Wieńczysław Barański
Wieńczysław Barański (ur. 19 września 1908 w Solcu nad Wisłą, zm. 8 sierpnia 1970 w Maindenhead Berk's w Wielkiej Brytanii[1]) – major pilot Polskich Sił Powietrznych, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Awansowany do stopnia podpułkownika przez władze emigracyjne po 1947 roku.
| 1 1/15 zwycięstwo | |
| |
 podpułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 sierpnia 1970 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1933 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
113 eskadra myśliwska |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Stanisława i Zofii z Pierzchalskich. W 1929 ukończył Gimnazjum Państwowe im. Ks. Adama Czartoryskiego w Puławach i 14 października wstąpił do Wojska Polskiego i rozpoczął służbę w 25. pułku piechoty[2]. W 1930 ukończył z wynikiem bardzo dobrym Szkołę Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej (39 promocja). W 1932 ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa jako obserwator z 10 lokatą, a w 1933 kurs pilotażu w Dęblinie[3]. Z wyróżnieniem zaliczył wyższy kurs pilotażu w Grudziądzu[4].
Od 1933 pilot 113 eskadry myśliwskiej, a następnie od 14 grudnia 1938 jej dowódca w 1 pułku lotniczym w Warszawie[5]. Przed wybuchem wojny został zakwalifikowany na kurs do Wyższej Szkoły Lotniczej, ale niemiecki atak na Polskę uniemożliwił rozpoczęcie nauki[6].
W wojnie obronnej Polski 1939 dowodził w/w eskadrą w ramach Brygady Pościgowej. 6 września zestrzelił zespołowo 2 samoloty nieprzyjaciela – 1 He 111 i 1 Ju 87[7] oraz prawdopodobnie kolejny He-111 (brak potwierdzenia). Po zakończeniu walk 18 września, wraz z rzutem kołowym eskadry, ewakuował się do Rumunii, a stamtąd do Francji[8].
W 1940 we Francji był dowódcą klucza myśliwskiego (Klucz Frontowy „Ba” przy GC III/6), wspólnie z ppor. Jerzym Radomskim 1 czerwca odniósł kolejne zwycięstwo powietrzne nad He 111[9]. Po klęsce Francji przeleciał samolotem do Północnej Afryki i przez Gibraltar przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych i otrzymał numer służbowy RAF P-0249[10], przeszedł szkolenie w do 5 OTU (Operational Training Unit) w Aston Down[11]. Walczył od 9 października 1940 w 607 dywizjonie myśliwskim RAF[12], a następnie 12 listopada został przydzielony do polskiego 303 dywizjonu myśliwskiego[13]. 23 lutego 1941 roku został przydzielony do 316 dywizjonu myśliwskiego na stanowisko dowódcy eskadry „A”[14]. 19 sierpnia brał udział w osłanianiu rajdu na Dieppe[15]. W lipcu 1941 objął stanowisko oficera naprowadzania na naziemnym stanowisku dowodzenia dywizjonu 316. W lipcu 1942 został przeniesiony na takie samo stanowisko w 308 dywizjonie myśliwskim. 25 sierpnia 1942 został mianowany dowódcą eskadry „A” w 302 dywizjonie myśliwskim[11].
Jako kapitan pilot od 17 maja 1943 dowodził 302 dywizjonem myśliwskim[a]. 17 października 1943 zdał stanowisko dowódcy dywizjonu i został oficerem łącznikowym w 12 Grupie Myśliwskiej RAF. 1 kwietnia 1944 rozpoczął studia na V kursie Wyższej Szkoły Lotniczej, które ukończył w listopadzie tego samego roku. Następnie został na tej uczelni wykładowcą taktyki w katedrze lotnictwa myśliwskiego[11]. Wojnę zakończył w stopniu majora. W następnym okresie awansowany do stopnia podpułkownika.
Po rozformowaniu Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł 8 sierpnia 1970 roku. Został pochowany na cmentarzu Braywick[17].
Sklasyfikowany na Liście Bajana na pozycji 219[18].
Zwycięstwa powietrzne edytuj
6 września 1939 – 1/3 Heinkel He 111
6 września 1939 – 1/5 Junkers Ju 87
1 czerwca 1940 – 1/2 Heinkel He 111
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8522
- Krzyż Walecznych (nadany trzykrotnie)
- Medal Lotniczy (nadany trzykrotnie)
- Polowa Odznaka Pilota
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Barański Wieńczysław. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Śliżewski 2018 ↓, s. 29.
- ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 109.
- ↑ Konrad RYDOŁOWSKI: Wieńczysław Barański. samoloty.pl. [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 84.
- ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 285.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 15-16.
- ↑ Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 17.
- ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 220.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 615.
- ↑ a b c Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 18.
- ↑ Król 1990 ↓, s. 50.
- ↑ Zieliński 2003 ↓, s. 18.
- ↑ Zieliński 2003 ↓, s. 22.
- ↑ Śliżewski 2018 ↓, s. 116.
- ↑ Król 1990 ↓, s. 122.
- ↑ Konrad RYDOŁOWSKI: Wieńczysław Barański. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2021-08-25]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- „Pilot Wojenny”. 2(5)/2000, s. 136, 04.2000. Warszawa: ECHO.
- Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
- Grzegorz Śliżewski: Nad krwawiącymi liśćmi klonu : polscy piloci myśliwscy w operacji „Jubilee” (Dieppe, 19 sierpnia 1942 roku). Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon, 2018. ISBN 978-83-7889-850-4. OCLC 1114493876.
- Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Poznań: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
- Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.