Amelia Greenwald
Amelia Greenwald (ur. 1 marca 1881 w Gainseville, Alabama, zm. 1 stycznia 1966) – amerykańska pielęgniarka, organizatorka szkoły pielęgniarstwa w Warszawie.
Była jedną z ośmiu dzieci niemieckich emigrantów Josepha Greenwalda i Elise Haas.
Otrzymała dyplom pielęgniarstwa w 1908 roku w Nowym Orleanie[1][2][3][4][5]. Następnie pomagała w tworzeniu szpitala w Pensacola na Florydzie. W 1913 roku przeniosła się do Baltimore, gdzie kontynuowała studia pielęgniarskie w zakresie psychiatrii w Phipps Clinic Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. W 1914 roku w Nowym Jorku uczęszczała na zajęcia pielęgniarstwa na Columbia University Teachers College. Podczas I wojny światowej wstąpiła do Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego i pracowała w jednostce psychiatrycznej „shell shock unit”[6] we Francji. Działała jako główna pielęgniarka szpitala w Verdun i jako superintendentka szpitala w Savoy. W 1923 wróciła do Europy, tworząc Szkołę Pielęgniarek przy Szpitalu Starozakonnych w Warszawie, którą otwarto 6 lipca 1923. Szkoła była kontynuacją idei jeszcze z lat 1921–1922[7] zapoczątkowanych przez Związek Kobiet Żydowskich. Nauczanie w tej warszawskiej szkole oparte było na programie z New York State University. W grudniu 1926 została uhonorowana Złotym Krzyżem Zasługi nadanym przez prezydenta Ignacego Mościckiego, który też udzielił jej audiencji[8]. Jej uczennicami były między innymi Sabina Schindler[9] oraz Luba Blum-Bielicka[10], przyszłe dyrektorki Szkoły Pielęgniarek. Prezydent Warszawy Jabłoński wręczył jej dyplom Warszawy. 21 grudnia 1926 roku wyjechała z Polski przez Berlin do USA. Po powrocie pracowała w Radzie Kobiet Żydowskich w Departamencie Rolnictwa i Pracy Wsi. W 1933-1934 została zaproszona do Hadassah gdzie opracowywała system opieki pielęgniarskiej w Palestynie. W 1937 otworzyła sklep z odzieżą La Vogue Dress Shop w miejscowości Eunice w stanie Luizjana i tam zamieszkała blisko swoich braci i siostry. Nigdy nie miała męża, ale w 1939 roku, w wieku 58 lat, adoptowała z Berlina 15-letnią dziewczynkę Liselotte Levy Weil (1921-2013), która była jej daleką krewną. Jej adoptowana córka pracowała w La Vogue Dress Shop przez kilka lat.
Przypisy edytuj
- ↑ Mayer, Susan. Amelia Greenwald and Regina Kaplan: Jewish Nursing Pioneers. „Southern Jewish History”. 1, s. 83–108, 1998.
- ↑ Richardson, Sharon. „Amelia Greenwald.” American Nursing: A Biographical Dictionary: Volume 3 3 (2000): 109.
- ↑ Mayer, Susan L. Amelia Greenwald: pioneer in international public health nursing. „Nursing & health care: official publication of the National League for Nursing”. 15 (2). s. 74–78.
- ↑ Maria Ciesielska. Amelia Greenwald i Szkoła Pielęgniarstwa przy Szpitalu Starozakonnych na Czystem w Warszawie. „Medycyna Nowożytna”. 26 (1), s. 93–139, 2020. (pol.).
- ↑ Kolekcja materiałów Ameli Greenwald znajduje się w specjalnej kolekcji dokumentów w Uniwersytecie w Tulane (Tulane University Special Collections, LaRC-797).
- ↑ Shell shock (en) – nerwica frontowa (pl).
- ↑ (cu). List do redakcji. „Ewa”. 1 (14), s. 3, 20 maja 1928. Warszawa. (pol.).
- ↑ (f). Uroczyste pożegnanie miss Greenwald. Audiencja u prezydenta Rzeczypospolitej. „Nasz Przegląd”. 4 (345), s. 3, 16 grudnia 1926. Warszawa. (pol.).
- ↑ Sabina Schindlerówna: Szkoła pielęgniarstwa przy Szpitalu Starozakonnych w Warszawie 1923-1928. Prospekt. Warszawa: Wydawnictwo Bernarda Wiengarta, 1929. (pol.).
- ↑ Luba Blum-Bielicka. Szkoła Pielęgniarstwa przy Szpitalu Starozakonnych w Warszawie (1923–1943). Wspomnienia. „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, s. 66, październik-grudzień 1961. (pol.).