1HC102

1HC102 (znany również jako S15) – polski silnik czterosuwowy o mocy 15 KM, opracowany przez Wytwórnię Silników Wysokoprężnych w Andrychowie na podstawie doświadczeń z produkcji i eksploatacji silników S320 i S321 o podobnej konstrukcji i charakterystyce.

Traktor "SAM" z wykorzystanym silnikiem 1HC102/R1

Stosowany był głównie jako silnik napędowy różnych maszyn rolniczych (młocarni, młynów, pras). Obecnie silniki tej konstrukcji można jeszcze spotkać jako źródło napędu rozsypywacza w pługo-piaskarkach.

Dane techniczne

• rodzaj zapłonu: samoczynny (wtrysk bezpośredni)
• rodzaj paliwa: olej napędowy
• maksymalna moc: 11 kW przy 2200 obr./min
• maksymalny moment obrotowy: 55 Nm przy 1500 obr./min
• jednostkowe zużycie paliwa przy mocy znamionowej: 258 g/kWh
• liczba cylindrów: 1
• układ cylindra: poziomy
• średnica cylindra: 102 mm
• skok tłoka: 120 mm
• pojemność skokowa: 980 cm³
• stopień sprężania: 17
• rodzaj rozrządu: górnozaworowy
• rozruch: ręczny lub elektryczny (wariant 1HC102/R1)
• kierunek obrotu wału korbowego: prawy (patrząc od strony koła zamachowego)

Układ zasilania paliwem

• rodzaj paliwa: olej napędowy o maksymalnie 1% zawartości siarki
• pompa paliwa: sekcyjna
• wtryskiwacz: czopikowy, typ: WJ1S50.8
• kąt wyprzedzenia wtrysku
  • dla przedziału 1200-1800 obr./min: 30° przed GMP
  • dla przedziału 1200-2200 obr./min: 33° przed GMP
• ciśnienie wtrysku: 13,24-14,22 MPa
• filtr paliwa: papierowy, typ: WP111X

Smarowanie

• rodzaj smarowania: rozbryzgowe i obiegowe pod ciśnieniem
• ilość oleju w silniku: 4-6 l
• rodzaj oleju: mineralny, CB SAE-30 (okres letni) lub CB SAE-20W (okres zimowy)
• zużycie oleju: 4,1 g/kWh
• pompa oleju: zębata
• ciśnienie oleju
  • minimalne, przy prędkości 800 obr./min: 150 kPa
  • w zakresie 1200-1800 obr./min: 200-340 kPa

Chłodzenie

• rodzaj chłodzenia: wodne, przez odparowanie
• pojemność zbiornika chłodzącego: 24 l
• zalecana temperatura robocza: 80-95 °C

Osprzęt elektryczny

Silniki były również produkowane w wersji z instalacją elektryczną 12V - nosiły wtedy oznaczenie 1HC102/R1. Silnik taki wyposażony był w osprzęt, w skład którego wchodziły:

• rozrusznik o mocy 1,32 kW (model R5K, lewoobrotowy)
• prądnica o mocy 120 W
• akumulator 12 V, 120 Ah
• tablica elektryczna (regulator napięcia, amperomierz, skrzynka bezpieczników itp.)

Inne

• filtr powietrza: suchy (typ wkładu: WA20-151, AR253) lub mokry olejowy
• masa suchego silnika: 230 kg lub 260 kg (wariant 1HC102/R1)

Bibliografia

• Silniki wysokoprężne 1HC102 i 1HC102/R1. Instrukcja obsługi, Wytwórnia Silników Wysokoprężnych, Andrychów 1985