Wikipedia

Władysław Kotarbiński

podporucznik rezerwy Wojska Polskiego

Władysław Kotarbiński, znany też jako Włodzimierz Kotarbiński[1] (ur. 19 maja 1898 w Noworadomsku[2][a][1][3], zm. 10 kwietnia 1942 w Warszawie[4][5]) – polski wojskowy, żołnierz I Brygady Legionów Polskich w czasie I wojny światowej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej oraz obrony Warszawy w 1939 roku.

Władysław vel Włodzimierz Kotarbiński
Ilustracja
Portret W. Kotarbińskiego w Jednodniówce strzeleckiej powiatu grodzkiego Z.S. Warszawa - Południe z 19 marca 1939 roku
podporucznik piechoty podporucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

19 maja 1898
Noworadomsk

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 1942
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1915–1942

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

Urzędnik

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921

Życiorys edytuj

Urodził się 19 maja 1898 w rodzinie Jana (ok. 1874-?) i Klementyny z Bobrowskich (ok. 1875-?)[2][6]. Ojciec z zawodu był nożownikiem, czyli rzemieślnikiem wytwarzającym narzędzia ostre[2].

W chwili wybuchu I wojny światowej Władysław Kotarbiński był uczniem gimnazjum w Jędrzejowie. W styczniu 1915 roku wstąpił do świeżo uformowanej I Brygady Legionów Polskich. 29 sierpnia 1916 roku został ranny. Po rekonwalescencji kontynuował służbę w aparacie werbunkowym. W 1917 roku służył w Komisariacie Werbunkowym do Wojska Polskiego we Włocławku i był przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Wojskowym Karola[3]. W październiku 1917 roku przebywał w Szpitalu Rezerwy nr 1 Armii Austro-Węgierskiej w Przemyślu[7][8]. Następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 13 czerwca 1922 za udział w wojnach o niepodległość Polski w latach 1914-20 nadano mu Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari. Dekoracji w imieniu marszałka Józefa Piłsudskiego dokonał gen. Edward Śmigły-Rydz w asyście generałów: Karola Trzaska-Durskiego, Bolesława Roji, Mieczysława Norwida-Neugebauer, Leona Berbeckiego, Stefana Suszyńskiego, Mieczysława Kulińskiego, Gustawa Orlicza-Dreszera, Tadeusza Piskora i innych[9].

Po wojnie przeniesiony do rezerwy w stopniu chorążego. 29 listopada 1927 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 1119. lokatą w korpusie oficerów rezerwów piechoty[10][11], a minister spraw wojskowych wcielił do 14 Pułku Piechoty we Włocławku[12][13].

Pracował jako urzędnik[14]. W 1929 był zatrudniony w Straży Granicznej[15]. Był działaczem Związku Strzeleckiego. W 1933 r. był prezesem Okręgu nr 1 Warszawskiego Związku Strzeleckiego[16]. W 1935 r. był wiceprezesem tego okręgu[17], zaś w 1939 roku Komendantem Powiatu Grodzkiego Warszawa Południe w stopniu starszego kompana[18].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w obronie Warszawy[19]. Zmarł 10 kwietnia 1942 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w kw. 310/5/5, grobie rodziny Pietrzaków[4][5].

Władysław Kotarbiński 6 sierpnia 1928 roku w parafii św. Aleksandra w Warszawie wziął ślub z Jadwigą Teodozją Pietrzak (1897-1939) z Mogielnicy, urzędniczką warszawską. W chwili ślubu mieszkał przy ulicy Filtrowej, w domu o numerze hipotecznym nr 7341[14][4].

Ordery i odznaczenia edytuj

Związki z rodziną Szałwińskich edytuj

 
Rodzeństwo Szałwińskich z Władysławem Kotarbińskim (w środku, w mundurze) pod pomnikiem T. Kościuszki w niezidentyfikowanej miejscowości. Zdjęcie wykonano między 18 czerwca (Szałwińscy są w żałobie po matce, zmarłej tego dnia) a listopadem 1918 roku, kiedy to zginął pozujący na zdjęciu Bolesław Tomasz Szałwiński (1895-1918).

We wrześniu 2020 r. Maria Chyła z Włocławka opisała w Gazecie Pomorskiej historię swojej ciotki Heleny z Afeltowiczów Buczyńskiej (1896-?), która w czasie wojny służyła w Amerykańskim Czerwonym Krzyżu. W ramach artykułu p. Chyła nadesłała portrety legionistów, które jej ciotka otrzymywała jako upominek. Grażyna Ode-Zwolińska, regionalistka[24] z Włocławka rozpoznała na jednym z nich Władysława Kotarbińskiego. W korespondencji do artykułu nt. Heleny Afeltowicz, opisała postać legionisty w weekendowym wydaniu Gazety Pomorskiej z 14-15 listopada 2020 r., a także jego związki z rodziną Szałwińskich, z którą sama jest spokrewniona[25][26]. Ode-Zwolińska odziedziczyła pocztówki wysyłane przez Kotarbińskiego do Feliksy Szałwińskiej (1888-1981), nauczycielki z Włocławka. Zwraca uwagę, że legionista zwracał się do Szałwińskiej żartobliwie w formie per "ciociu", a sam tytułował się jej "wnuczkiem", choć był raptem o dziesięć lat od niej młodszy. Ode-Zwolińska wysuwa hipotezę, że Kotarbiński mógł być spokrewniony z rodziną Szałwińskich. W swoich pocztówkach wspomina miejscowość Skaszyn, gdzie mieszkały rodziny Darnikiewiczów, spokrewnionych z Szałwińskimi przez Mariannę Wiktorię z Wojciechowskich (1855-1918)[27], matkę Feliksy[b]; oraz Pawłoszewskich, cioteczne rodzeństwo[c][25][28] ze strony jej ojca Teofila (1836-1910)[25][27]. Kotarbiński wymienia także "ciocię z Korwinowa", którą Ode-Zwolińska identyfikuje jako Eufemię Irenę Konieczną (1880-1975)[29][30], rodzoną siostrą Feliksy. Wreszcie Kotarbiński mógł poznać Szałwińskich przez Cypriana Mateusza Darnikiewicza (1895-?)[31] ze wspomnianego Skaszyna lub Eugeniusza Stanisława Szałwińskiego (1893-1928), także brata Feliksy, którzy również byli legionistami. Pocztówki były nadesłane 27 lipca z Włocławka (z pieczątką Inspektoratu Werbunkowego Wojska Polskiego) oraz 28 października z Przemyśla. W 1918 roku Kotarbiński pozował do zdjęcia grupowego z rodziną Szałwińskich pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki w niezidentyfikowanej miejscowości[7][8].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Według innych źródeł: w Kamieńsku lub Jędrzejowie.
  2. ↑ Marianna Wiktoria Szałwińska była rodzoną siostrą Heleny Franciszki Hoffman (1859-1895). Pasierbicą tejże była Sabina Marianna Darnikiewicz (1867-1943).
  3. ↑ Wanda Walentyna Pawłoszewska (1843-1910) była rodzoną siostrą Teofila Szałwińskiego. Ich rodzicami byli Jan Szałwiński (174-1856) i Anna z Bojańczyków (1802-1856).

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Włodzimierz (Władysław) Kotarbiński. Detale kartoteki personalno-odznaczeniowej. Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  2. ↑ a b c Metryka chrztu Władysława Kotarbińskiego nr 455/1898 z 25.07.1898 r. Księga unikat aktów urodzonych. Sygn. 48/298/0/-/25 w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Radomsku. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim.
  3. ↑ a b Kotarbiński Władysław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, 2019. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  4. ↑ a b c Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA PIETRZAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-08-14].
  5. ↑ a b Kotarbiński Włodzimierz. Nekrologi Warszawskie. Baza Nekrologów, 2016-04-04. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  6. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
  7. ↑ a b Pocztówka Władysława Kotarbińskiego do Feliksy Szałwińskiej z 28.10.1917 r.
  8. ↑ a b Małgorzata Stempinska. Legionista Władysław Kotarbiński i jego związki z rodziną Szałwińskich. „Gazeta Pomorska”, s. 5, 2020-11-14. Bydgoszcz: Polska Press. ISSN 0867-4965. 
  9. ↑ Kronika wojskowa. „Żołnierz Polski”. N° 25 (304), s. 14, 1922-06-18. Warszawa: Wojsko Polskie. [dostęp 2021-08-14]. 
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 358, jako chor. Włodzimierz Kotarbiński (ur. 19 maja 1898).
  11. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 46, wówczas zajmował 747. lokatę.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928, s. 31, pozostawał wówczas w ewidencji PKU Włocławek.
  13. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 438, wówczas pozostawał w ewidencji PKU Łódź Miasto II.
  14. ↑ a b Metryka ślubu Włodzimierza Kotarbińskiego i Jadwigi Teodozji Pietrzak, nr 355/1928 z 6.08.1928 r. w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Aleksandra w Warszawie. Miejsce przechowywania: Archiwum Archidiecezjalne w Warszawie. Polskie Towarzystwo Genealogiczne. s. 105. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  15. ↑ a b Rozkaz nr. 21.. „Rozkazy Wojska Polskiego”, s. 5, 1929-05-27. Toruń: Dowództwo Okręgu Korpusu Nr. VIII.. [dostęp 2021-08-14]. 
  16. ↑ M. J.. Sport wśród strzelców. „Strzelec”. nr 29, s. 28, 1933-07-16. Warszawa: Związek Strzelecki. [dostęp 2021-08-15]. 
  17. ↑ Strzelec zginął śmiercią lotnika. „Strzelec”. nr 37, s. 9, 1935-09-22. Warszawa: Związek Strzelecki. [dostęp 2021-08-15]. 
  18. ↑ Powiat Grodzki Warszawa Południe Związku Strzeleckiego. „Jednodniówka strzelecka powiatu grodzkiego Z.S. Warszawa - Południe”, s. 6-7, 1939-03-19. Warszawa: Koło Przyjaciół Związku Strzeleckiego Powiatu Warszawa-Południe. [dostęp 2021-08-14]. 
  19. ↑ Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 251. [dostęp 2021-08-14].
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 6, jako chor. Władysław Kotarbiński.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923, s. 718, sprostowano imię z „Władysław” na „Włodzimierz”.
  22. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
  23. ↑ M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208, jako Włodzimierz Kotarbiński.
  24. ↑ Informacje o autorach biogramów (WSB, t. II). W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. II. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2005, s. 204. ISBN 83-88115-85-5.
  25. ↑ a b c Grażyna Ode-Zwolińska: Feliksa Szałwińska. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. II. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2005. ISBN 83-88115-85-5.
  26. ↑ W tej imprezie wziął udział tłum ludzi. Przyszli mimo upału i trwającego meczu. DDWloclawek.pl, 2016-06-27. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  27. ↑ a b Parafia NMP Królowej Polski w Kruszynie - GeoCmentarz. Geocmentarz. Mapowy System Zarządzania Cmentarzem. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  28. ↑ Metryka ślubu Andrzeja Pawłoszewskiego i Wandy (Walentyny) Szałwińskiej nr 27/1860 z 5.06.1860 r. w: Duplikat akt urodzonych, zaślubionych i zmarłych od stycznia do grudnia 1860 r. Sygn. 110 w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej we Włocławku. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku. Genealogia w Archiwach. [dostęp 2021-08-14]. (pol.).
  29. ↑ Grób Ireny Koniecznej (1880-1975). BillionGraves Holdings, 2018-01-07. [dostęp 2021-08-14]. (pol. • ang.).
  30. ↑ Metryka chrztu Eufemii (Ireny) Szałwińskiej nr 122/1880 z 17.10.1880 r. w: Duplikaty akt urodzeń, małżeństw i zgonów. Sygn. 162 w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Kruszynie. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku. Genealogia w Archiwach. [dostęp 2021-08-14]. (ros.).
  31. ↑ Metryka chrztu Cypriana Mateusza Darnikiewicza nr 186/1895 z 13.10.1895 r. w: Akta urodzeń, małżeństw i zgonów. Sygn. 30 w: Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Lubieniu Kujawskim. Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Toruniu. Oddział we Włocławku. Genealogia w Archiwach. [dostęp 2021-08-14]. (ros.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Kotarbiński&oldid=71149629”