Adolf (Odolanus)
Adolf (Odolanus) (ur. ?, zm. ?) – dzielnicowy książę lutycki?, syn Kazimierza I, księcia pomorskiego, szczecińskiego i dymińskiego z dynastii Gryfitów[1].
| dzielnicowy książę lutycki? | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
|---|---|
| Ojciec | |
| Matka |
NN, zap. córka Adolfa II, hrabiego Holsztynu |
Pochodzenie edytuj
Data jego narodzin i śmierci jest nieznana. Wiadomo tylko, że przeżył swojego ojca na co wskazuje dokument Anastazji i wiadomo, że zmarł w młodym wieku, o czym świadczą późniejsze dokumenty, które pomijają jego imię[a].
Filiacje z dynastią Gryfitów wciąż budzą wątpliwości. Wczesnonowożytna historiografia zaliczała jego do dynastii Gryfitów (T. Kantzow), XIX-wieczna do bocznej linii Gryfitów – Świętoborzyców (Heintze, F.W. Barthold)[2]. Za ostatnim poglądem również opowiedział się niemiecki historyk M. Wehrmann[3]. Współczesny mediewista G. Labuda wskazywał na pokrewieństwo I stopnia z Kazimierzem I. Poparciem jego tezy miał być wystawiony dokument z 1176, w którym książę dymiński wymienił żonę i dzieci, w tym Adolfa oraz dokument z nadań księżnej Anastazji (1188). W literaturze przedmiotu pojawiły się również sugestie o pochodzeniu Adolfa ze związku pozamałżeńskiego[4]. E. Rymar, genealog w Rodowodzie książąt pomorskich uznał Adolfa (Odolanusa) jako syna Kazimierza I[1].
Władza nad dzielnicą lutycką? edytuj
Adolf (Odolanus), domniemany, dzielnicowy książę lutycki został wymieniony w dokumencie z 18 marca 1188 przy nadaniach Anastazji, wdowy po Bogusławie I, jako Odolanus de Livticia, filius Kazimari[5] U E. Lubinusa znany jako Odolphus Domicellus[6]. Gerard Labuda opierając się na dokumencie źródłowym opowiedział się za tym, że młody książę, jako członek rodu panującego miał wydzieloną dzielnicę lutycką i sprawował nad nią samodzielne rządy. Miało to miejsce w okresie rządów Bogusława I, który mimo sprawowanej władzy nad przejętym Księstwem Dymińskim, po zmarłym bracie Kazimierzu I nie ograniczał władzy Adolfowi w jego dzielnicy[7].
Przeciwko poglądom wystąpił J. Spors, historyk, który uważał, że Adolf (Odolanus) nie posiadał wydzielonej dzielnicy. Jego zdaniem określenie łacińskie de Livticia zostało dopisane w dokumencie, w późniejszym czasie. Badacz również wskazywał, że błędem jest kwestionowanie informacji przekazanej przez Saxo Gramatyka, który w swym przekazie napisał, że Bogusław I zagarnął dziedzictwo brata. Argumentem na poparcie tej hipotezy była konfirmacja nadań dokonanych przez Kazimierza I w dokumencie z 1182, w którym Bogusław I powoływał się na "konsens" nad nie posiadającymi jeszcze wieku sprawnego synów. Według badacza wykluczało to sprawowanie władzy zwierzchniej nad dzielnicą lutycką[7]. Współczesne badania także wskazują, że posiadanie dzielnicy lutyckiej przez młodego księcia jest wątpliwe. Historycy skłaniają się do określenia bardziej jako uposażenia niż wyodrębnionej dzielnicy[7].
Adolf zmarł w stanie bezżennym.
Genealogia edytuj
| Warcisław I ur. ok. 1091 zm. najp. 9 VIII 1135 |
Ida? ur. ? zm. 1136 |
Adolf II? ur. ? zm. ? |
Matylda ze Schwarzburga? ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Kazimierz I dymiński ur. przed 1135 zm. X–XI 1180 |
NN ur. ? zm. ? |
||||||||||||
| Adolf (Odolanus) (ur. ?, zm. ?) |
Uwagi edytuj
- ↑ Von Bülow w biogramie Casimir I. zaznaczył, że książę Kazimierz miał jednego syna. Przedstawiona data przed 1188 prawdopodobnie odnosi się do jego narodzin, którą należałoby skorygować do przed X-XI 1180, z uwagi na datę śmierci jego ojca. Zob. Von Bülow, Casimir I. (niem.) [w:] NDB, ADB Deutsche Bographie (niem.), [dostęp 2012-02-11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 135-137.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, przyp. 237, s. 135.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 135-136.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 136-137.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 135.
- ↑ J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 28.
- ↑ a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 136.
Bibliografia edytuj
- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
- Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.