Szczelina w Łabajowej

Szczelina w Łabajowej – obiekt jaskiniowy w Dolinie Będkowskiej w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Jest to rejon Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Szczelina w Łabajowej
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Dolina Będkowska

Właściciel

prywatny

Długość

38 m

Deniwelacja

10 m

Wysokość otworów

420 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

15 m

Ekspozycja otworów

ku północnemu zachodowi

Kod

J.Olk.I-07.66

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Łabajowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Łabajowej”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Łabajowej”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Łabajowej”
Ziemia50°11′26″N 19°46′19″E/50,190556 19,771972
Strona internetowa

Opis obiektu edytuj

Znajduje się w bardzo popularnej wśród wspinaczy skalnych Grupie Łabajowej po prawej stronie wielkiego otworu Jaskini Łabajowej. W zachodniej ścianie Łabajowej jest Komin Łabajowej, a w nim na wysokości około 10 m znajduje się dolny otwór Szczeliny w Łabajowej[1][3]. Za nim są dwie poprzeczne szczeliny. Szczelina odchodząca na lewo jest wąska, i wysoka. W odległości około 10 m jest w niej próg obrywający się do Zacięcia Łabajowej. Szczelina ma niewielki otwór uchodzący na powierzchnię skały. Na południowy zachód odchodzi 4-metrowej długości i coraz niższy, w końcu całkiem zagruzowany korytarzyk. Wyżej w kominie znajduje się zablokowany głaz, a nad głazem jest myta rura skalna prowadząca do trzeciego otworu. Jest jeszcze czwarty otwór, który można osiągnąć trawersując z zaklinowanego bloku na południowy zachód. Przed otworem tym znajduje się studzienka przechodząca w niedostępną szczelinę. Wrzucony do niej kamień wypada w żlebie między Łabajową a Łabajową Basztą. Świadczy to o tym, że niemal cała prawa część Łabajowej jest z tyłu odcięta od zbocza[1].

Jaskinia wytworzyła się w późnojurajskich wapieniach skalistych. Jest w pełni widna i w większości sucha, tylko w kilku miejscach kapie woda. Na spągu znajduje się skalny gruz zmieszany z glebą. Na ścianach i stropie grzybki naciekowe, mleko wapienne i niewielkie makarony, wegetują glony, mchy i porosty. Ze zwierząt obserwowano pająki, kosarze i motyle, m.in. rusałkę pawika, szczerbówkę ksieni i paśnika jaskiniowca[1].

Historia poznania i eksploatacji edytuj

Jaskinia została odkryta przez wspinaczy skalnych, wejście do niej możliwe jest bowiem tylko wspinaczką, lub zjazdem na linie ze szczytu skały[1]. Szczeliną w której znajduje się jaskinia prowadzi droga wspinaczkowa Jedynak sromotny o trudności III w skali polskiej[3]. Wspinacze wzmiankowali jaskinię nazywając ją tunelem, sztolnią lub kominem, brak było jednak jej opisów. Pierwszy plan i przekrój jaskini sporządził J. Nowak w październiku 2010 r. opisali ją J. Nowak i J. J. Grodzicki[1].

 
Szczelina w Łabajowej

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Jakub Nowak, Jerzy Grodzicki, Szczelina w Łabajowej, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-04-30].
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  3. a b Baza topo wspinaczkowego portalu górskiego [online] [dostęp 2021-04-30].