Wikipedia

Portal:Nauki ścisłe i przyrodnicze

Nauki ścisłe i przyrodnicze w polskojęzycznej Wikipedii

 
Portal

Ta strona to portal dla osób zainteresowanych naukami ścisłymi i przyrodniczymi,
umożliwiający łatwiejszy dostęp do zagadnień związanych z tymi gałęziami nauki w polskojęzycznej Wikipedii.

Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.

Matematyka edytuj

Wyróżniony artykuł
 
Animacja własności korelacji rangowej.

Korelacja rang Spearmana (lub: korelacja rangowa Spearmana, rho Spearmana) – w statystyce jedna z nieparametrycznych miar monotonicznej zależności statystycznej między zmiennymi losowymi.

Pierwotny pomysł korelowania rang był już znany wcześniej i pochodził od Bineta i Henriego, jednak współczynnik ten został solidnie opisany i rozpropagowany dopiero w 1904 roku przez angielskiego psychologa Charlesa Spearmana. Zauważył on, że w wielu badaniach nie da się zastosować klasycznego współczynnika korelacji lub daje on nieistotne wyniki ze względu na nadmiar obserwacji odstających.

Spearman zdefiniował swój współczynnik jako zwykły współczynnik korelacji Pearsona, liczony dla rang zmiennych (stąd nazwa współczynnik korelacji rang). Obecnie stosowanych jest kilka jego wersji, nieznacznie różniących się od siebie. Ich wartości są identyczne w przypadku, gdy obserwacje każdej zmiennej w próbie nie powtarzają się.

Korelacja rangowa przyjmuje zawsze wartości z przedziału [-1,+1]. Ich interpretacja jest podobna do klasycznego współczynnika korelacji Pearsona, z jednym zastrzeżeniem: w odróżnieniu od współczynnika Pearsona, który mierzy liniową zależność między zmiennymi, a wszelkie inne związki traktuje jak zaburzone zależności liniowe, korelacja rangowa pokazuje dowolną monotoniczną zależność (także nieliniową).

  Najnowsze artykuły


Astronomia edytuj

Wyróżniony artykuł
 
Obiekty transneptunowe o orbitach sięgających dalej niż 100 j.a.: należące do dysku rozproszonego (szare) i odłączone (białe)

Obiekty odłączone – planetoidy krążące w zewnętrznych rejonach Układu Słonecznego, które nigdy nie zbliżają się do Słońca na tyle, aby wpływ grawitacyjny planet (w szczególności Neptuna) mógł zaburzyć ich orbitę. Z tego powodu uważa się je za "odłączone" od reszty Układu Słonecznego.

Obiekty te wyróżnia się spośród innych obiektów transneptunowych, które, zgodnie z modelami powstania Układu Słonecznego, znalazły się na swoich aktualnych orbitach w wyniku perturbacji wywołanych przez gazowe olbrzymy, głównie Neptuna. Obiekty odłączone mają peryhelia w zbyt dużej odległości, żeby wpływ Neptuna był znaczący kiedykolwiek w historii Układu.

W literaturze obiekty odłączone nazywane są również obiektami rozszerzonego dysku rozproszonego (E-SDO), odległymi obiektami odłączonymi (DDO) lub obiektami rozproszonymi–rozszerzonymi, według klasyfikacji Deep Ecliptic Survey.


przeczytaj cały artykuł | poprzednie miesiące...

Polecamy artykuły

  Najnowsze artykuły


Biologia edytuj

Wyróżniony artykuł

Ząb ćwiekowy (ząb sztyftowy) – stałe uzupełnienie protetyczne odbudowujące ząb. Stanowi rodzaj wkładu koronowo-korzeniowego, jest jednak uzupełnieniem samodzielnym i składa się zwykle z ćwieka oraz korony całkowitej połączonych na stałe (tj. bez cementu) i umieszczanych w jamie ustnej pacjenta razem podczas jednej wizyty. Często zawiera jeszcze element ochronny – tzw. skuwkę.

Zęby ćwiekowe opracowano w celu skrócenia cyklu wykonawczego oraz pominięcia niektórych etapów laboratoryjnych. Mimo że przy stosowaniu się do wskazań i przeciwwskazań mogły utrzymać się długie lata, zęby ćwiekowe nie spełniły stawianych im wymagań i obecnie nie są już stosowane. Lepsze efekty uzyskuje się przez zacementowanie samego wkładu koronowo-korzeniowego na stałe i dalsze wykonawstwo korony w taki sposób, jakby to był kikut własnego zęba pacjenta opracowany pod koronę. W przeciwnym wypadku laboratoryjne połączenie korony z wkładem niesie większe ryzyko niedokładności, następczej nieszczelności korony, wypłukiwania cementu i próchnicy zęba. Ciąg dalszy...

Polecamy artykuły

Medalowe artykuły:

Botanika:

Zoologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

Dobre Artykuły:

Genetyka:

Anatomia:

Mikrobiologia:

Mykologia:

Botanika:

Rośliny:

Zoologia:

Batrachologia i herpetologia:

Entomologia:

Ichtiologia:

Ornitologia:

Teriologia:

Paleozoologia:

Kryptozoologia:

  Najnowsze artykuły


Chemia edytuj

Wyróżniony artykuł
 
Jeziora węglowodorowe na Tytanie

Węglowodory to organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze tylko atomy węgla i wodoru. Wszystkie one składają się z podstawowego szkieletu węglowego (powiązanych z sobą atomów węgla) i przyłączonych do tego szkieletu atomów wodoru.

Węglowodory są podstawowym składnikiem ropy naftowej, która stanowi ich podstawowe źródło w przemyśle. Innym źródłem węglowodorów są procesy tzw. suchej destylacji drewna i zgazowywania węgla. Oprócz tego węglowodory o złożonej budowie pełnią rozmaite role w organizmach żywych (np. karotenoidy).


  Najnowsze artykuły


Fizyka edytuj

Wyróżniony artykuł
 
Tęcza we mgle wodnej powstałej przy wodospadzie Takakkaw Falls w Kanadzie

Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne, występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku, widocznego, gdy Słońce oświetla krople wody w atmosferze ziemskiej. Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła, załamującego się i odbijającego wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.

Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.

Światło widzialne jest postrzegalną wzrokiem częścią widma promieniowania elektromagnetycznego i w zależności od długości fali postrzegane jest w różnych barwach. Kiedy światło słoneczne przenika przez kropelki deszczu, woda rozprasza światło białe (mieszaninę fal o różnych długościach) na składowe o różnych długościach fal (różnych barwach) i oko ludzkie postrzega wielokolorowy łuk.

Pomimo faktu, że w tęczy występuje niemal ciągłe widmo kolorów, tradycyjnie uznaje się, że kolorami tęczy są: czerwony (na zewnątrz łuku), pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygowy i fioletowy (wewnątrz łuku).

  Najnowsze artykuły


Medycyna edytuj

Wyróżniony artykuł
Historia odkrycia stwardnienia guzowatego i badań nad tą chorobą liczy dopiero niecałe 200 lat. Stwardnienie guzowate (tuberous sclerosis, tuberous sclerosis complex, TSC) jest rzadką, wielonarządową chorobą genetyczną, w której rozwijają się łagodne guzy mózgu i guzy innych ważnych życiowo narządów: nerek, serca, oczu, płuc i skóry. Zespół objawów może obejmować napady drgawkowe, opóźnienie rozwoju, zaburzenia behawioralne i schorzenia dermatologiczne, a także objawy wynikające z zajęcia płuc i nerek. TSC może być spowodowane mutacją w jednym z dwóch genów: TSC1 i TSC2 , kodujących, odpowiednio, hamartynę i tuberynę. Oba geny należą do genów supresorowych (antyonkogenów), gdyż funkcją kodowanych przez nie białek jest regulacja cyklu komórkowego i procesu różnicowania komórek. W przeszłości zachorowania na tą chorobę traktowano jak ciekawe przypadki kazuistyczne; obecnie, badaniom nad patogenezą TSC przypisuje się istotne znaczenie w poznawaniu procesu nowotworzenia i supresji nowotworów.
Polecamy artykuły

Medalowe artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Historia medycyny:

Farmacja:

Dobre Artykuły

Choroby:

Diagnostyka:

Leczenie:

Farmacja:

Pozostałe:

  Najnowsze artykuły


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Nauki_ścisłe_i_przyrodnicze&oldid=73770581”