Tobati (lud)
Tobati[1][2], także: Tabati[3][4], Tobadi[3], Tobati-Enggros[5] – grupa etniczna z indonezyjskiej prowincji Papua. Zamieszkują rejon zatoki Yos Sudarso[3].
| Miejsce zamieszkania | |
|---|---|
| Język | |
| Religia |
chrześcijaństwo, wierzenia tradycyjne |
| Grupa |
Posługują się własnym językiem tobati z rodziny austronezyjskiej (niegdyś zaliczonym do języków papuaskich)[3][6]. W użyciu są również języki malajski papuaski[6] i indonezyjski[7].
Ludność wsi Tobati uległa wpływom nowoczesnej kultury indonezyjskiej, zaobserwowano zanik języka tobati i tradycyjnego stylu życia. Druga wieś (Enggros) wyróżnia się większym przywiązaniem do rodzimej kultury. Odnotowano, że w obu miejscowościach indonezyjski jest przyswajany jako pierwszy język[7].
Zamieszkują w domach wzniesionych na palach[5]. Tradycyjnie zajmują się przede wszystkim rybołówstwem[3]. Inne zajęcia (uprawa sago, łowiectwo) w dużej mierze zanikły[7].
Historycznie region znajdował się pod wpływem sułtanatów Tidore i Ternate[8]. W latach 30. XX w. dotarło do nich chrześcijaństwo, przy czym zachowały się pewne elementy wcześniejszych wierzeń (kult duchów, wiara w czary)[9].
Organizacja społeczna opiera się na patrylinearnym systemie pokrewieństwa[9].
Przypisy edytuj
- ↑ N. Soegiarto, Risman Maran, Soebroto, Eko Supriyadi: Monografi daerah Irian Jaya. Jakarta: Proyek Media Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1980, s. 79. OCLC 899079669. [dostęp 2023-09-16]. (indonez.).
- ↑ Antariksa, Sudiyono i Ali 1992 ↓.
- ↑ a b c d e Melalatoa 1995 ↓, s. 813.
- ↑ Antariksa, Sudiyono i Ali 1992 ↓, s. 54.
- ↑ a b Marlina Flassy, Simon Abdi K. Frank, Ilham, Usman Idris, M. Zaenul Muttaqin, Hironimus Darmawaan: Hutan Perempuan: Kearifan Lokal Orang Tobati-Enggros dalam Merawat Ekosistem Hutan Mangrove. Kaliwedi: Wawasan Ilmu, 2022, s. 39. ISBN 978-623-5984-57-5. [dostęp 2023-09-15]. (indonez.).
- ↑ a b M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Tobati, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-09-25] (ang.).
- ↑ a b c Donohue 2002 ↓, s. 186.
- ↑ Antariksa, Sudiyono i Ali 1992 ↓, s. 33, 70.
- ↑ a b Melalatoa 1995 ↓, s. 814.
Bibliografia edytuj
- I. G. P. Antariksa, Sudiyono, Sumiati Ali: Tobati: kehidupan nelayan di atas laut. Jakarta: Pusat Penelitian dan Pengembangan Kemasyarakatan dan Kebudayaan, Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia, 1992. OCLC 30616048. (indonez.).
- Mark Donohue: Tobati. W: Terry Crowley, John Lynch, Malcolm Ross (red.): The Oceanic Languages. Abingdon–New York: Routledge, 2002, s. 186–203. DOI: 10.4324/9780203820384. ISBN 978-0-203-82038-4. ISBN 978-0-415-68155-1. OCLC 847627595. (ang.).
- M. J. Melalatoa: Ensiklopedi suku bangsa di Indonesia Jilid L–Z. Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 813–814. OCLC 1027453789. [dostęp 2023-09-15]. (indonez.).