Atenka
Atenka[1] (fr. athénienne, od Athénienne – Atenka lub athénien – ateński) – rodzaj niewielkiego mebla w postaci trójnogu, popularnego w drugiej połowie XVIII i na początku XIX wieku[2][3].
Pierwszy jego projekt z 1757 (opublikowany w 1762) był dziełem szkockiego artysty i badacza starożytności Jamesa Stuarta, zwanego „Ateńczykiem” i znanego jako popularyzator sztuki klasycznej[4]. We Francji pojawiła się w okresie panowania Ludwika XVI jako użytkowe naśladownictwo trójnogów antycznych[1].
W 1763 Joseph-Marie Vien przedstawił ten obiekt na swym obrazie „Cnotliwa Atenka” w scenie kapłanki palącej kadzidło na podobnym trójnogu. Popularność temu meblowi miało zyskać przedstawienie na rycinie przez J.H. Ebertsa, wydawcę żurnali mody, w roku 1773[5]. On również nadał nazwę, pod którą sprzęt ten jest znany dotychczas.
Atenki wykonywano z brązu lub drewna patynowanego. Służyły jako podstawa wazonu, naczynia do mycia (umywalni), nawet jako kadzielnica do perfum, a także jako niewielki stolik bądź podstawa pod kandelabr.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik sztuk plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 31-32. ISBN 83-214-0590-8.
- ↑ Słownik terminologiczny sztuk pięknych. (Red.) Krystyna Kubalska-Szulkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 23.
- ↑ Andrzej Dulewicz: Encyklopedia sztuki francuskiej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1997, s. 34.
- ↑ Tripod perfume burner for Wentworth Woodhouse in Victoria and Albert Museum (ang.) [dostęp 2023-07-25].
- ↑ Guillaume Janneau: Encyklopedia sztuki dekoracyjnej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1978, s. 21-22.