105 mm armata mle 1913 Schneider

Canon de 105 mle 1913 – francuska armata polowa zaprojektowana w 1913 i szeroko używana podczas I wojny światowej. Duża część tych dział służyła w armii francuskiej aż do 1940. Były one też eksportowane do wielu krajów, w polskiej armii używana jako armata 105 mm wz. 13 Schneider.

Canon de 105 mle 1913
Ilustracja
Armata Schneidera 105 mm wz. 1913
Dane podstawowe
Państwo

 Francja

Producent

Schneider-Creusot

Rodzaj

Armata polowa

Historia
Prototypy

1913

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

105 mm

Długość lufy

2987 mm

Donośność

12 000 m

Prędkość pocz. pocisku

550 m/s

Długość

6000 mm

Szerokość

2230 mm

Wysokość

1950 mm

Masa

2300 kg (bojowa)
2 650 kg (marszowa)

Kąt ostrzału

-5° to 37° (w pionie)
6° (w poziomie)

Szybkostrzelność

6 strz/min

Obsługa

8

Historia

edytuj

Na początku XX wieku francuski koncern Schneider rozpoczął współpracę z rosyjską fabryką zbrojeniową Putiłowa, tworząc projekty nowoczesnych dział dla rosyjskiej armii, które miały być produkowane w Rosji. Jednym z ciekawszych projektów, który powstał wyniku tej współpracy, była armata 107 mm wz. 1910. Działo to wyglądało niezwykle obiecująco, i Schneider zdołał nakłonić francuską armię do zakupu prawie identycznej wersji tego działa, która miała być produkowana we Francji. W tej nowej wersji dokonano nieznacznych tylko modyfikacji (zmieniając kaliber na standardowy 105 mm). Nowa armata otrzymała oznaczenie Canon de 105 modèle 1913 Schneider, choć popularnie znana była jako L 13 S. Początkowo armia francuska nie była zainteresowana nowym działem polowym, uważając że ich znakomita „siedemdziesiątkapiątka” wystarczy do wszystkich zadań, ale kiedy pierwsze bitwy I wojny światowej obnażyły wady lżejszej armaty, L 13 S weszła do produkcji na bardzo dużą skalę.

Użytkownicy

edytuj

Armata była eksportowana do Belgii, Jugosławii i Polski, ale przede wszystkim do Włoch, gdzie jako Cannone da 105/28 służyła do 1943.

Polska

edytuj
 
Służba Pracy Rzeszy (Reichsarbeitsdienst) przewozi drogą Busko Zdrój-Kielce polskie działa kal. 105 mm zdobyte w czasie walk wrześniowych

Pierwsze 16 egzemplarzy przybyło do Polski wraz z Armią Hallera, i do 1920 Wojsko Polskie otrzymało 64 działa tego typu. W latach 30. podjęto w Polsce produkcję zmodernizowanej wersji tej armaty pod nazwą 105 mm armata wz. 29 Schneider. We wrześniu 1939 Polska dysponowała 118 działami wz. 13 i 124 wz. 29 (według innych danych 254 działami obu typów).

Jednostka ognia (JO) do armaty wz.13: 40 nb (granatów stalowych - 40 szt. tj. 14 skrz.= 742 kg; ład.miotaj. 40 szt. tj. 3 skrz.= 300 kg; zapalniki 45 szt. tj. 2 skrz.= 22 kg)[1].

III Rzesza

edytuj

Zdobyczne francuskie armaty tego typu służyły w Wehrmachcie jako 10,5 cm K 331(f), a belgijskie jako 10,5 cm K 331(b).

Część zdobycznych armat z Jugosławii i Włoch zostało zamontowanych na podstawach obrotowych i włączonych do systemu obrony Wału Atlantyckiego pod oznaczeniem 10,5 cm K338(j) i 10,5 cm K338(i). Polskie armaty tego typu służące w armii niemieckiej były znane jako 10,5 cm K13(p), a wersja wz. 29 jako 10,5 cm K29(p)

Przypisy

edytuj
  1. "Dane organizacyjne i techniczne dla prac kwatermistrzowskich w polu", Warszawa 1939, Sztab Główny - Oddział IV, L.dz.1230/IV.Mob.39

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj