Wikipedia

Altar de Sacrificios

Altar de Sacrificios – prekolumbijskie stanowisko archeologiczne położone w zachodniej części departamentu Petén w Gwatemali między rzekami Pasión i Salinas.

Schemat miasta z oznaczonymi Grupami A i B w późnym okresie klasycznym

Opis

edytuj

Miasto znajduje się około 80 kilometrów na południe od majańskiego miasta Yaxchilán i około 60 kilometrów na zachód od miasta Seibal[1]. Położone jest na małej wyspie znajdującej się na okresowych bagnach ciągnących się wzdłuż południowego brzegu rzeki Pasión[2].

Stanowisko składa się z trzech grup architektonicznych A, B i C. Grupa A obejmuje obszar około 400 x 400 metrów i koncentruje się wokół dwóch placów (północnego i południowego)[3], które otoczone są kompleksem pałacowym oraz 25 budynkami różnego przeznaczenia[4]. Znajduje się tam również jedenaście stel[3] oraz dwadzieścia dziewięć innych zabytków pokrytych inskrypcjami, z których większość jest zbyt mocno zerodowana, by można było je odczytać[5]. Te które są nadal czytelne datowane są na okres od 455 do 849 roku n.e.[6]

Grupa B położona jest na zachód od Grupy A. Znajduje się tam piramida schodkowa (Struktura B-1) datowana na okres wczesnego klasycyzmu. Mierzy 13 metrów wysokości i zawiera 6 stel z inskrypcjami, w tym tzw. Stelę 10 z najwcześniejszą odkrytą datą (28 sierpnia 455 r.)[7].

Grupa C to niewielka, nieregularna grupa znajdująca się na południe od Grupy B. Zawiera dwa ołtarze wykonane z piaskowca, nie odnaleziono natomiast żadnych zabytków z inskrypcjami[8]. Ulokowana jest tam tzw. Struktura C-1 typu pałacowego[9][7].

Historia

edytuj

Badania archeologiczne ujawniły, że jest to jedna z najwcześniejszych osad jakie powstały na nizinach Majów. Założona została przed Tikál i innymi miastami w położonymi w centralnej części niziny Petén, prawdopodobnie przez lud Mixe-Zoque[6]. Przypuszczalnie miało to miejsce na początku średniego okresu preklasycznego, około 800 r. p.n.e.

Początkowo domy wznoszono na poziomie gruntu z nietrwałych materiałów. Zmieniło się to między 600 a 300 r. p.n.e., kiedy to zaczęto budować konstrukcje na kamiennych platformach[10]. W późniejszym okresie preklasycznym osada została zasiedlona przez Majów[6]. Między 300 r. p.n.e. a 150 r. n.e. wzniesiono pierwszą piramidę (Struktura B-1). Również z tego okresu odnaleziono w pochówkach jadeitowe i obsydianowe przedmioty[10].

W okresie klasycznym między 150 a 550 r. n.e. w pochówkach zaczęły pojawiać się przedmioty wykonane z morskich zwierząt, takie jak kolce płaszczki czy muszle, a Struktura B-1 osiągnęła swoją ostateczną formę. W tym czasie wznoszono liczne stele z inskrypcjami i rzeźbione ołtarze[11].

W drugiej połowie VI wieku liczba nowych inskrypcji zmalała, a rozwój budowli skupił się na Grupie A, co przypuszczalnie było wynikiem spadku liczby ludności. Na początku VII wieku zaczęły powstawać nowe stele charakteryzujące się rzeźbionymi portretami i długimi tekstami glificznymi. Natomiast w drugiej połowie tego stulecia miasto osiągnęło szczyt rozwoju. Wzniesiono liczne pomniki, zbudowano boisko do gry w piłkę, a nowe i stare budynki są pokryto wapieniem[12].

W VIII i IX wieku populacja zaczęła spadać. Badania sugerują, że w tym czasie do miasta zaczęły napływać majańskie plemiona Putún znad Zatoki Meksykańskiej, które zdominowały szlaki handlowe na pobliskiej rzece Usumacinta. Jednakże wraz z upadkiem głównych miast w dorzeczu rzeki handel uległ załamaniu, a okoliczne miasta, w tym Altar de Sacrificios, popadły w stagnację. Miasto zostało ostatecznie opuszczone około 950 roku, gdyż po tej dacie nie odnaleziono zbyt wielu śladów ludzkiej obecności[13].

Odkrycie

edytuj

Stanowisko zostało odkryte 11 lipca 1895 roku przez badacza Teoberto Malera, który ponownie odwiedził je 23 czerwca 1904 roku w ramach misji eksploracyjnej z ramienia Peabody Museum of Archaeology and Ethnology. Nazwał je Altar de Sacrificios, ponieważ uważał, że tzw. Stela 1, którą odkrył służyła do składania ofiar[14].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Sharer 2006 ↓, s. 435.
  2. ↑ Matthews 1996 ↓, s. 41.
  3. ↑ a b Charles W. Golden: Bridging the Gap Between Archaeological and Indigenous Chronologies: An Investigation of the Early Classic / Late Classic Divide at Piedras Negras, Guatemala. famsi.org. [dostęp 2024-06-29]. (ang.).
  4. ↑ Matthews 1996 ↓, s. 41-42.
  5. ↑ Stephen D. Houston: Problematic Emblem Glyphs: Examples from Altar de Sacrificios, EI Chorro, Rio Azul, and Xultun. latinamericanstudies.org. [dostęp 2024-06-29]. (ang.).
  6. ↑ a b c Sharer 2006 ↓, s. 407.
  7. ↑ a b Evans 2001 ↓, s. 17.
  8. ↑ Nelson 1998 ↓, s. 4.
  9. ↑ Sharer 2006 ↓, s. 435,520.
  10. ↑ a b Nelson 1998 ↓, s. 10.
  11. ↑ Nelson 1998 ↓, s. 11.
  12. ↑ Nelson 1998 ↓, s. 12–13.
  13. ↑ Nelson 1998 ↓, s. 14.
  14. ↑ Nelson 1998 ↓, s. 16.

Bibliografia

edytuj
  • Robert J. Sharer, Loa P. Traxler: The Ancient Maya. Wyd. 6. Stanford University Press, 2006, s. 407, 435, 520. ISBN 978-0-8047-4817-9.
  • Peter Matthews, Gordon R. Willey: Classic Maya Political History: Hieroglyphic and Archaeological Evidence. Cambridge University Press, 1996, s. 41–42. ISBN 978-0-521-56445-8.
  • Susan T. Evans, David L. Webster: Archaeology of Ancient Mexico and Central America: An Encyclopedia. Taylor & Francis, 2001, s. 17. ISBN 978-0-8153-0887-4.
  • Altar de Sacrificios – Inventory of Monuments, [w:] Zachary Nathan Nelson, Altar de Sacrificios Revisited: A Modern Translation of Ancient Writings, Brigham Young University, 1998, s. 4–15.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Altar_de_Sacrificios&oldid=74154959”