Witold Kirszenstein
Witold Stefan Kirszenstein (ur. 29 września[a] 1891 w Warszawie, zm. 1965) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
 podpułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Witold Stefan Kirszenstein |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
29 września 1891 |
| Data śmierci |
1965 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 29 września 1891 w Warszawie, ówczesnej stolicy Królestwa Polskiego i mieście gubernialnym, w rodzinie Stefana Ferdynanda (1858–1901) i Izabelli z Wilczyńskich (1870–1900)[3][4][5]. W 1901, po śmierci ojca, wyjechał do Rosji[6]. W następnym roku ukończył pierwszą klasę gimnazjum w Bobrujsku[6]. W latach 1903–1905 mieszkał w Rosławiu, gdzie ukończył czwartą klasę progimnazjum[6]. Następnie przeprowadził się do Mohylewa, gdzie ukończył ośmioklasowe gimnazjum filologiczne[6]. W 1909 rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego św. Włodzimierza[6]. Z powodu ciężkich warunków materialnych w 1909 i 1911 zmuszony był wyjeżdżać do Szwajcarii, gdzie pracował jako nauczyciel prywatny[6].
1 października 1914 został powołany do armii rosyjskiej i skierowany do Pawłowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu[7]. 1 lutego 1915, po ukończeniu szkoły, został mianowany chorążym i przydzielony do 163 zapasowego pułku piechoty (ros. 163-й пехотный запасный полк)[8].
19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, „w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej”. Pełnił wówczas służbę w Oddziale IV Naczelnego Dowództwa[9]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Oddziale IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był wówczas Oddział V Sztabu Generalnego[10]. W latach 1921–1922 był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 179. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. Po ukończeniu kursu przydzielony został do Oddziału IV Sztabu Generalnego. W czasie siedmioletniej służby w Sztabie Generalnym pozostawał oficerem nadetatowym 55 pułku piechoty. 31 marca 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 67. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Z dniem 15 listopada 1924 roku przydzielony został do macierzystego pułku na stanowisko dowódcy III batalionu detaszowanego w Rawiczu[12]. Latem 1929 roku wyznaczony został na stanowisko szefa sztabu Korpusu Ochrony Pogranicza w Warszawie[13]. Na tym stanowisku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku[14]. Wiosną 1932 roku mianowany został zastępcą dowódcy 10 pułku piechoty w Łowiczu[15]. W październiku 1935 został przeniesiony do Sztabu Głównego. Następnie na stanowisku I zastępcy dowódcy 65 pułku piechoty w Grudziądzu[16]. W trzeciej dekadzie sierpnia 1939 roku, po przeprowadzeniu mobilizacji alarmowej, pozostał w pułku.
W kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 65 pułkiem piechoty. Na czele tego pułku walczył w bitwie nad Bzurą. 18 września 1939 roku w Ruszkach został ciężko ranny, po czym został odtransportowany do Kutna. W niemieckiej niewoli przebywał w Oflagu IX B Weilburg.
Był żonaty z Kazimierą z Maykowskich (1894–1977)[17], z którą miał troje dzieci: Barbarę (ur. 1920), Andrzeja (ur. 1922) i Ewę (ur. 1929)[18]. Barbara ps. „Basia” w czasie okupacji niemieckiej i w powstaniu warszawskim była łączniczką w Oddziale „Dysk”[19].
Zmarł w 1965 i został pochowany na cmentarzu Czerniakowskim w Warszawie (sektor 4-A-8)[17].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości – 4 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[20][21][4][22]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi na polu organizacji wojska”[23][24]
- Krzyż Oficerski Orderu Orła Białego – 24 czerwca 1929[25]
- Medal Zwycięstwa[26]
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 265.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 24.
- ↑ ppłk Witold Stefan Kirszenstein [online], geni_family_tree, 17 grudnia 2022 [dostęp 2024-04-03] (pol.).
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-23].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 5.
- ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 780.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 8, 688.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 40.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 107 z 10 października 1924, s. 594.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 213.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 255.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 624.
- ↑ a b Cmentarz Czerniakowski - Witold Stefan Kirszenstein [online], grobonet.com [dostęp 2024-04-03].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Powstańcze biogramy : Barbara Kirszenstein. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-10-24].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934, s. 106.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-23].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 58.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 12 grudnia 1929, s. 362.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4.
Bibliografia edytuj
- Witold Kirszenstein. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.14580 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-24].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.