Tlenek rutenu(VIII)
Tlenek rutenu(VIII), RuO
4 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym ruten występuje na VIII stopniu utlenienia.
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
RuO4 | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
165,07 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS |
20427-56-9 | ||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||
Może zostać otrzymany poprzez działanie silnym utleniaczem (nadmanganianem potasu, nadchloranem potasu lub chlorem) na zakwaszony roztwór związku rutenu. Stosowany przy otrzymywaniu tlenku osmu(VIII) kwas azotowy jest w tym przypadku zbyt słaby[4]. Reakcja rutenu z nadmanganianem potasu w wodorotlenku potasu zachodzi w stosunku 1:20:2[3].
Tworzy żółte, iglaste kryształy w układzie jednoskośnym. Topi się w temperaturze 25,4 °C[2], odznacza się dużą lotnością, a jego cząsteczki mają kształt tetraedru. Podobnie jak tlenek osmu(VIII) ma silne właściwości utleniające, jest jednak od niego mniej stabilny. W stężonym i rozcieńczonym kwasie solnym prowadzi do utlenienia HCl, natomiast w środowisku zasadowym redukuje się do RuO2−
4[4] (właściwie: [RuO
3(OH)
2]2−
), który tworzy szereg soli, m.in. nadrutenian tetrapropyloamoniowy wykorzystywany jako selektywny utleniacz w syntezie organicznej i nadrutenian potasu K
2RuO
4[5].
Ogrzewany powyżej 100 °C rozkłada się wybuchowo do tlenku rutenu(VI) i tlenu. Podobnie zachowuje się w temperaturze pokojowej w kontakcie ze związkami organicznymi (np. etanolem, eterem dietylowym, benzenem i pirydyną, a także bibułą filtracyjną), dlatego nie może być stosowany z wieloma rozpuszczalnikami organicznymi[1][3][4]. Rozpuszcza się w wodzie, bromie, ciekłym dwutlenku siarki, tetrachlorku węgla (który jest najczęściej wykorzystywany jako rozpuszczalnik dla RuO4) oraz w innych rozpuszczalnikach zawierających chlor[3].
Tlenek rutenu(VIII) może być stosowany w roztworze CCl
4 jako katalizator niektórych reakcji, np. podczas utleniania disiarczków do sulfotlenków. Destylację tlenku rutenu(VIII) stosuje się podczas wydzielania rutenu z roztworów otrzymanych przez rozpuszczenie surowca zawierającego metale szlachetne[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Platynowce, [w:] Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 6, t. 1–2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 982, ISBN 978-83-01-16283-2.
- ↑ a b c d e Physical Constants of Inorganic Compounds, [w:] David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-86, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b c d e Ruthenium tetroxide, [w:] Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, wyd. 13, Whitehouse Station: Merck & Company, 2001, ISBN 0-911910-13-1, OCLC 224225657 (ang.).
- ↑ a b c d Iron, Ruthenium and Osmium, [w:] Norman N. Greenwood, Alan Earnshaw, Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 1080–1081, ISBN 0-7506-3365-4 (ang.).
- ↑ Sylviane Sabo-Etienne, Mary Grellier, Ruthenium: Inorganic & Coordination Chemistry, [w:] Encyclopedia of Inorganic Chemistry, R. Bruce King (red.), wyd. 2, Chichester: Wiley, 2005, s. 3, ISBN 978-0-470-86078-6 (ang.).
- ↑ Hermann Renner i inni, Platinum Group Metals and Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, s. 28–29, 54, ISBN 978-3-527-30385-4 (ang.).