-12-06].
  6. Aktualne stanowiska strzępiaka włóknistego w Polsce [online] [dostęp 2019-12-06].