Apart (teatr)
Apart (fr. à part - na uboczu, na stronie), inaczej monolog na stronie – forma monologu scenicznego, wypowiedz bohatera dramatu relacjonująca jego myśli, uczucia i zamiary, przy umownym założeniu, że osoby znajdujące się na scenie jej nie słyszą. Wypowiedź skierowana jest do siebie, a właściwie do publiczności. Adresata można odróżnić jedynie poprzez intencje postaci wypowiadającej się. Cechuje się zwięzłą formą i stopniem zespolenia z resztą dialogu[1][2].
Apart stanowi zwykle rodzaj komentarza do słów innych osób lub sytuacji, dawniej często moment ujawnia prawdziwych uczuć i myśli bohatera lub jakiejś tajemnicy, obecnie stosowany najczęściej jako zabieg ironiczny[3].
PAPKIN
Już nie żyję.
Byłbym przywiózł krokodyla,
Byłbym zyskał twoję rękę,
Lecz ostatnia przyszła chwila -
Dziś rycerską kończę mękę.KLARA
na stronieStracił zmysły do ostatka.
W formie apartu może występować parabaza i tyrada. Wszystkie te trzy formy należą do repertuaru zabiegów z klasycznego i klasycystycznego teatru, ciągle jeszcze wykorzystywanych współcześnie ze względu właśnie na ich konwencjonalność, sztuczność, czyli odwieczne cechy teatralności[3].
BibliografiaEdytuj
- dramat, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2012-06-19].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stanisław Sierotwiński: Słownik terminów literackich. Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 1986, s. 147.
- ↑ Henryk Sułek, Grzegorz Krupiński, Marek Król: Słownik terminów literackich. Zielona Sowa, 2005, s. 156-157.
- ↑ a b Dorota Korwin-Piotrowska: Poetyka Przewodnik po świecie tekstów. WUJ, 2011, s. 127-130.