Barbara Ptak

polska kostiumolożka teatralna/filmowa

Barbara Ptak (ur. 6 kwietnia 1930 w Chorzowie) – polska kostiumolożka teatralna i filmowa. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i Warszawie. Autorka oprawy plastycznej do ponad dwustu przedstawień dramatycznych, oper, operetek, musicali i filmów.

Barbara Ptak
Data i miejsce urodzenia

6 kwietnia 1930
Chorzów

Zawód

kostiumograf, scenograf

Współmałżonek

Stanisław Ptak

Lata aktywności

1950–2005

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Cztery filmy, do których artystka zaprojektowała kostiumy, otrzymały nominacje do Oscara: Nóż w wodzie (1963), Faraon (1966), Ziemia obiecana (1975) oraz Noce i dnie (1975). Jest też autorką kostiumów do serialu telewizyjnego Królowa Bona (1980).

Życiorys edytuj

W 1951 roku Ptak (z domu Boruszak) zdała maturę w Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. Studia artystyczne rozpoczęła w Krakowie. Studiowała również w Katowicach na wydziale grafiki krakowskiej ASP. W 1963 roku uzyskała dyplom ukończenia Wydziału Grafiki Artystycznej ASP w Warszawie w pracowni prof. Józefa Mroszczaka. Teoretyczną pracę dyplomową wraz z projektem wystawy z okazji 75-lecia kina w Polsce przygotowała pod kierunkiem prof. Jerzego Teoplitza.

W 1960 roku, jeszcze jako studentka, podjęła współpracę kostiumograficzną przy realizacji Waleta Pikowego w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego, ze scenografią i kostiumami Bolesława Kamykowskiego. W tym czasie współpracowała też z wytwórniami filmowymi w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu jako projektantka kostiumów.

W 1985 roku w teatrze w Wittenberdze wystawiono sztukę Planet der Verliebten (aut. H. Kahlow, Gerd Natschinski), do której stworzyła scenografię[1].

Teatr edytuj

Ptak związana jest z teatrem – nie tylko zawodowo, ale też emocjonalnie i towarzysko – od 1957 roku. Debiutowała w 1966 roku na scenie Teatru Śląskiego w Katowicach projektami scenografii do sztuki Cezar i Kleopatra (aut. George Bernard Shaw, reż. Mieczysław Daszewski).

 
Makieta scenografii do spektaklu Bolesna Kreatywność Śmierci (2007)

W ciągu swej kilkudziesięcioletniej kariery artystka współpracowała z następującymi placówkami w Polsce: Operetką Śląską w Gliwicach, Teatrem Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach, Operą Śląską w Bytomiu, Teatrem Bagatela w Krakowie, Teatrem Polskim w Bielsku-Białej, Teatrem Zagłębia w Sosnowcu, Teatrem na Woli w Warszawie, Teatrem Nowym w Zabrzu, Teatrem Powszechnym w Łodzi, Teatrem Wybrzeża w Gdańsku, Teatrem Rozrywki w Chorzowie, Teatrem im. Kochanowskiego w Opolu, Operą w Bydgoszczy, Teatrem Dzieci Zagłębia im. Dormana w Będzinie, Teatrem Syrena w Warszawie, Teatrem Satyry „Maszkaron” w Krakowie, Teatrem im. Jaracza w Olsztynie, Teatrem Muzycznym w Łodzi, Teatrem im. Mickiewicza w Częstochowie, Sceną 113 Górnośląskiego Centrum Kultury im. Bochenek w Katowicach, Teatrem Muzycznym im. Baduszkowej w Gdyni[2].

Wykonała również scenografie do około 130 produkcji teatralnych, również Teatru Telewizji. Ptak stworzyła kostiumy do dwóch spektakli operowych we Włoszech: L’Ape musicale i Don Giovanni[3].

Film edytuj

Kostiumy

Wyróżnienia edytuj

Odznaczenia edytuj

Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków edytuj

Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków to ekspozycja stała Działu Teatralno-Filmowego Muzeum Historii Katowic mieszcząca się w byłym mieszkaniu państwa Ptaków. W zbiorach znajdują się pamiątki oraz dokumentacja życia zarówno artystycznego, jak i prywatnego Barbary Ptak. Można tam oglądać fotografie, kostiumy sceniczne (m.in. dwie zbroje zaprojektowane do musicalu Człowiek z La Manchy, w którym wystąpił mąż Barbary, Stanisław Ptak), plakaty, nagrody, wyróżnienia oraz wiele innych ciekawostek zgromadzonych przez lata przez tę parę artystów.

Przypisy edytuj

  1. Barbara Ptak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2019-08-18] [zarchiwizowane z adresu].
  2. a b Barbara Ptak, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2012-01-26].
  3. W Katowicach otwarto muzeum Barbary i Stanisława Ptaków. dziennikzachodni.pl, 2011-11-19. [dostęp 2012-01-26].
  4. a b c d Spotkanie z kostiumolożką Barbarą Ptak – Centrum Sztuki Filmowej, Katowice. dlastudenta.pl, 2010-03-26. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  5. Złote Maski 2014 – Województwo Śląskie. slaskie.pl. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  6. a b Barbara Ptak ::: Osoby ::: Encyklopedia teatru polskiego. encyklopediateatru.pl. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  7. Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury | Uniwersytet Śląski w Katowicach. us.edu.pl, 2011-12-09. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  8. Teatralne Nagrody Muzyczne 2013 » MTeatr – Mazowiecki Teatr Muzyczny. mteatr.pl. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  9. Zespół Pieśni i Tańca Śląsk im. Stanisława Hadyny. zespolslask.pl, 2014-04-12. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  10. Barbara Ptak. sfp.org.pl. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].
  11. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadaniu orderów i odznaczeń. sejm.gov.pl, 2004-05-04. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)].

Bibliografia edytuj

  • B. Ptak: Stanisław Ptak. Jego listy. Jego miłość. Ich twórczość. Katowice: Tradapress Drukarnia, 2007.ISBN 83-904135-9-0.
  • E. Moroń: Barbara Ptak. Album scenograficzny. Katowice : „Śląsk” Wydawnictwo Naukowe ; Chorzów : Teatr Rozrywki, 2011. ISBN 978-83-7164-696-6.

Linki zewnętrzne edytuj