1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza

1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza (1 smel) – pododdział lotnictwa myśliwskiego ludowego Wojska Polskiego.

1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

7 lipca 1943

Rozformowanie

19 sierpnia 1943

Tradycje
Kontynuacja

1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego

Dowódcy
Pierwszy

mjr pil. Czesław Kozłowski

Organizacja
Dyslokacja

Grigoriewskoje

Rodzaj wojsk

Wojska lotnicze

Podległość

1 Dywizja Piechoty

Historia eskadry

edytuj

1 Samodzielna Myśliwska Eskadra Lotnicza (ros. 1-я отдельная истребительная авиационная эскадрилья) została sformowana na podstawie rozkazu dziennego nr 43 dowódcy 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, pułkownika dyplomowanego Zygmunta Berlinga z dnia 7 lipca 1943 według sowieckiego wojennego etatu nr 015/151[1].

Eskadra została zorganizowana na lotnisku Grigoriewskoje (ros. аэродром Григорьевское) w obwodzie riazańskim na terytorium ZSRR[2].

Na stanowisko dowódcy eskadry został wyznaczony kapitan Czesław Kozłowski, wnuk polskiego zesłańca z 1863 roku. 23 lipca 1943 czternastoosobowa grupa kandydatów na pilotów rozpoczęła szkolenie podstawowe na samolocie szkolno-treningowym UT-2. Szkolenie prowadzili radzieccy instruktorzy. Równolegle szkoliło się 26 żołnierzy personelu naziemnego eskadry pod kierunkiem radzieckich mechaników lotniczych[3].

10 sierpnia 1943 w Sielcach nad Oką w katastrofie samolotu UT-2 zginęli piloci: major Czesław Kozłowski i podporucznik Aleksandr Korowin. Obowiązki dowódcy eskadry przejął porucznik obserwator Tadeusz Wicherkiewicz[4].

Na podstawie rozkazu organizacyjnego nr 1 dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR generała brygady Zygmunta Berlinga z dnia 19 sierpnia 1943 eskadra została przeformowana w 1 pułk lotnictwa myśliwskiego[5]. Pełniący obowiązki dowódcy pułku kapitan obserwator Tadeusz Wicherkiewicz w dodatku do rozkazu dziennego nr 25 dowódcy eskadry stwierdził „z dniem 20 sierpnia 1943 eskadra przechodzi na etat pułku myśliwskiego nr 015/284”[6].

Personel latający eskadry

edytuj
  1. dowódca eskadry - kpt./mjr pil. Czesław Kozłowski († 10 VIII 1943 Sielce nad Oką)
  2. instruktor - ppor. pil. Aleksandr Korowin († 10 VIII 1943 Sielce nad Oką)
pierwsza grupa uczniów:
  1. ppor. Stanisław Lisiecki
  2. ppor. Karol Wysoczyński
  3. ppor. Józef Zacharżewski
  4. kpr. Stanisław Łuszczynowski
  5. szer. Ryszard Ber
  6. szer. Wiesław Bobrowski
  7. szer. Edward Chromy
  8. szer. Stanisław Derewiński
  9. szer. Józef Gościumiński († 13 II 1945)
  10. szer. Ryszard Horodecki
  11. szer. Dymitr Kotek
  12. szer. Filip Lacherta
  13. szer. Jakub Lewityn
  14. szer. Aleksander Michnowicz
druga grupa uczniów
  1. por. obs. Tadeusz Wicherkiewicz
  2. ppor. pil. Michał Jakubik
  3. ppor. pil. Medard Konieczny
  4. szer. Aleksander Broch († 15 III 1945)
  5. szer. Czesław Chodorowicz
  6. szer. Krzysztof Donigiewicz
  7. szer. Stefan Łazar
  8. szer. Mieczysław Podgórski
  9. szer. Juliusz Szwarc
  10. szer. Władysław Suszek
  11. szer. Roman Dariusz Wierzchnicki († 20 IV 1945)

Przypisy

edytuj
  1. Organizacja i działania bojowe ..., s. 6.
  2. Czesław Krzemiński, Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943–1945, s. 10.
  3. Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich ..., s. 91-92.
  4. Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich ..., s. 92, 563.
  5. Organizacja i działania bojowe ..., s. 10.
  6. Organizacja i działania bojowe ..., s. 15.

Bibliografia

edytuj
  • Organizacja i działania bojowe Ludowego Wojska Polskiego w latach 1943–1945. Wybór materiałów źródłowych, tom I, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1958.
  • Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07329-5.
  • Czesław Krzemiński, Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943–1945, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom 8, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1981, ISBN 83-206-0196-7.