Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2014-05

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2014-05-01 edytuj

Zjednoczony Kościół Ewangeliczny w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (ZKE) – związek pięciu polskich wyznań protestanckich charakteryzujących się pobożnością ewangelikalną i praktyką chrzczenia wyłącznie ludzi świadomych swojej wiary. Dwa z nich miały charakter zielonoświątkowy. W okresie PRL był to największy w Polsce Kościół protestancki o charakterze ewangelikalnym. Do roku 1953 Kościół miał charakter federacji, w ramach której każde ugrupowanie zachowało swoją odrębność, w roku 1953 zniesiono odrębności i wszystkim ugrupowaniom narzucono jednolity charakter, od roku 1981 ZKE powrócił do struktury federacyjnej. W 1987 roku na ostatnim synodzie Kościoła zdecydowano o rozwiązaniu ZKE. Pod koniec swego istnienia przekraczał 17 tysięcy wyznawców, największy wzrost liczebny nastąpił w latach 80. XX wieku. Podstawową jednostką w ZKE był autonomiczny zbór, który posiadał osobowość prawną. Zbór miał prawo decydowania o przyjęciu lub wykluczeniu własnych członków. Do większych osiągnięć Kościoła należą zbudowanie kaplicy centralnej w Warszawie, zorganizowanie Domu Starców w Ostródzie oraz działalność wydawnicza, w tym wydawanie miesięcznika „Chrześcijanin”. ZKE należał do Polskiej Rady Ekumenicznej. Czytaj więcej…

2014-05-02 edytuj

Jego Świątobliwość Patriarcha moskiewski i całej Rusi (cs. Swiatiejszyj Patriarch Moskowskij i wsieja Rusi) – tytuł przysługujący zwierzchnikowi Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Tytuł patriarchy nosili zwierzchnicy Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w latach 1589–1700 i ponownie od 1917. W dwóch okresach istnienia patriarchatu najwyższy urząd w nim sprawowało de facto siedemnastu hierarchów, jednak jeden z nich – Ignacy – został pośmiertnie wykreślony z wykazów zwierzchników Kościoła. Urząd patriarchy jest dożywotni, a wyboru patriarchów dokonuje Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Zwierzchnik Cerkwi Rosyjskiej przewodniczy posiedzeniom Soborów Lokalnych oraz Soborów Biskupów, a w okresach między ich zwoływaniem – obradom Świętego Synodu. Jest również ordynariuszem eparchii moskiewskiej oraz honorowym zwierzchnikiem wszystkich instytucji stauropigialnych Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (poza terytorium administratur autonomicznych), w pierwszej kolejności Ławry Troicko-Siergijewskiej. Czytaj więcej…

2014-05-03 edytuj

Andrzej Wajda (ur. 6 marca 1926 w Suwałkach) – polski reżyser filmowy i teatralny, w latach 1989–1991 senator I kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego. Popularność zdobył filmami inicjującymi tzw. polską szkołę filmową: Kanałem oraz Popiołem i diamentem, w których dokonywał rozrachunku z czasami II wojny światowej. Był także autorem takich ekranizacji dzieł literackich jak Popioły, Brzezina, Wesele, Ziemia obiecana, Panny z Wilka i Pan Tadeusz. Współtworzył kino moralnego niepokoju, w którego ramach powstały osadzone w tematyce społecznej, demaskujące patologie systemu komunistycznego w Polsce obrazy: Człowiek z marmuru i jego kontynuacja Człowiek z żelaza, nagrodzona Złotą Palmą w Cannes. Do współczesnej twórczości Andrzeja Wajdy należą martyrologiczny film Katyń oraz eksperymentalny Tatarak. Reżyser zainicjował również powstanie istniejącego w latach 1972–1983 Zespołu Filmowego X, Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej utworzonej w 2001 roku oraz autorskiego studia filmowego. Czytaj więcej…

2014-05-04 edytuj

Bazylika Grobu Świętego – najważniejsza świątynia chrześcijańska, znajdująca się w Dzielnicy Chrześcijańskiej na Starym Mieście Jerozolimy, w miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Pierwsza bazylika w tym miejscu została wybudowana w IV wieku z polecenia cesarza Konstantyna. Była ona trzykrotnie większa od współczesnej budowli – rozciągała się od obecnej rotundy (Anastasis), w której mieści się edykuła Grobu, aż do ówczesnej głównej ulicy miasta – Cardo Maximus, gdzie dzisiaj znajduje się cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Bazylika nie jest wyłączną własnością żadnego Kościoła chrześcijańskiego, ale pozostaje we współposiadaniu przedstawicieli kilku wyznań. W bazylice swoje siedziby mają przedstawiciele trzech kościołów: greckiego Prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy, Kościoła łacińskiego reprezentowanego przez Zakon Braci Mniejszych (franciszkanie) oraz Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego; mogą oni pełnić na zmiany funkcje liturgiczne w sanktuarium. W największe święta przestrzeń bazyliki jest udostępniana dla liturgii Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego i Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Z kolei Koptyjski Kościół Ortodoksyjny ma prawa tylko do kilku pomieszczeń, a w wybrane dni jego wspólnota może sprawować liturgię we własnej kaplicy znajdującej się na tyłach kaplicy Grobu. Relacje między wspólnotami reguluje wywodząca się z czasów imperium osmańskiego zasada Statu Quo. Czytaj więcej…

2014-05-05 edytuj

Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.) – gatunek zawsze zielonego krzewu, rzadko niskiego drzewa, należący do rodziny cyprysowatych. Występuje na półkuli północnej od obszaru okołobiegunowego po góry południowej Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce jest to gatunek rozpowszechniony. Rośnie na bardzo różnych siedliskach – od bagien, poprzez lasy, po murawy, odłogi i tereny skaliste. Jest to też gatunek bardzo zmienny – euroazjatycka odmiana typowa osiąga do kilkunastu metrów wysokości, podczas gdy pozostałe odmiany płożą się lub podnoszą, osiągając niewielką wysokość. Jałowiec pospolity ma wszechstronne znaczenie użytkowe i odgrywał istotną rolę w kulturze ludzkiej, także jako roślina magiczna. Wykorzystywany jest m.in. jako roślina lecznicza, jadalna (szyszkojagody używane są jako przyprawa), olejkodajna, barwierska. Często uprawiany jest jako krzew ozdobny. W środowisku naturalnym odgrywa istotną rolę biocenotyczną. Czytaj więcej…

2014-05-06 edytuj

Wczesne przekłady Nowego Testamentu – przekłady Nowego Testamentu powstałe w I tysiącleciu. Przekłady te dotarły do rąk badaczy również w odpisach i także ulegały zmianom, jednak dalsza historia ich tekstu była niezależna od tekstu greckiego i dlatego są pomocne w odtworzeniu tekstu greckiego. Trzy z nich – syryjski, łaciński, koptyjski – pochodzą z końca II wieku i są starsze niż zachowane pełne rękopisy greckiego tekstu Nowego Testamentu. Powstały przed pierwszymi recenzjami greckiego Nowego Testamentu i dlatego są najwyżej oceniane. Są one obowiązkowo cytowane we wszelkich krytycznych wydaniach tekstu greckiego. Przekłady powstałe po roku 300 (ormiański, gruziński, etiopski) są już uzależnione od recenzji, niemniej są też ważne i z reguły są cytowane w aparacie krytycznym. Przekład gocki i słowiański rzadko są cytowane w wydaniach krytycznych. Pomijane są te spośród przekładów I tysiąclecia, które nie zostały przełożone bezpośrednio z greckiego oryginału, lecz w oparciu o inny przekład (w oparciu o Wulgatę, Peszittę i inne). Czytaj więcej…

2014-05-07 edytuj

Rewrite (jap. リライト Riraito) – japońska powieść wizualna stworzona przez studio Key, markę wydawcy Visual Art's. Gra ukazała się 24 czerwca 2011 roku w wersji dla komputerów osobistych z systemem operacyjnym Windows. 17 kwietnia 2014 roku został wydany jej port na konsolę PlayStation Portable. Przygotowywana jest również wersja na konsolę PlayStation Vita. W przeciwieństwie do poprzednich produkcji studia Key, takich jak Kanon, Clannad i Little Busters!, pisarz Jun Maeda nie brał udziału w pracach nad jej scenariuszem. 27 lipca 2012 roku ukazał się spin-off zatytułowany Rewrite Harvest festa! Gra przedstawia historię Kotarou Tennoujiego, licealisty z nadludzkimi zdolnościami, który bada nadprzyrodzone zjawiska wspólnie z pięcioma dziewczynami ze swojej szkoły. To ostatecznie prowadzi go w sam środek konfliktu pomiędzy przywoływaczami chowańców i nadludźmi, którzy poszukują dziewczyny-chowańca o imieniu Kagari. Czytaj więcej…

2014-05-08 edytuj

USS Tautog (SS-199) – amerykański okręt podwodny typu Tambor z czasów drugiej wojny światowej, najskuteczniejszy okręt wojny podwodnej na Pacyfiku. Okręt został zwodowany 27 stycznia 1940 roku, wszedł do służby 3 lipca 1940 roku. W grudniu 1941 roku, był jednym z kilku okrętów podwodnych, które w Pearl Harbor przetrwały japońskie uderzenie na Hawaje. Broniąc portu, zestrzelił japoński pokładowy samolot bombowy, dzięki czemu stał się pierwszą jednostką amerykańskiej floty podwodnej, która zadała straty Cesarstwu Japońskiemu. Przez następne 3 lata „Tautog” odbył 13 patroli bojowych, biorąc udział w wojnie podwodnej na Pacyfiku. Od lutego 1945 roku pełnił funkcję okrętu szkolnego oraz doświadczalnego. Po wycofaniu z tej służby w grudniu 1945 roku, od 1947 roku na Wielkich Jeziorach pełnił funkcję stacjonarnego okrętu szkoleniowego marynarzy rezerwy. 15 listopada 1959 roku został sprzedany Bultema Dock & Dredge Co., Manistee, Michigan i złomowany w 1960 roku. Za nadzwyczajne rezultaty patrolów bojowych, okręt został wyróżniony Navy Unit Commendation oraz czternastoma Battle Star. Czytaj więcej…

2014-05-09 edytuj

Spektrometria mas – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawą jest pomiar stosunku masy do ładunku elektrycznego danego jonu. Pierwszy spektrometr mas został zbudowany przez J. J. Thompsona w 1911 roku. Współcześnie istnieje wiele odmian tej techniki, z których każda posiada inne zastosowanie i wymaga stosowania aparatów o innej konstrukcji. Wszystkie te techniki są jednak oparte na jonizacji cząsteczek lub atomów, a następnie detekcji liczby jonów w funkcji ich stosunku masy do ładunku (m/z). Wyniki działania spektrometru mas są przedstawiane w postaci tzw. widma masowego. Spektrometria mas służy do: identyfikacji związków chemicznych i ich mieszanin, ustalania struktury i składu pierwiastkowego związków chemicznych, ustalania składu izotopowego substancji, co m.in. umożliwia określenie ich źródła pochodzenia. Czytaj więcej…

2014-05-10 edytuj

Walki o Leyte – operacja desantowa US Army, US Army Air Forces i US Navy w czasie II wojny światowej na Pacyfiku, będąca wstępem do kampanii filipińskiej, w wyniku której Sprzymierzeni odzyskali Filipiny, torując tym drogę do przyszłego zwycięstwa nad Japonią. Dla Japończyków utrzymanie tego archipelagu miało kluczowe znaczenie, pozwalało bowiem kontrolować szlaki żeglugowe łączące Japonię z bogatymi w kauczuk i ropę naftową wyspami Archipelagu Malajskiego. Dla Amerykanów odzyskanie Filipin miało stanowić krok na drodze do odcięcia okupowanych przez siły japońskie Chin kontynentalnych od wysp na Pacyfiku, gdzie prowadzone były intensywne działania zbrojne, i przejęcia kontroli nad basenem Morza Południowochińskiego. W ciężkich, trwających ponad dwa miesiące zmaganiach, śmierć poniosło około 49 000 z ogólnej liczby 55 000 broniących się Japończyków, przy stratach wojsk Sprzymierzonych w liczbie 3 434 zabitych i 12 144 rannych. Czytaj więcej…

2014-05-11 edytuj

Bazylika Grobu Świętego – najważniejsza świątynia chrześcijańska, znajdująca się w Dzielnicy Chrześcijańskiej na Starym Mieście Jerozolimy, w miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Pierwsza bazylika w tym miejscu została wybudowana w IV wieku z polecenia cesarza Konstantyna. Była ona trzykrotnie większa od współczesnej budowli – rozciągała się od obecnej rotundy (Anastasis), w której mieści się edykuła Grobu, aż do ówczesnej głównej ulicy miasta – Cardo Maximus, gdzie dzisiaj znajduje się cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Bazylika nie jest wyłączną własnością żadnego Kościoła chrześcijańskiego, ale pozostaje we współposiadaniu przedstawicieli kilku wyznań. W bazylice swoje siedziby mają przedstawiciele trzech Kościołów: greckiego Prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy, Kościoła łacińskiego reprezentowanego przez Zakon Braci Mniejszych (franciszkanie) oraz Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego; mogą oni pełnić na zmiany funkcje liturgiczne w sanktuarium. W największe święta przestrzeń bazyliki jest udostępniana dla liturgii Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego i Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Z kolei Koptyjski Kościół Ortodoksyjny ma prawa tylko do kilku pomieszczeń, a w wybrane dni jego wspólnota może sprawować liturgię we własnej kaplicy znajdującej się na tyłach kaplicy Grobu. Relacje między wspólnotami reguluje wywodząca się z czasów imperium osmańskiego zasada Statu Quo. Czytaj więcej…

2014-05-12 edytuj

Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.) – gatunek zawsze zielonego krzewu, rzadko niskiego drzewa, należący do rodziny cyprysowatych. Występuje na półkuli północnej od obszaru okołobiegunowego po góry południowej Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce jest to gatunek rozpowszechniony. Rośnie na bardzo różnych siedliskach – od bagien, poprzez lasy, po murawy, odłogi i tereny skaliste. Jest to też gatunek bardzo zmienny – euroazjatycka odmiana typowa osiąga do kilkunastu metrów wysokości, podczas gdy pozostałe odmiany płożą się lub podnoszą, osiągając niewielką wysokość. Jałowiec pospolity ma wszechstronne znaczenie użytkowe i odgrywał istotną rolę w kulturze ludzkiej, także jako roślina magiczna. Wykorzystywany jest m.in. jako roślina lecznicza, jadalna (szyszkojagody używane są jako przyprawa), olejkodajna, barwierska. Często uprawiany jest jako krzew ozdobny. W środowisku naturalnym odgrywa istotną rolę biocenotyczną. Czytaj więcej…

2014-05-13 edytuj

Wczesne przekłady Nowego Testamentu – przekłady Nowego Testamentu powstałe w I tysiącleciu. Przekłady te dotarły do rąk badaczy również w odpisach i także ulegały zmianom, jednak dalsza historia ich tekstu była niezależna od tekstu greckiego i dlatego są pomocne w odtworzeniu tekstu greckiego. Trzy z nich – syryjski, łaciński, koptyjski – pochodzą z końca II wieku i są starsze niż zachowane pełne rękopisy greckiego tekstu Nowego Testamentu. Powstały przed pierwszymi recenzjami greckiego Nowego Testamentu i dlatego są najwyżej oceniane. Są one obowiązkowo cytowane we wszelkich krytycznych wydaniach tekstu greckiego. Przekłady powstałe po roku 300 (ormiański, gruziński, etiopski) są już uzależnione od recenzji, niemniej są też ważne i z reguły są cytowane w aparacie krytycznym. Przekład gocki i słowiański rzadko są cytowane w wydaniach krytycznych. Pomijane są te spośród przekładów I tysiąclecia, które nie zostały przełożone bezpośrednio z greckiego oryginału, lecz w oparciu o inny przekład (w oparciu o Wulgatę, Peszittę i inne). Czytaj więcej…

2014-05-14 edytuj

Rewrite (jap. リライト Riraito) – japońska powieść wizualna stworzona przez studio Key, markę wydawcy Visual Art's. Gra ukazała się 24 czerwca 2011 roku w wersji dla komputerów osobistych z systemem operacyjnym Windows. 17 kwietnia 2014 roku został wydany jej port na konsolę PlayStation Portable. Przygotowywana jest również wersja na konsolę PlayStation Vita. W przeciwieństwie do poprzednich produkcji studia Key, takich jak Kanon, Clannad i Little Busters!, pisarz Jun Maeda nie brał udziału w pracach nad jej scenariuszem. 27 lipca 2012 roku ukazał się spin-off zatytułowany Rewrite Harvest festa! Gra przedstawia historię Kotarou Tennoujiego, licealisty z nadludzkimi zdolnościami, który bada nadprzyrodzone zjawiska wspólnie z pięcioma dziewczynami ze swojej szkoły. To ostatecznie prowadzi go w sam środek konfliktu pomiędzy przywoływaczami chowańców i nadludźmi, którzy poszukują dziewczyny-chowańca o imieniu Kagari. Czytaj więcej…

2014-05-15 edytuj

USS Tautog (SS-199) – amerykański okręt podwodny typu Tambor z czasów drugiej wojny światowej, najskuteczniejszy okręt wojny podwodnej na Pacyfiku. Okręt został zwodowany 27 stycznia 1940 roku, wszedł do służby 3 lipca 1940 roku. W grudniu 1941 roku, był jednym z kilku okrętów podwodnych, które w Pearl Harbor przetrwały japońskie uderzenie na Hawaje. Broniąc portu, zestrzelił japoński pokładowy samolot bombowy, dzięki czemu stał się pierwszą jednostką amerykańskiej floty podwodnej, która zadała straty Cesarstwu Japońskiemu. Przez następne 3 lata „Tautog” odbył 13 patroli bojowych, biorąc udział w wojnie podwodnej na Pacyfiku. Od lutego 1945 roku pełnił funkcję okrętu szkolnego oraz doświadczalnego. Po wycofaniu z tej służby w grudniu 1945 roku, od 1947 roku na Wielkich Jeziorach pełnił funkcję stacjonarnego okrętu szkoleniowego marynarzy rezerwy. 15 listopada 1959 roku został sprzedany Bultema Dock & Dredge Co., Manistee, Michigan i złomowany w 1960 roku. Za nadzwyczajne rezultaty patrolów bojowych, okręt został wyróżniony Navy Unit Commendation oraz czternastoma Battle Star. Czytaj więcej…

2014-05-16 edytuj

Spektrometria mas – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawą jest pomiar stosunku masy do ładunku elektrycznego danego jonu. Pierwszy spektrometr mas został zbudowany przez J. J. Thompsona w 1911 roku. Współcześnie istnieje wiele odmian tej techniki, z których każda posiada inne zastosowanie i wymaga stosowania aparatów o innej konstrukcji. Wszystkie te techniki są jednak oparte na jonizacji cząsteczek lub atomów, a następnie detekcji liczby jonów w funkcji ich stosunku masy do ładunku (m/z). Wyniki działania spektrometru mas są przedstawiane w postaci tzw. widma masowego. Spektrometria mas służy do: identyfikacji związków chemicznych i ich mieszanin, ustalania struktury i składu pierwiastkowego związków chemicznych, ustalania składu izotopowego substancji, co m.in. umożliwia określenie ich źródła pochodzenia. Czytaj więcej…

2014-05-17 edytuj

Walki o Leyte – operacja desantowa US Army, US Army Air Forces i US Navy w czasie II wojny światowej na Pacyfiku, będąca wstępem do kampanii filipińskiej, w wyniku której Sprzymierzeni odzyskali Filipiny, torując tym drogę do przyszłego zwycięstwa nad Japonią. Dla Japończyków utrzymanie tego archipelagu miało kluczowe znaczenie, pozwalało bowiem kontrolować szlaki żeglugowe łączące Japonię z bogatymi w kauczuk i ropę naftową wyspami Archipelagu Malajskiego. Dla Amerykanów odzyskanie Filipin miało stanowić krok na drodze do odcięcia okupowanych przez siły japońskie Chin kontynentalnych od wysp na Pacyfiku, gdzie prowadzone były intensywne działania zbrojne, i przejęcia kontroli nad basenem Morza Południowochińskiego. W ciężkich, trwających ponad dwa miesiące zmaganiach, śmierć poniosło około 49 000 z ogólnej liczby 55 000 broniących się Japończyków, przy stratach wojsk Sprzymierzonych w liczbie 3 434 zabitych i 12 144 rannych. Czytaj więcej…

2014-05-18 edytuj

Bazylika Grobu Świętego – najważniejsza świątynia chrześcijańska, znajdująca się w Dzielnicy Chrześcijańskiej na Starym Mieście Jerozolimy, w miejscu męki, ukrzyżowania, złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Pierwsza bazylika w tym miejscu została wybudowana w IV wieku z polecenia cesarza Konstantyna. Była ona trzykrotnie większa od współczesnej budowli – rozciągała się od obecnej rotundy (Anastasis), w której mieści się edykuła Grobu, aż do ówczesnej głównej ulicy miasta – Cardo Maximus, gdzie dzisiaj znajduje się cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Bazylika nie jest wyłączną własnością żadnego Kościoła chrześcijańskiego, ale pozostaje we współposiadaniu przedstawicieli kilku wyznań. W bazylice swoje siedziby mają przedstawiciele trzech Kościołów: greckiego Prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy, Kościoła łacińskiego reprezentowanego przez Zakon Braci Mniejszych (franciszkanie) oraz Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego; mogą oni pełnić na zmiany funkcje liturgiczne w sanktuarium. W największe święta przestrzeń bazyliki jest udostępniana dla liturgii Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego i Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Z kolei Koptyjski Kościół Ortodoksyjny ma prawa tylko do kilku pomieszczeń, a w wybrane dni jego wspólnota może sprawować liturgię we własnej kaplicy znajdującej się na tyłach kaplicy Grobu. Relacje między wspólnotami reguluje wywodząca się z czasów imperium osmańskiego zasada Statu Quo. Czytaj więcej…

2014-05-19 edytuj

Pesa Elf (od electric low floor (ang.) – elektryczny niskopodłogowy) – rodzina normalnotorowych elektrycznych zespołów trakcyjnych polskiej produkcji, wytwarzanych od 2010 w zakładach Pesy w kilku wersjach, różniących się liczbą członów i przeznaczeniem. W skład rodziny wchodzą modele: 21WE (EN62), 22WE (EN76), 27WE i 34WE (EN96). W 9 zamówieniach zastało zamówionych 76 elfów dla Kolei Mazowieckich, Kolei Śląskich, Kolei Wielkopolskich i Przewozów Regionalnych. W zależności od przeznaczenia składy mogą cechować się różnym przyspieszeniem, maksymalną prędkością eksploatacyjną, długością (wersje zamówione w latach 2009–2011 są 2-, 3-, 4- i 6-członowe), liczbą drzwi (od jednej do trzech par na stronę członu) i zagospodarowaniem wnętrza. Najbogatsza wersja (10 członów i prędkość maksymalna 190 km/h) jest przewidziana dla pociągów kwalifikowanych. Czytaj więcej…

2014-05-20 edytuj

Wczesne przekłady Nowego Testamentu – przekłady Nowego Testamentu powstałe w I tysiącleciu. Przekłady te dotarły do rąk badaczy również w odpisach i także ulegały zmianom, jednak dalsza historia ich tekstu była niezależna od tekstu greckiego i dlatego są pomocne w odtworzeniu tekstu greckiego. Trzy z nich – syryjski, łaciński, koptyjski – pochodzą z końca II wieku i są starsze niż zachowane pełne rękopisy greckiego tekstu Nowego Testamentu. Powstały przed pierwszymi recenzjami greckiego Nowego Testamentu i dlatego są najwyżej oceniane. Są one obowiązkowo cytowane we wszelkich krytycznych wydaniach tekstu greckiego. Przekłady powstałe po roku 300 (ormiański, gruziński, etiopski) są już uzależnione od recenzji, niemniej są też ważne i z reguły są cytowane w aparacie krytycznym. Przekład gocki i słowiański rzadko są cytowane w wydaniach krytycznych. Pomijane są te spośród przekładów I tysiąclecia, które nie zostały przełożone bezpośrednio z greckiego oryginału, lecz w oparciu o inny przekład (w oparciu o Wulgatę, Peszittę i inne). Czytaj więcej…

2014-05-21 edytuj

Rewrite (jap. リライト Riraito) – japońska powieść wizualna stworzona przez studio Key, markę wydawcy Visual Art's. Gra ukazała się 24 czerwca 2011 roku w wersji dla komputerów osobistych z systemem operacyjnym Windows. 17 kwietnia 2014 roku został wydany jej port na konsolę PlayStation Portable. Przygotowywana jest również wersja na konsolę PlayStation Vita. W przeciwieństwie do poprzednich produkcji studia Key, takich jak Kanon, Clannad i Little Busters!, pisarz Jun Maeda nie brał udziału w pracach nad jej scenariuszem. 27 lipca 2012 roku ukazał się spin-off zatytułowany Rewrite Harvest festa! Gra przedstawia historię Kotarou Tennoujiego, licealisty z nadludzkimi zdolnościami, który bada nadprzyrodzone zjawiska wspólnie z pięcioma dziewczynami ze swojej szkoły. To ostatecznie prowadzi go w sam środek konfliktu pomiędzy przywoływaczami chowańców i nadludźmi, którzy poszukują dziewczyny-chowańca o imieniu Kagari. Czytaj więcej…

2014-05-22 edytuj

USS Tautog (SS-199) – amerykański okręt podwodny typu Tambor z czasów drugiej wojny światowej, najskuteczniejszy okręt wojny podwodnej na Pacyfiku. Okręt został zwodowany 27 stycznia 1940 roku, wszedł do służby 3 lipca 1940 roku. W grudniu 1941 roku, był jednym z kilku okrętów podwodnych, które w Pearl Harbor przetrwały japońskie uderzenie na Hawaje. Broniąc portu, zestrzelił japoński pokładowy samolot bombowy, dzięki czemu stał się pierwszą jednostką amerykańskiej floty podwodnej, która zadała straty Cesarstwu Japońskiemu. Przez następne 3 lata „Tautog” odbył 13 patroli bojowych, biorąc udział w wojnie podwodnej na Pacyfiku. Od lutego 1945 roku pełnił funkcję okrętu szkolnego oraz doświadczalnego. Po wycofaniu z tej służby w grudniu 1945 roku, od 1947 roku na Wielkich Jeziorach pełnił funkcję stacjonarnego okrętu szkoleniowego marynarzy rezerwy. 15 listopada 1959 roku został sprzedany Bultema Dock & Dredge Co., Manistee, Michigan i złomowany w 1960 roku. Za nadzwyczajne rezultaty patrolów bojowych, okręt został wyróżniony Navy Unit Commendation oraz czternastoma Battle Star. Czytaj więcej…

2014-05-23 edytuj

Spektrometria mas – technika analityczna zaliczana do metod spektroskopowych, której podstawą jest pomiar stosunku masy do ładunku elektrycznego danego jonu. Pierwszy spektrometr mas został zbudowany przez J. J. Thompsona w 1911 roku. Współcześnie istnieje wiele odmian tej techniki, z których każda posiada inne zastosowanie i wymaga stosowania aparatów o innej konstrukcji. Wszystkie te techniki są jednak oparte na jonizacji cząsteczek lub atomów, a następnie detekcji liczby jonów w funkcji ich stosunku masy do ładunku (m/z). Wyniki działania spektrometru mas są przedstawiane w postaci tzw. widma masowego. Spektrometria mas służy do: identyfikacji związków chemicznych i ich mieszanin, ustalania struktury i składu pierwiastkowego związków chemicznych, ustalania składu izotopowego substancji, co m.in. umożliwia określenie ich źródła pochodzenia. Czytaj więcej…

2014-05-24 edytuj

Walki o Leyte – operacja desantowa US Army, US Army Air Forces i US Navy w czasie II wojny światowej na Pacyfiku, będąca wstępem do kampanii filipińskiej, w wyniku której Sprzymierzeni odzyskali Filipiny, torując tym drogę do przyszłego zwycięstwa nad Japonią. Dla Japończyków utrzymanie tego archipelagu miało kluczowe znaczenie, pozwalało bowiem kontrolować szlaki żeglugowe łączące Japonię z bogatymi w kauczuk i ropę naftową wyspami Archipelagu Malajskiego. Dla Amerykanów odzyskanie Filipin miało stanowić krok na drodze do odcięcia okupowanych przez siły japońskie Chin kontynentalnych od wysp na Pacyfiku, gdzie prowadzone były intensywne działania zbrojne, i przejęcia kontroli nad basenem Morza Południowochińskiego. W ciężkich, trwających ponad dwa miesiące zmaganiach, śmierć poniosło około 49 000 z ogólnej liczby 55 000 broniących się Japończyków, przy stratach wojsk Sprzymierzonych w liczbie 3 434 zabitych i 12 144 rannych. Czytaj więcej…

2014-05-25 edytuj

Wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku - odbyły się w dniach 4 i 18 czerwca 1989. Zostały przeprowadzone w wyniku i na zasadach uzgodnionych w trakcie rozmów Okrągłego Stołu. W ich wyniku wybranych zostało 460 posłów na Sejm PRL oraz 100 senatorów do nowo utworzonego Senatu PRL. Były to pierwsze częściowo wolne wybory w historii Polski po II wojnie światowej. Przedstawiciele niedemokratycznych władz komunistycznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zagwarantowali rządzącej „koalicji”, obejmującej PZPR i jej satelitów, obsadę co najmniej 299 (65%) miejsc w Sejmie. Pozostałe mandaty poselskie w liczbie 161 (35%) zostały przeznaczone dla kandydatów bezpartyjnych. Walka o te miejsca oraz walka o wszystkie mandaty senatorskie (100) miała charakter otwarty i demokratyczny. Do ubiegania się o nie dopuszczeni zostali również przedstawiciele różnych środowisk opozycji demokratycznej, jednocześnie o te mandaty konkurowali także kandydaci jawnie wspierani lub nieformalnie popierani przez obóz władzy, reprezentanci różnych organizacji społecznych i zawodowych, osoby niezależne. Wybory te zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem opozycji solidarnościowej zorganizowanej wokół Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Kandydaci wspierani przez KO uzyskali wszystkie 161 mandatów przeznaczonych dla bezpartyjnych, a także 99% miejsc w Senacie. Czytaj więcej…

2014-05-26 edytuj

Pesa Elf (od electric low floor (ang.) – elektryczny niskopodłogowy) – rodzina normalnotorowych elektrycznych zespołów trakcyjnych polskiej produkcji, wytwarzanych od 2010 w zakładach Pesy w kilku wersjach, różniących się liczbą członów i przeznaczeniem. W skład rodziny wchodzą modele: 21WE (EN62), 22WE (EN76), 27WE i 34WE (EN96). W 9 zamówieniach zastało zamówionych 76 elfów dla Kolei Mazowieckich, Kolei Śląskich, Kolei Wielkopolskich i Przewozów Regionalnych. W zależności od przeznaczenia składy mogą cechować się różnym przyspieszeniem, maksymalną prędkością eksploatacyjną, długością (wersje zamówione w latach 2009–2011 są 2-, 3-, 4- i 6-członowe), liczbą drzwi (od jednej do trzech par na stronę członu) i zagospodarowaniem wnętrza. Najbogatsza wersja (10 członów i prędkość maksymalna 190 km/h) jest przewidziana dla pociągów kwalifikowanych. Czytaj więcej…

2014-05-27 edytuj

Celiakia – choroba uwarunkowana odpowiedzią immunologiczną organizmu wywołaną przez gluten i związane z nim prolaminy, występująca u osób genetycznie predysponowanych. Charakteryzuje się obecnością objawów klinicznych zależnych od glutenu, obecnością w surowicy przeciwciał specyficznych dla choroby trzewnej, HLA-DQ2 i/lub DQ8 oraz enteropatią. Nieprawidłowa reakcja immunologiczna polega na nadmiernej odpowiedzi układu odpornościowego na grupę białek zbożowych, zwanych prolaminami, a dokładniej na pochodzące z nich frakcje: gliadynę (w pszenicy), sekalinę (w życie), hordeinę (w jęczmieniu). Istnieją sprzeczne dane co do wyłączania owsa (aweniny) z diety, ponieważ wiele badań wskazuje na jego bezpieczeństwo. Owies jest bezpieczny dla 95% pacjentów z chorobą trzewną, jeśli nie jest skażony domieszką innych niedozwolonych ziaren. Czytaj więcej…

2014-05-28 edytuj

XI Sopot TOPtrendy Festiwal odbył się w dniach od 7 do 9 czerwca 2013 roku w sopockiej Operze Leśnej. Organizatorem festiwalu była telewizja Polsat, która również transmitowała wydarzenie na swojej antenie. Transmisja na żywo odbyła się również w internecie za pośrednictwem serwisu Ipla. Pierwszego dnia odbyły się trzy koncerty: jubileusz 25-lecia zespołu Big Cyc, Koncert TOP oraz jubileusz 20-lecia zespołu Hey. Drugiego dnia natomiast odbyły się dwa koncerty: Największe Przeboje Roku i Konkurs Trendy. Trzeciego dnia z kolei odbyła się X Sopocka Noc Kabaretowa. Czytaj więcej…

2014-05-29 edytuj

USS Tautog (SS-199) – amerykański okręt podwodny typu Tambor z czasów drugiej wojny światowej, najskuteczniejszy okręt wojny podwodnej na Pacyfiku. Okręt został zwodowany 27 stycznia 1940 roku, wszedł do służby 3 lipca 1940 roku. W grudniu 1941 roku, był jednym z kilku okrętów podwodnych, które w Pearl Harbor przetrwały japońskie uderzenie na Hawaje. Broniąc portu, zestrzelił japoński pokładowy samolot bombowy, dzięki czemu stał się pierwszą jednostką amerykańskiej floty podwodnej, która zadała straty Cesarstwu Japońskiemu. Przez następne 3 lata „Tautog” odbył 13 patroli bojowych, biorąc udział w wojnie podwodnej na Pacyfiku. Od lutego 1945 roku pełnił funkcję okrętu szkolnego oraz doświadczalnego. Po wycofaniu z tej służby w grudniu 1945 roku, od 1947 roku na Wielkich Jeziorach pełnił funkcję stacjonarnego okrętu szkoleniowego marynarzy rezerwy. 15 listopada 1959 roku został sprzedany Bultema Dock & Dredge Co., Manistee, Michigan i złomowany w 1960 roku. Za nadzwyczajne rezultaty patrolów bojowych, okręt został wyróżniony Navy Unit Commendation oraz czternastoma Battle Star. Czytaj więcej…

2014-05-30 edytuj

Akcja pod Arsenałem – akcja zbrojna Grup Szturmowych Szarych Szeregów o kryptonimie „Meksyk II” przeprowadzona 26 marca 1943 w Warszawie w pobliżu Arsenału u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek. W jej wyniku uwolniono harcmistrza Jana Bytnara „Rudego” oraz 20 innych więźniów przewożonych po przesłuchaniach z siedziby Gestapo w alei J. Ch. Szucha 25 do więzienia męskiego Pawiak przy ul. Dzielnej 24. Operacją dowodził Stanisław Broniewski „Orsza”. Akcja pod Arsenałem była pierwszą tak poważną uliczną akcją zbrojną przeprowadzoną przez polski ruch oporu w okupowanej stolicy Polski. Czytaj więcej…

2014-05-31 edytuj

Walki o Leyte – operacja desantowa US Army, US Army Air Forces i US Navy w czasie II wojny światowej na Pacyfiku, będąca wstępem do kampanii filipińskiej, w wyniku której Sprzymierzeni odzyskali Filipiny, torując tym drogę do przyszłego zwycięstwa nad Japonią. Dla Japończyków utrzymanie tego archipelagu miało kluczowe znaczenie, pozwalało bowiem kontrolować szlaki żeglugowe łączące Japonię z bogatymi w kauczuk i ropę naftową wyspami Archipelagu Malajskiego. Dla Amerykanów odzyskanie Filipin miało stanowić krok na drodze do odcięcia okupowanych przez siły japońskie Chin kontynentalnych od wysp na Pacyfiku, gdzie prowadzone były intensywne działania zbrojne, i przejęcia kontroli nad basenem Morza Południowochińskiego. W ciężkich, trwających ponad dwa miesiące zmaganiach, śmierć poniosło około 49 000 z ogólnej liczby 55 000 broniących się Japończyków, przy stratach wojsk Sprzymierzonych w liczbie 3 434 zabitych i 12 144 rannych. Czytaj więcej…