Zbrodnie w Stanisławowie (Wołyń)

zbrodnia UPA

Zbrodnie w Stanisławowie – zbrodnie dokonane przez bojówki Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz ludność ukraińską na ponad 200 polskich mieszkańcach kolonii Stanisławów, położonej w powiecie włodzimierskim województwa wołyńskiego, podczas rzezi wołyńskiej.

Zbrodnie w Stanisławowie
Ilustracja
Tablica Pomnika ofiar zbrodni dokonanej na obywatelach polskich przez OUN-UPA wymieniająca Stanisławów
Państwo

Polska (okupowana przez III Rzeszę)

Miejsce

Stanisławów

Data

1943

Liczba zabitych

około 200

Typ ataku

ludobójstwo

Sprawca

Ukraińska Powstańcza Armia
ludność ukraińska

brak współrzędnych

Stanisławów był miejscowością z 80-procentową większością Polaków, liczącą co najmniej 84 gospodarstwa.

Do sierpnia 1943 roku we wsi doszło do kilku uprowadzeń polskich mężczyzn przez upowców. W maju 1943 roku (7 lub 11 maja) bojówka UPA uprowadziła i zabiła 6 Polaków. W lipcu 1943 roku zabito 4-osobową rodzinę Bronickich. Na początku sierpnia uprowadzono i zabito kolejnych 9 Polaków.

14 sierpnia 1943 roku w wyniku napadu Ukraińców zginęło ponad 30 osób.

Pod wpływem tych ataków część polskich mieszkańców Stanisławowa uciekła do ośrodka samoobrony w Bielinie oraz za Bug. Wielu pozostało na miejscu obawiając się głodu i napadów dokonywanych na uchodźców. Ponadto Ukraińcy zapewniali, że nie grozi im niebezpieczeństwo.

29 sierpnia 1943 roku członkowie UPA oraz chłopi ukraińscy ze Stanisławowa, Stawek i Kracia wyłapali pozostających w miejscowości Polaków i wymordowali ich nad uprzednio wykopanymi dołami. Pierwsza ofiara, Piotr Bronicki (Branicki), została przecięta piłą. Pozostałych zabijano siekierami. W ten sposób zamordowano około 150 osób[1]. Ucieczką uratował się Franciszek Pogrzebski. Przeżył także kowal Józef Sziler, któremu darowano życie, by wykonywał prace na rzecz UPA (zbiegł w październiku 1943 roku).

Zbrodnia z 29 sierpnia 1943 była częścią większej akcji UPA na zachodzie Wołynia. Tego samego dnia wymordowano inne pobliskie miejscowości polskie.

Przypisy edytuj

  1. Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 882-884, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885.

Literatura edytuj