Targowiska
Targowiska – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Miejsce Piastowe[4][5].
| wieś | |
 Dwór | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
290-310 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2020) |
2794[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-423[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RKR |
| SIMC |
0356725[4] |
Położenie na mapie gminy Miejsce Piastowe  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 49°38′03″N 21°49′26″E/49,634167 21,823889[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Geografia edytuj
Miejscowość leży w dolinie potoku Olszyny. Osada niegdyś rozbudowana była wokół jeziorka, które dziś już nie istnieje.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0356731 | Dzielnice | część wsi |
| 0356748 | Górka | część wsi |
| 0356754 | Iwonicz | część wsi |
| 0351283 | Kolonia | przysiółek |
| 0356760 | Koło Folwarku | część wsi |
| 0356777 | Koło Skwarów | część wsi |
| 0356783 | Miasteczko | część wsi |
| 0356808 | Zalesie | przysiółek |
Historia edytuj
Najstarsze ślady bytowania człowieka na terenach dzisiejszej wsi sięgają czasów neolitu. Natrafiono tu także na znaleziska z epoki brązu, okresu rzymskiego i wczesnego średniowiecza.
Dzisiejsza osada po raz pierwszy wzmiankowana jest w dokumentach króla Kazimierza Wielkiego z 1365 roku. Była to osada handlowa o charakterze miejskim, określana jako oppidum – miasteczko. Wieś stanowiła własność królewską. W XV należała do Jasy Wrocha. Została kupiona przez Piotra Smolickiego starostę sanockiego, po nim przejął ją Jan Targowicki autor Rocznika- właściciel Żeglec. W kronikach Jana Długosza znajdują się zapisy, według, których należała również do Mikołaja z Tarnawy h. Sas. Należała do też Smolickich, Kalnicckich, Sieneńskich, Tomaszewskich, i w późniejszym okresie do Baranowskich.
W 1884 roku, po wybudowaniu linii kolei transwersalnej, w Targowiskach zbudowana została stacja kolejowa, która do lat 60. XX wieku nazywana była stacją Iwonicz (tu bowiem wysiadali kuracjusze jadący na leczenie do iwonickiego uzdrowiska). We wsi rozwinęły się w tym czasie usługi dorożkarskie, powstała restauracja i mały hotelik.
W dwudziestoleciu międzywojennym, na północnym obrzeżu, powstało lotnisko zapasowe dla lotniska krośnieńskiego.
W latach okupacji niemieckiej we wsi stacjonował oddział Luftwaffe, który ochraniał rozbudowane przez Niemców lotnisko – startowały z niego niemieckie bombowce na front wschodni. AK OP-15 w marcu 1944 r. zniszczyła im radiostację niemiecką na dworcu w Iwoniczu (Targowiska).
Z końcem sierpnia i z początkiem września 1944 r. Niemcy zmuszali tutejszych mieszkańców do kopania rowów i do budowy umocnień ziemnych na polach między lasem w Targowiskach a rzeczką Morwawą. Patrol Ignacego Muronia ps. Motor utrudniał prowadzenie tych robót przez ostrzeliwanie. Zmusiło to Niemców do rezygnacji z budowy tych umocnień.
Miejscowi wstępowali chętnie do AK, np. Stanisław Schabowski ps. Krok był łącznikiem i kolporterem prasy konspiracyjnej Po wkroczeniu Armii Czerwonej we wrześniu 1944 r. rozpoczęły się represje i został aresztowany przez UB oraz skazany na 5 lat więzienia. Aresztowano także Bolesława Sieniawskiego z Targowisk za nielegalną działalność.
Na lotnisku w Targowiskach w czerwcu 1997 roku wylądował śmigłowiec z papieżem Janem Pawłem II, z którego to udał się on z wizytą do Dukli i Krosna.
-
Szkoła -
Zabytkowy kościół parafialny -
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zabytki edytuj
- Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty zbudowany w latach 1736-1740. Do budowy użyto drewna z rozbiórki starszej świątyni (na ścianach zachowane ślady późnośredniowiecznych zacheuszy). W II poł. XIX w. został rozbudowany (dobudowano kaplicę, przedłużono nawy). W latach 80. XX w. przeprowadzono gruntowny remont kościoła dokonując znacznego przekształcenia budowli. Wnętrze pokryto iluzjonistyczną polichromią z 1897 r. autorstwa Jana Tabińskiego. Polichromia kaplicy jest autorstwa Władysława Lisowskiego (1928). Organy wykonał prawdopodobnie Kamiński z Warszawy w 1947.
- Stary dany dwór Gołaszewskich z XVII w. – znajduje się w rozległym parku ze stawami. Można dostrzec jeszcze ziemne obwarowania. Niegdyś był to dwór obronny, nazywany twierdzą, wzniesiony na skarpie otoczony stawami.
- Liczne są kapliczki i figury przydrożne, pochodzące z końca XIX i XX wieku.
Sport edytuj
- Partyzant Targowiska – klub piłkarski występujący aktualnie w klasie okręgowej Krosno. W sezonach 2010/2011 i 2011/2012 występował w 3. lidze lubelsko-podkarpackiej[6].
Urodzeni w Targowiskach edytuj
- Paweł Staroń – major piechoty Wojska Polskiego.
- Józef Tarnawski – żołnierz AK i partyzantki antykomunistycznej
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138835
- ↑ Raport o stanie gminy. Stan ludności w dn. 31.12.2020 s. 8 [dostęp 2022-01-08]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1293 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Partyzant Mal-bud1 Targowiska. Nieoficjalna Strona internetowa Klubu, 2022. [dostęp 2022-07-06]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Z dziejów osad wiejskich regionu krośnieńskiego., [w:] Studia z dziejów miasta i regionu., pod red. J. Garbacika, Kraków 1973, t. II, .
- W. Sarna [1898]; Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym, Przemyśl,
- E. Śnieżyńska-Stolotowa, F. Stolot [red.]; Katalog zabytków sztuki w Polsce – województwo krośnieńskie, Warszawa, PAN, 1977, t. I,
Linki zewnętrzne edytuj
- Targowiska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 172.