Wikipedia

Transport kolejowy w Bielsku-Białej

System transportu na terenie Bielska-Białej

Transport kolejowy w Bielsku-Białej – system transportu kolejowego na terenie miasta Bielsko-Biała.

Bielsko-Biała Główna, widoczny 22WEd jako pociąg Kolei Śląskich do Katowic

Początki kolei w Bielsku-Białej sięgają roku 1855, kiedy to otwarto odgałęzienie austriackiej Kolei Północnej do Bielska. Największą stacją kolejową w Bielsku-Białej jest stacja węzłowa Bielsko-Biała Główna. Łączy ona linie kolejowe nr 117, nr 139 i nr 190. Połączenia pasażerskie do Bielska-Białej uruchamiają PKP Intercity, Koleje Śląskie oraz Polregio.

Historia edytuj

Pierwsza linia kolejowa przebiegająca przez Bielsko-Białą była odnogą Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda (w skrócie z niem. KFNB). Jej główna część, której budowa rozpoczęła się w 1837 r., łączyła Wiedeń z Bochnią przez Brzecław, Przerów, Lipník nad Bečvou, Ostrawę i Bogumin, gdzie miała łączyć się w Chałupkach z kolejami pruskimi. 17 grudnia 1855 r. oddano do użytku jej odgałęzienie z Dziedzic do Bielska. Linia kończyła się na dworcu zlokalizowanym na obrzeżach miasta, do którego prowadziła ulica Bahnhstraße (obecna ul. Barlickiego). W 1878 r. oddano przedłużenie trasy do Żywca, oddając do użytku tunel kolejowy o długości 286 m[1][2].

W 1883 r. rząd austriacki wydał pozytywną decyzję dotyczącą budowy linii kolejowej łączącej Kojetín z Bielskiem w ramach tzw. Kolei Miast Morawsko-Śląskich. W 1884 r. powołano konsorcjum ds. budowy tej linii i rozpoczęto wyznaczanie trasy. Ze względów strategicznych podjęto decyzję o wydłużeniu linii do Kalwarii. W 1886 r. koncesję na obsługę połączeń na tej trasie uzyskała KNFB. Rok później otwarto odcinek z Bielska do Andrychowa, a cała trasa stała się przejezdna w 1888 r[3][4].

W 1887 r. w obliczu rosnącego ruchu pasażerskiego w Bielsku podjęto decyzję o budowie nowego dworca kolejowego. Projekt nowego gmachu wykonało biuro Karla Korna pod pieczą Karola Schulza. Nowy budynek otwarto 26 lutego 1890 r. W 1900 r. w pobliżu dworca głównego wybudowano lokomotywownię (okolice obecnej ul. Trakcyjnej)[1].

W latach międzywojennych znaczenie kolei w Bielsku rosło. W 1920 r. na dworcu uruchomiono punkt przeładunkowy wyposażony w dźwig służący do przeładowywania nadwozi węglarek na wózki tramwajowe i dalsze rozwożenie węgla z wykorzystaniem sieci tramwajowej[1].

W nocy z 2 na 3 września 1939 r. polscy saperzy z 21 Batalionu Saperów wysadzili tunel kolejowy pod Hotelem Prezydent i Adolf-Hitler-Straße (obecna ul. 3 Maja).

W okresie PRL w ramach programu elektryfikacji polskiej kolei w 1968 r. zelektryfikowano linię kolejową na odcinku Bielsko-Biała Główna – Czechowice-Dziedzice. Równocześnie dokonano przebudowy dworca Bielsko-Biała Główna. W późniejszych latach dokonano także elektryfikacji pozostałych linii kolejowych na terenie miasta - w 1982 r. do Skoczowa i w 1989 r. do Kalwarii. W 1994 r. dworzec wpisano na listę zabytków, a w latach 1997–2000 dokonano jego gruntownego remontu. W 2001 r. na terenie stacji zorganizowano niewielki skansen parowozów. Obecnie znajdują się tam tory odstawcze dla taboru kolejowego. 10 grudnia 2009 r. zawieszono kursowanie pociągów relacji Cieszyn – Bielsko-Biała Główna – Cieszyn, w 2013 r. linia kolejowa Bielsko-Biała Główna – Skoczów została czasowo wyłączona z eksploatacji przez PKP Polskie Linie Kolejowe, natomiast dwa lata później została oficjalnie zamknięta[4][1][5]. W grudniu 2018 r. zakończyły się prace modernizacyjne na odcinku Bielsko-Biała Lipnik – Wilkowice Bystra, w ramach których zmodernizowano przystanki kolejowe oraz torowisko. Pozwoliło to na zwiększenie prędkości pociągów i skrócenie czasu przejazdu do Żywca. Prace stanowiły element realizowanego przez PKP PLK projektu przebudowy linii kolejowej 139 Czechowice-Dziedzice – Bielsko-Biała – Zwardoń (granica państwa)[6]. W lecie 2018 r. zamknięto także linię kolejową nr 117 do Kalwarii Zebrzydowskiej-Lanckorony w związku ze złym stanem technicznym tej linii. Po wakacjach przewrócono ruch pociągów na tej trasie[7].

  •  
    Stary dworzec kolejowy w Bielsku
  •  
    Widok na dworzec kolejowy w Bielsku, ok. 1914 r.
  •  
    Napis Kolej Północna Cesarza Ferdynanda na fasadzie bielskiego dworca
  •  
    Hala dworca głównego
  •  
    Widok na Zamek Sułkowskich, widoczny wylot tunelu kolejowego, 1915 r.
  •  
    Wysadzony tunel kolejowy, 3 września 1939 r.
  •  
    Wnętrze tunelu kolejowego współcześnie
  •  
    Nieczynna linia kolejowa do Skoczowa w Starym Bielsku
  •  
    Bielsko-Biała Główna współcześnie
  •  
    ED250 Pendolino na stacji Bielsko-Biała Główna

Połączenia pasażerskie edytuj

Od 2015 r. do Bielska-Białej Głównej kursują pociągi kategorii Express InterCity Premium obsługiwane składami ED250 Pendolino[8]. W rozkładzie jazdy 2018/2019 przez Bielsko-Białą przejeżdżały pociągi pasażerskie spółek PKP Intercity (kategorii TLK, IC, EIC i EIP m.in. do Białegostoku, Bydgoszczy Głównej, Gdańska Głównego, Gdyni Głównej, Katowic, Szczecina Głównego, Warszawy Centralnej, Wrocławia Głównego, Zakopanego, Zwardonia i Żywca), Koleje Śląskie (kategorii Os i OsP na liniach S5 i S72 m.in. do Częstochowy, Katowic, Raciborza, Rybnika Towarowego, Zakopanego, Zwardonia i Żywca) oraz Polregio (kategorii R m.in. do Wadowic i Krakowa Płaszowa)[9].

Linie kolejowe edytuj

Przez Bielsko-Białą przebiegają trzy linie kolejowe, przy czym wszystkie łączą się na stacji Bielsko-Biała Główna. Od północy miasta (Komorowice) wbiega linia kolejowa nr 139 z Katowic i przebiega w kierunku południowym (Mikuszowice) do Zwardonia. Na odcinku na północ do Bielska-Białej Głównej oraz od stacji Bielsko-Biała Lipnik do Wilkowic Bystrej jest ona dwutorowa, na pozstałym odcinku - jednotorowa. Na całej długości jest zelektryfikowana. Od stacji Bielsko-Biała Główna w kierunku północno-wschodnim biegnie jednotorowa zelektryfikowana linia kolejowa nr 117 do stacji Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona. W kierunku zachodnim znajduje się natomiast linia kolejowa nr 190 do Cieszyna. Ruch pasażerski na tej linii został zawieszony w 2009 r., natomiast w 2015 r. została oficjalnie zamknięta[4][3][10][5].

Punkty eksploatacyjne edytuj

Nazwa Rodzaj Liczba krawędzi peronowych Zdjęcie
Bielsko-Biała Główna stacja 6[a]  
Bielsko-Biała Wschód stacja 2  
Krzemionki przystanek osobowy 1  
Bielsko-Biała Fiat bocznica szlakowa
Bielsko-Biała Komorowice posterunek bocznicowy szlakowy i przystanek osobowy 2  
Bielsko-Biała Północ przystanek osobowy 2  
Bielsko-Biała Lipnik posterunek odgałęźny, przystanek osobowy i ładownia 2  
Bielsko-Biała Leszczyny stacja 2  
Bielsko-Biała Mikuszowice przystanek osobowy 2  
Bielsko-Biała Zachód przystanek osobowy 1  
Stare Bielsko ładownia publiczna
Bielsko-Biała Górne przystanek osobowy 1  
Bielsko-Biała Aleksandrowice przystanek osobowy 1  
Bielsko-Biała Wapienica stacja 2  

Źródło:[10][11]


Uwagi edytuj

  1. ↑ Jeśli liczyć krawędź przy peronie 1 i peronie 1a jako jedną

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Koleje Śląska Cieszyńskiego [online], kolejcieszyn.pl [dostęp 2019-04-05].
  2. ↑ Koleje Śląska Cieszyńskiego [online], kolejcieszyn.pl [dostęp 2019-04-05].
  3. ↑ a b Beskidzka Strona Kolejowa - Linia 117 Kalwaria Zebrzydowska Lanckorona - Bielsko-Biała Główna [online], www.bsk.isdr.pl [dostęp 2019-04-05].
  4. ↑ a b c Koleje Śląska Cieszyńskiego [online], kolejcieszyn.pl [dostęp 2019-04-05].
  5. ↑ a b Cieszyn walczy o połączenie kolejowe do Bielska-Białej. Powstanie raczej po 2023 roku [online], rynek-kolejowy.pl, 30 stycznia 2018 [dostęp 2019-04-12] (pol.).
  6. ↑ PKP PLK zakończyła prace na odcinku Bielsko-Biała Lipnik – Wilkowice Bystra [zdjęcia] [online], rynek-kolejowy.pl, 2 grudnia 2018 [dostęp 2019-04-12] (pol.).
  7. ↑ PLK: Dwumiesięczne awaryjne zamknięcie linii 117 było konieczne [online], rynek-kolejowy.pl, 2 października 2018 [dostęp 2019-04-12] (pol.).
  8. ↑ Nowy rozkład na żywo - relacja z niedzieli - Rynek Kolejowy [online], web.archive.org, 22 grudnia 2015 [dostęp 2019-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].
  9. ↑ Plakatowy rozkład jazdy Bielsko-Biała Główna [online], portalpasazera.pl [dostęp 2019-04-05] (pol.).
  10. ↑ a b Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych [online], Załącznik 2.4 do Regulaminu przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rjp 2013/2014, PKP PLK S.A. [dostęp 2019-05-04] (pol.).
  11. ↑ Wykaz peronów [online], Załącznik 2.4A do Regulaminu przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rjp 2013/2014, PKP PLK S.A. [dostęp 2019-04-05] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Transport_kolejowy_w_Bielsku-Białej&oldid=70561526”