Tautonim (taksonomia)

dwuczłonowa nazwa gatunkowa złożona z tych samych wyrazów

Tautonim (gr. ταὐτός tautós „identyczny”, ὄνυμα ónyma „nazwa”[1][2]) – w nomenklaturze taksonomicznej dwuczłonowa nazwa gatunkowa, składająca się z dwóch identycznych wyrazów (drugi człon, odnoszący się do gatunku, jest powtórzeniem nazwy rodzajowej). Tautonimy są niedozwolone w nomenklaturze botanicznej, stosowane są jednak w nomenklaturze zoologicznej (przykłady: Crex crexderkacz, Vulpes vulpeslis pospolity).

Zakaz stosowania tautonimów w nomenklaturze botanicznej (zapisie naukowym) nie dotyczy dublowania słów o identycznym znaczeniu, o ile tylko ich zapis jest odmienny, na przykład: oba człony nazwy Arctostaphylos uva-ursi (mącznica lekarska) oznaczają to samo – „niedźwiedzia jagoda” (nazwa gatunkowa wywodzi się z łaciny, nazwa rodzajowa – z greki). Dopuszcza się też stosowanie nazw o bardzo podobnym brzmieniu, nieznacznie tylko się różniących, np. Lycopersicon lycopersicum (pomidor uprawny) czy Ziziphus zizyphus (głożyna pospolita)[3].

Przed ustaleniem zakazu stosowania tautonimów w nazwach naukowych roślin, Hermann Karsten wyłączył w 1881 roku modrzew Larix z rodzaju sosna Pinus i w miejsce dotychczasowej nazwy Pinus larix L. zaproponował nazwę Larix larix. Nazwa ta uznana została za niezgodną z regułami kodeksu nomenklatury botanicznej po roku 1906 i zmieniono nazwę naukową modrzewia europejskiego na stosowaną do dziś Larix decidua Mill.[3]

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Henry George Liddell, Robert Scott: ταὐτώνυμος. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-15]. (ang.).
  2. James A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm Publishers Ltd, 2009, s. 28. ISBN 1-4081-2501-3. (ang.).
  3. a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0140-6.