Ulica Wodna w Poznaniu
Ulica Wodna – ulica w Poznaniu na Starym Mieście, na osiedlu Stare Miasto biegnąca od Starego Rynku w kierunku wschodnim. W średniowieczu nosiła nazwę Wodna (platea aquatica[1]), do 1919: Wasserstrasse, 1919-1939: Wodna (Butelska), 1939-1945: Wasserstrasse, od 1945: Wodna. W ciągu ulicy zlokalizowana była Brama Wodna stanowiąca element murów miejskich. Nazwa wywodzi się od kierunku, w którym biegła – ku Warcie[2].
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok od strony Rynku ku Garbarom i Grobli | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°24′29,3″N 16°56′04,8″E/52,408147 16,934658
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
W okresie przed lokacją Poznania na lewym brzegu Warty, na terenie ulicy znajdowało się wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe, które jest datowane na drugą połowę X i początek XI wieku (odkryto tu 10 pochówków)[3].
Po lokacji miasta w 1253 obszar początkowo nie uległ szybkiej zabudowie. Wzdłuż ulicy płynęła odnoga Warty wykorzystywana jako fosa fortyfikacji średniowiecznych[1]. Z istniejącej Bramy Wodnej nie dochowały się żadne fragmenty. W XIII wieku przeprowadzono jednak pierwsze niwelacje terenu, obniżając go o około jeden metr. Dynamiczny okres rozwoju Poznania od drugiej połowy XIV do końca XV wieku zaowocował, początkowo drewnianą, zabudową ulicy. W końcu XV wieku trakt otrzymał drewnianą nawierzchnię. W XVI wieku przeprowadzono dalsze, znaczące niwelacje, a w XVIII wieku założono drewniany wodociąg. W początku XX wieku położono dwie warstwy bruku[3].
W okresie średniowiecznym ulicę zamieszkiwali rzemieślnicy: w części bliższej murom miejskim spożywcy – piekarze, piwowarzy i rzeźnicy, a w części bliższej Rynkowi i centralnej – krojownicy sukna. W tej części mieszkali też kramarze i szlachta[2].
W 1845 ulica była główną areną rozruchów religijnych.
Obiekty edytuj
W okresie dwudziestolecia międzywojennego przy ulicy działały różne przedsiębiorstwa. Pod numerem dwunastym funkcjonowała Ceramika z artykułami gospodarstwa domowego, a pod szesnastym, jeszcze przed I wojną światową, centrala spedycyjna Karola Hartwiga. Na narożniku Garbar kamienicę posiadał kupiec Antoni Leitgeber, budowniczy konstrukcji żelaznych, polski działacz narodowy, z pochodzenia Bamber. W 1833 jego syn Józef założył w tym miejscu sklep kolonialny. Przy ulicy istniała do 1871 pierwsza w Poznaniu pensja dla dziewcząt prowadzona przez Teklę Hartwigową, a w Pałacu Górków czynna była Szkoła Ludwiki[1].
Transport edytuj
Od 1902 ulicą przebiegał jednokierunkowy odcinek torowiska tramwajowego, który wraz z przeciwbieżnym w ulicy Wielkiej zastąpił wcześniejszą linię z ulicy Woźnej, którą wówczas zlikwidowano[4]. W 1955 tramwaje wycofano ze Starego Rynku i okolic[5].
Zobacz też edytuj
- rozruchy religijne w Poznaniu (1845) – wypadki rozgrywały się w dużej mierze na ul. Wodnej
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Zbigniew Zakrzewski, Ulicami mojego Poznania. Część 2, Wydawnictwo Kwartet, Poznań, 2006, s. 94-95, ISBN 83-60069-25-5
- ↑ a b Poznań - przewodnik po zabytkach i historii, Janusz Pazder (oprac.), Jerzy Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 101, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344.
- ↑ a b Tomasz Stępnik, Z badań nad osadnictwem w rejonie Starego Miasta w Poznaniu, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3-4/1993, s.338-339, ISSN 0137-3552
- ↑ Edmund Nadolski, 100 lat tramwaju elektrycznego w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 2(587)/1998, s. 5, ISSN 0329-6637
- ↑ 130 lat komunikacji miejskiej w Poznaniu, w: Z Życia MPK Poznań, nr 6/2010, s. 2–6, ISSN 0329-6637
Bibliografia edytuj
- Zygmunt Zaleski, Nazwy ulic w Poznaniu, Magistrat Stołeczny Miasta Poznania, 1926
- Zbigniew Zakrzewski, Nazwy osobowe i historyczne ulic Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, 1971
- Poznań plus 4 - plan miasta 1:20.000, wyd. Demart, Warszawa, 2006, ISBN 83-7427-282-1