Villa panisca
Villa panisca – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Exoprosopinae. Zamieszkuje palearktyczną część Eurazji.
| Villa panisca | |||
| (Rossi, 1790) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Villa panisca | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1790 roku przez Pietro Rossiego pod nazwą Bibio paniscus[1][2]. Jako miejsce typowe wskazano Włochy[2].
Morfologia edytuj
Muchówka o ciele długości od 11 do 15 mm i czarnym oskórku[3]. Niemal kulista głowa[4] ma czarne włoski na czole i dominujące jaskrawe owłosienie na twarzy[5]. Tułów jest krótki, lekko wypukły na przedzie i wyraźnie spłaszczony z tyłu[4]. Ubarwienie przezmianek jest znacznie jaśniejsze niż odnóży[3]. Tegule u samca mają wyłącznie łuski o ciemnym zabarwieniu[5]. Skrzydła są przezroczyste z brunatnym do czarnego przyciemnieniem nasady i przedniej krawędzi, obejmującym komórkę kostalną i pierwszą komórkę bazalną[5][3]. Płat analny skrzydła jest wąski[5]. Odwłok jest krótki i szeroki[4]. U samca odwłok jest całkiem czarny, pozbawiony jasnych łusek zarówno na tergitach jak i na sternitach[5]. Części środkowe tergitów piątego i szóstego u samca są czarno owłosione, a na ich bokach rosną kępki czarnych włosków[3]. Samica ma na tergitach odwłokowych przepaski z białawych lub żółtych łusek; przepaska na przedniej krawędzi tergitu czwartego jest najszersza, często podzielona pośrodku[5], ale obejmuje tylko przednią jego połowę[3]; przepaska na tergicie drugim jest węższa; na tergicie trzecim jasnych łusek brak jest zupełnie. Tergity piąty i szósty u samicy mają po bokach kępki srebrnobiałych włosków, a w narożach kępki długich włosków czarnych, które kontrastują ze sobą[5]. Wierzchołek odwłoka u samicy ma wieniec długich, zakrzywionych szczecinek[3].
Ekologia i występowanie edytuj
Owad ten zasiedla ciepłe i otwarte stanowiska[3]. Larwy są parazytoidami gąsienic motyli z rodziny sówkowatych. Owady dorosłe żerują na nektarze i chętnie odpoczywają na nasłonecznionych powierzchniach[5]. Latają od czerwca do sierpnia[3].
Gatunek palearktyczny[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji[2][1]. W Azji znany jest z Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Mongolii, Chin oraz północnoindyjskich stanów Arunachal Pradesh, Himachal Pradesh, Tamilnadu i Uttar Pradesh[2]. Z Polski podawany jest z zachodniej i południowej części kraju[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Villa paniscus (Rossi, 1790). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-06-27].
- ↑ a b c d N.L. Evenhuis, D.J. Greathead: World catalog of bee flies (Diptera: Bombyliidae). Revised September 2015. Bishop Museum, 2015. s. 290-532. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f g h i Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b c d Frank M. Hull, Bee flies of the world: the genera of the family Bombyliidae, Washington: Smithsonian Institution Press, 1973, DOI: 10.5962/bhl.title.48406, ISBN 0-87474-131-9.
- ↑ a b c d e f g h Morten Falck. The Norwegian species of Villa Lioy, 1864 (Diptera, Bombyliidae). „Norwegian Journal of Entomology”. 56, s. 120–130, 2009.