Banknoty Anglo-Palestine Bank (1948–1952)

Lista banknotów Anglo-Palestine Bank obejmuje wszystkie banknoty obowiązujące jako prawny środek płatniczy Państwa Izrael w latach 1948–1952 oraz banknoty zastępcze, które ostatecznie nie zostały wprowadzone do obiegu.

Anglo-Palestine Bank nie był bankiem centralnym Państwa Izrael. Pełnił on wyłącznie funkcje emitenta banknotów na podstawie umowy z rządem tymczasowym i za zgodą Ministerstwa Finansów^[1].

Banknoty zastępcze Anglo-Palestine Bank

15 maja 1948 roku skończył się mandat brytyjski w Palestynie. Wycofanie się administracji mandatowej wiązało się z wywozem banknotów, które były w obiegu w ramach mandatu. Żydowskie przywództwo w ramach przygotowań do ogłoszenia niepodległości państwa obawiało się, że zamówione banknoty mogą nie dotrzeć do kraju na czas. Wobec tego Anglo-Palestine Bank, za zgodą władz Jiszuwu, zamówił w drukarni Shoshani Printing House w Tel Awiwie banknoty zastępcze. Pinchas Bar-Ze’ev określił liczbę wszystkich wydrukowanych banknotów zastępczych 7 465 000 sztuk. Banknoty nie weszły do obiegu, były zmagazynowane i zniszczono je w październiku 1948 roku^[2]^[3].

Nominał	Awers i rewers	Charakterystyka^[2]
500 milów	Awers i rewers 1 Awers i rewers 2 (wycofany)	Data: 16 maja 1948 Seria: b.d. Numeracja: fioletowa Awers: gilosz, nominał, w tle nazwa banku wydrukowana poziomo Rewers: nazwa banku wydrukowana pionowo Kolor: fiolet Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 118 × 77 mm Nakład: b.d. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart^[a] Drukarnia: Shoshani Printing House (Tel Awiw)

1 funt palestyński	Awers i rewers	Data: 16 maja 1948 Seria: b.d. Numeracja: zielona Awers: gilosz, nominał, nazwa banku po hebrajsku, arabsku i angielsku Rewers: pusty Kolor: zieleń Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 156 × 78 mm Nakład: b.d. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: Shoshani Printing House (Tel Awiw)

5 funtów palestyńskich	Awers i rewers 1 Awers i rewers 2 (wycofany)	Data: 16 maja 1948 Seria: b.d. Numeracja: brązowa Awers: gilosz, nominał, nazwa banku wydrukowana poziomo Rewers: nazwa banku wydrukowana pionowo Kolor: brąz Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 162 × 84 mm Nakład: b.d. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: Shoshani Printing House (Tel Awiw)

10 funtów palestyńskich	Awers i rewers 1 Awers i rewers 2 (wycofany)	Data: 16 maja 1948 Seria: b.d. Numeracja: niebieska Awers: gilosz, nominał, nazwa banku wydrukowana poziomo Rewers: gilosz, nazwa banku wydrukowana pionowo Kolor: niebieski Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 177 × 90 mm Nakład: b.d. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: Shoshani Printing House (Tel Awiw)

Banknoty Anglo-Palestine Bank

Banknoty tej serii nie zawierają nazwy państwa, ponieważ w momencie ich zamawiania i projektowania nazwa państwa nie była jeszcze znana. Problem był także druk ze względu na to, że na terenie Palestyny wciąż obowiązywał mandat brytyjski, a organizacje żydowskie nie posiadały specjalistycznego sprzętu do druku. Żeby ominąć zgodę Departamentu Stanu na druk banknotów dla obcego państwa Eliezer Hoofien i Aharon Barth przekonali American Banknote Co., że zamawiane banknoty nie będą legalnym środkiem płatniczym. Ze względu na niejasności związane z zamówieniem American Banknote Co. nie wydrukowała swojej nazwy na pieniądzach^[4].

Projekt banknotów powstał na zasadzie połączenia kilku giloszy wykorzystywanych przez firmę i stosowanych między innymi do druku banknotów chińskich. Władze Jiszuwu zadecydowały, że nazwą waluty pozostanie funt palestyński^[b]^[4]. Informacja „Legal tender for payment of any amount” (hebr. „מטבע חוקית לתשלום כל סכום שהוא”), znajdująca się pod „The Anglo-Palestine Bank Limited”, została umieszczona już po wydrukowaniu banknotów^[5].

Nominał	Awers i rewers	Charakterystyka^[2]^[4]^[6]
500 milów		Emisja: 18 sierpnia 1948 Wycofanie: 23 czerwca 1952 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po hebrajsku i angielsku) Rewers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po arabsku i angielsku) Kolor: zieleń i róż Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 148 × 72 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: American Banknote Co. (Nowy Jork)

1 funt		Emisja: 18 sierpnia 1948 Wycofanie: 23 czerwca 1952 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po hebrajsku i angielsku) Rewers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po arabsku i angielsku) Kolor: zieleń i róż Znak wodny: niebieski, zieleń Papier: b.d. Wymiary: 100 × 75 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: American Banknote Co. (Nowy Jork)

5 funtów		Emisja: 18 sierpnia 1948 Wycofanie: 23 czerwca 1952 Seria: b.d. Numeracja: czarna Awers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po hebrajsku i angielsku) Rewers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po arabsku i angielsku) Kolor: brąz Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 105 × 68 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: American Banknote Co. (Nowy Jork)

10 funtów		Emisja: 18 sierpnia 1948 Wycofanie: 23 czerwca 1952 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po hebrajsku i angielsku) Rewers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po arabsku i angielsku) Kolor: czerwień Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 150 × 80 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: American Banknote Co. (Nowy Jork)

50 funtów		Emisja: 18 sierpnia 1948 Wycofanie: 23 czerwca 1952 Seria: b.d. Numeracja: czerwona Awers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po hebrajsku i angielsku) Rewers: gilosz, nominał, The Anglo-Palestine Bank Limited (po arabsku i angielsku) Kolor: fiolet Znak wodny: b.d. Papier: b.d. Wymiary: 159 × 84 mm Nakład: b.d. Projektant: American Banknote Co. Podpisy: Prezes Zarządu – Eli’ezer Hoofien Dyrektor Generalny – Aharon Bart Drukarnia: American Banknote Co. (Nowy Jork)

Uwagi

↑ W języku angielskim nazwisko Dyrektora Generalnego zapisywane jest Barth, z kolej w języku hebrajskim jako Bart (ברט)
↑ W hebrajskim zapisie waluty zamiast Palestyny występuje akronim אי, czyli ארץ ישראל (Erec Jisrael) oznaczający Ziemię Izraela

Przypisy

↑ Kneset, Bank Notes Ordinance. No. 18 of 5708—1948, „Laws of the State of Israel”, 17 sierpnia 1948 [dostęp 2021-09-21] .
↑ ^a ^b ^c PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 - 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .
↑ Cuhaj 2014 ↓, s. 746.
↑ ^a ^b ^c BankB. Izraela BankB., Anglo Palestine Bank Series [online] [dostęp 2021-09-15] .
↑ TalT. Lewi TalT., שנה 62, 5 סדרות של שטרות ו-3 מטבעות, „The Marker”, 21 kwietnia 2010 [dostęp 2021-09-16] .
↑ סדרת שטרות בנק אנגלו-פלשתינה בע"מ, „Collect” [dostęp 2021-09-21] .

Bibliografia

GeorgeG. Cuhaj GeorgeG., Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368-1960, Iola: Krause Publications, 2014, ISSN 1538-2001 .

[4] W języku angielskim nazwisko Dyrektora Generalnego zapisywane jest Barth, z kolej w języku hebrajskim jako Bart (ברט)

[6] W hebrajskim zapisie waluty zamiast Palestyny występuje akronim אי, czyli ארץ ישראל (Erec Jisrael) oznaczający Ziemię Izraela

[1] Kneset, Bank Notes Ordinance. No. 18 of 5708—1948, „Laws of the State of Israel”, 17 sierpnia 1948 [dostęp 2021-09-21] .

[:0-2] PinchasP. Bar-Zeev PinchasP., Chapter III, Banknotes, Page 2, Issues Prior to the Establishment of the Bank of Israel, 1948 - 1953, „Sheqel.info” [dostęp 2021-09-15] .

[CITEREFCuhaj2014746-3] Cuhaj 2014 ↓, s. 746.

[:1-5] BankB. Izraela BankB., Anglo Palestine Bank Series [online] [dostęp 2021-09-15] .

[7] TalT. Lewi TalT., שנה 62, 5 סדרות של שטרות ו-3 מטבעות, „The Marker”, 21 kwietnia 2010 [dostęp 2021-09-16] .

[8] סדרת שטרות בנק אנגלו-פלשתינה בע"מ, „Collect” [dostęp 2021-09-21] .

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[5]

[6]