Wydawnictwo im. Konstytucji 3 Maja

Wydawnictwo im. Konstytucji 3 Maja – wydawnictwo podziemne założone we wrześniu 1978 roku.

Do maja 1979 roku wydawnictwem kierował Andrzej Czuma, za sprawy techniczne odpowiadał Paweł Mikłasz, a za dystrybucję – Marian Gołębiewski. Ważną rolę odgrywali też Edward Staniewski i Janusz Krzyżewski. W tym czasie wydawnictwo zajmowało się głównie drukowaniem „Opinii” – pisma ROPCiO. Wykorzystywano offsety i kserografy w firmach państwowych w Warszawie. Za sprawą tajnego współpracownika „Janusz Lewandowski” SB od samego początku kontrolowała działalność wydawnictwa[1].

W maju 1979 roku wydawnictwem kierował M. Gołębiewski, do którego dołączyli Maciej Grzywaczewski i Wiesław Parchimowicz. Silną pozycję zachował Paweł Mikłasz. W tym czasie Wydawnictwo świadczyło usługi komercyjne różnym grupom opozycyjnym. W połowie 1979 r. oficyna uzyskała pożyczkę od KSS „KOR” (150 tys. złotych) z zastrzeżeniem, by nie pomagać Leszkowi Moczulskiemu. Także w tym okresie SB posiadała informacje o działalności Wydawnictwa od tajnych współpracowników „Janusz Lewandowski”[a], „Anka” oraz „Andrzej”, a także z podsłuchu[2].

Kontrolowanie oficyny przez SB przyniosło realne szkody opozycji – likwidację przez SB punktów poligraficznych, przejmowanie przez SB znaczącej części nakładów, trwonienie przez ROPCiO środków finansowych, wydawanie publikacji, które z punktu widzenia SB były mniej szkodliwe, sztuczne wydłużanie cykli wydawniczych, co w przypadku czasopism powodowało ich dezaktualizację[3].

Uwagi edytuj

  1. TW ps. „Janusz Lewandowski” był sam Paweł Mikłasz[4].

Przypisy edytuj

  1. Waligóra 2006 ↓, s. 149.
  2. Waligóra 2006 ↓, s. 258–259.
  3. Waligóra 2006 ↓, s. 260.
  4. Andrzej W. Kaczorowski, Grzegorz Wolk: Biogramy: Mikłasz Paweł. [w:] Encyklopedia Solidarności [on-line]. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2022-12-31]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Grzegorz Waligóra: Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2006. ISBN 83-60464-10-3.