Antoni Cyprysiński
Antoni Cyprysiński (ur. 24 czerwca 1806 w Sandomierzu, zm. 15 stycznia 1860 w Warszawie) – główny rządca Ordynacji Zamojskiej, redaktor i publicysta.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
administrator dóbr |
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
Naczelnik Kancelarii Centralnej w Warszawie |
| Pracodawca | |
| Rodzice |
Marcin i Marianna Zaleska |
| Małżeństwo |
Anna Mühlhausen, Leokadia Romocka |
| Dzieci |
Antoni Franciszek, Julia, Antoni, August, Marianna Elżbieta, Maria Elżbieta, Franciszek |
Życiorys
edytujUrodził się w Sandomierzu w rodzinie Marcina i Marianny Zaleskiej dnia 24 czerwca 1806. W 1824 kończy naukę w kieleckim liceum[1]. Studiuje na Uniwersytecie Warszawskim medycynę oraz prawo. Praca jego "Opis obwodu sandomierskiego" zaprezentowana Towarzystwu Przyjaciół Nauk zdobyła uznanie i została nagrodzona medalem.
W 1829 Andrzej Zamoyski zatrudnia go w Ordynacji. W tym czasie pracuje również w redakcji "Sławianina"[2] oraz z Feliksem Saniewskim i Zenonem Izdebskim tworzą pismo codzienne czasopismo "Polak Sumienny"[3].
Bierze udział w Powstaniu listopadowym, aresztowany przez władze carskie i dzięki staraniom A. Zamoyskiego zwolniony z więzienia i w 1832 podejmuje dalszą pracę w Ordynacji.
W tym czasie Ordynacja pod rządami Konstantego Zamoyskiego wprowadza w swoich dobrach reformę czynszową mająca za zadanie odejście od pańszczyzny. Aby tego dokonać zostało powołane specjalne biuro – Kancelaria Centralna Dóbr i Interesów Ordynacji, pod kierownictwem Antoniego Cyprysińskiego. Był on postrzegany jako jeden z najzdolniejszych administratorów i prawników w kraju[4]. Do administrowania dobrami Ordynacji angażował swoich kolegów z czasów uniwersyteckich, którzy po Powstaniu listopadowym nie mogli otrzymać posad państwowych jak np. lekarze.
Cyprysiński kierował zarządzaniem Ordynacją do 30 czerwca 1854, kiedy to odszedł ze stanowiska na własną prośbę. Dorobił się znacznego majątku i nabył dobra Koziczyn.
Należał do Towarzystwa Rolniczego oraz był w redakcji "Biblioteki Warszawskiej". Żonaty z Anną Mühlhausen i po jej śmierci z Leokadią z domu Romocką miał siedmioro dzieci: Antoni Franciszek, Julia, Antoni, August, Marianna Elżbieta, Maria Elżbieta, Franciszek. Zmarł 15 stycznia 1860 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.
Przypisy
edytuj- ↑ Beata Piotrowska: I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. STEFANA ŻEROMSKIEGO W KIELCACH - Bibliografia. Karol Krakowiak, Andrzej Dąbrowski. Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 2010, s. 64. ISBN 978-83-60108-80-2. [dostęp 2020-12-28].
- ↑ Anna Dymmel, "Ocalić przeszłości pamiątki". Prenumeratorzy piśmiennictwa historycznego w pierwszej połowie XIX wieku., Nakładem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1992, s. 399 [dostęp 2020-12-31].
- ↑ Polak Sumienny : pismo codzienne 1830 - Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego [online], bcul.lib.uni.lodz.pl [dostęp 2020-12-31].
- ↑ Bender 1978 ↓, s. 113.
Bibliografia
edytuj- Samuel Orgelbrand: Encyklopedia Powszechna. T. VI. Warszawa: S. Orgelbrandt, 1861, s. 82-83. [dostęp 2020-12-13]. (pol.).
- Ryszard Bender. KSZTAŁTOWANIE SIĘ ŚRODOWISKA URZĘDNICZEGO W ORDYNACJI ZAMOYSKIEJ W XIX WIEKU. „ROCZNIKI HUMANISTYCZNE”. Zeszyt 2. XXVI, s. 89, 103, 113, 1978. (pol.).