Bell 206 (Bell JetRanger) – jeden z najpopularniejszych śmigłowców na świecie. Zaprojektowany na potrzeby armii amerykańskiej przez Bell Helicopter Textron (został później po części zastąpiony przez OH-58 Kiowa) w 1960 roku. Na cywilny rynek wyszedł w 1967 pod nazwą JetRanger. Używa go United States Navy, policja i osoby prywatne. Występuje w wielu wersjach m.in. „latającej limuzyny” i karetki pogotowia[1].

Bell 206
Bell JetRanger
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Bell Helicopter Textron

Typ

śmigłowiec

Konstrukcja

półskorupowa, wirnik dwupłatowy, podwozie płozowe

Załoga

1–2

Historia
Data oblotu

Bell 206: 8 grudnia 1962
Bell 206A: 10 stycznia 1966

Lata produkcji

1960–2017

Dane techniczne
Napęd

Silnik turbowałowy Allison 250-C20J

Moc

420 KM

Wymiary
Średnica wirnika

14,63 m

Długość

11,9 m

Wysokość

2,83 m

Masa
Własna

743 kg

Użyteczna

1452 kg

Startowa

1520 kg

Osiągi
Prędkość maks.

224 km/h

Prędkość wznoszenia

6,5 m/s

Pułap praktyczny

4115 m

Zasięg

704 km

Dane operacyjne
Liczba miejsc
4
Rzuty
Rzuty samolotu

Historia edytuj

Bell 206 to rodzina dwułopatowych, jedno- i dwusilnikowych śmigłowców, produkowanych przez Bell Helicopter w fabryce Mirabel w Quebec. Pierwotnie opracowany jako Bell YOH-4 w ramach programu lekkich śmigłowców obserwacyjnych armii Stanów Zjednoczonych, nie został wybrany przez armię. Bell przeprojektował płatowiec i z powodzeniem wprowadził go na rynek jako pięciomiejscowy Bell 206A JetRanger. Nowy projekt został ostatecznie wybrany przez wojsko jako OH-58 Kiowa. Bell opracował również siedmiomiejscową wersję LongRanger, który później był oferowany jako maszyna dwusilnikowa pod nazwą TwinRanger, podczas gdy Tridair Helicopters oferuje podobną konwersję LongRangera o nazwie Gemini ST. Przypisane przez ICAO oznaczenie modelu „B06” jest używane w planach lotów dla JetRanger i LongRanger, a oznaczenie „B06T” jest używane dla dwusilnikowych TwinRangerów. Powstało łącznie wiele wersji śmigłowca Bell 206, zarówno na rynek cywilny, jak i wojskowy oraz kilka wersji rozwojowych[2][1][3].

Wersje edytuj

Cywilne[1][4]:

  • Bell 206 – 5 prototypów YOH-4A zbudowanych na potrzeby programu LOH dla sił zbrojnych USA,
  • Bell 206A – pierwsza wersja produkcyjna, napędzana silnikiem turbowałowym Allison 250-C18. Certyfikat FAA otrzymał w 1966 roku. Wybrany jako OH-58A Kiowa w 1968 roku,
  • Agusta-Bell 206 – wersja licencyjna produkowana we Włoszech,
  • Bell 206A-1 – OH-58A zmodyfikowane pod kątem certyfikacji cywilnej FAA,
  • Agusta-Bell 206A-1 – wersja licencyjna produkowana we Włoszech,
  • Bell 206B – wyposażona w ulepszony silnik Allison 250-C20,
  • Agusta-Bell 206B – wersja licencyjna produkowana we Włoszech,
  • Bell 206B-2 – model Bell 206B posiadający ulepszenia z wersji Bell 206B-3,
  • Bell 206B-3 – zmodernizowany silnik Allison 250-C20J i dodano 2 cale (51 mm) do średnicy wirnika ogonowego w celu lepszej kontroli odchylenia,
  • Bell 206L LongRanger – powiększona wersja w siedmioosobowej konfiguracji, napędzana silnikiem turbowałowym Allison 250-C20B,
  • Bell 206L-1 LongRangen II – wersja o większej mocy, napędzana silnikiem turbowałowym Allison 250-C28,
  • Bell 206L-1+ LongRanger – silnik 250-C30P, część usprawnień z wersji 206L-4,
  • Bell 206L-3 LongRanger III – napędzany silnikiem turbowałowym Allison 250-C30P,
  • Bell 206L-3+ LongRanger – posiada część usprawnień z wersji 206L-4,
  • Bell 206L-4 LongRanger IV – ulepszona wersja, wyposażona w zmodyfikowane silniki 250-C30P i lepszą przekładnię,
  • Bell 206LT TwinRanger – dwusilnikowa wersja Bell 206L, zastąpiony przez Bell 427,
  • Bell 407 – oparty na modelu 206L, wyposażony w czterołopatowy wirnik nośny.

Wojskowe[1][4]:

  • Bell 206AS – wersja eksportowa dla Armada de Chile,
  • Bell CH-139 JetRanger – kanadyjskie wojskowe oznaczenie Bell 206B-3,
  • Hkp 6A – Agusta-Bell 206A, oznaczenie armii szwedzkiej. Używane jako śmigłowce szkoleniowe, łącznikowe, transportowe, zwiadowcze i przeciwpancerne uzbrojone w przeciwpancerne pociski kierowane,
  • Hkp 6B – oznaczenie Agusta-Bell 206A w Svenska marinen. Wariant ten został wyposażony w pneumatyczne pływaki pozwalające na awaryjne lądowanie na wodzie,
  • OH-58 Kiowa – lekki śmigłowiec rozpoznawczy,
  • TH-57A Sea Ranger – komercyjne Bell 206A zakupione jako śmigłowce szkolne US Navy w styczniu 1968 roku,
  • 206L TexasRanger – proponowana wojskowa wersja eksportowa. Zbudowano jeden demonstrator w 1981 roku,
  • TH-57B – komercyjne śmigłowce Bell 206B-3 zakupione przez US Navy w 1989 roku jako następca TH-57A,
  • TH-57C – komercyjne śmigłowce Bell 206B-3 zakupione przez US Navy,
  • TH-57D – propozycja modernizacji wersji TH-57C oraz TH-57D,
  • TH-67 Creek – komercyjne Bell 206B-3 zakupione w 1993 roku jako śmigłowiec szkolny dla US Army.

Przypisy edytuj

  1. a b c d samolotypolskie.pl – Bell 206 „JetRanger” (OH-58 „Kiowa”) [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2020-09-07].
  2. Guy Maher, Bell gives 505 JetRanger update [online], 21 czerwca 2014.
  3. Bell 206 JetRanger III [online], Business Jet Traveler, 24 czerwca 2008 [dostęp 2020-09-07] (ang.).
  4. a b Ron i Shannon Bower, Bell 206: Still Ringing True, „Aviation Today”, 1 maja 2003.