Berolina – oznaczenie tramwaju elektrycznego wytwarzanego w latach 1898–1903 i eksploatowanego w Berlinie i Wrocławiu.

Berolina (wersja NeuGBS)
Ilustracja
Berlińska Berolina z 1901 roku w malowaniu spółki Große Berliner Straßenbahn jako wagon historyczny
Kraj produkcji

 Polska

Dane techniczne
Długość

9800 mm

Szerokość

1950 mm

Wysokość

3350 mm

Masa

10 000 kg

Moc silników

2 × 28 kW

Wnętrze
Liczba miejsc siedzących

20

Liczba miejsc ogółem

ok. 40

Skład wrocławskich wagonów historycznych Jaś i Małgosia z 1901

Konstrukcja

edytuj

Wagony typu Berolina to jednoczłonowe, dwustronne i dwukierunkowe wozy produkowane w wersji silnikowej i doczepnej – biernej. Drewniane pudło wagonu osadzono na dwuosiowym podwoziu. Stanowisko motorniczego umieszczono na otwartym pomoście, zaś przedział pasażerski oddzielono przesuwanymi drzwiami. Wewnątrz zamontowano naprzeciw siebie drewniane ławy.

Wersje

edytuj

Tramwaje Berolina były dostarczane do Berlina w latach 1898–1903 w dwóch wersjach:

  • Alt-Berolina
  • Neu-Berolina

W zależności od zapotrzebowania montowano jednak silniki rozmaitych producentów o zróżnicowanej mocy, a wagony dostosowywano do indywidualnych wymagań przewoźnika.

Na bazie wersji Neu w zakładach Linke-Hofmann Werke wyprodukowano w latach 1901–1902 serię wozów dla przewoźników we Wrocławiu. Podwozia wagonów dostarczyła wrocławska firma Eisenwerk Gustav Trelenberg, a wersje dla poszczególnych przewoźników różniły się szczegółami budowy układów hamulcowych.

Eksploatacja

edytuj

Berlin

edytuj

Beroliny wykorzystywane były przez szereg berlińskich przewoźników tramwajowych i podlegały modernizacjom. Wycofywano je stopniowo do lat 30. XX wieku.

W Niemieckim Muzeum Techniki w Berlinie eksponowany jest wagon Neu-Berolina z 1901 o numerze 40 w malowaniu Westliche Berliner Vorortbahn. Do dziś zachował się też czynny wagon Neu-Berolina z 1901 o numerze 2082, który odtworzono w malowaniu spółki Große Berliner Straßenbahn (GBS). Uczestniczy on w przejazdach okolicznościowych.

Wrocław

edytuj

Wagony eksploatowane we Wrocławiu również poddawane były modernizacjom i przebudowom, a ostatecznie zostały wycofane w latach 30. XX wieku[1]. Część z nich wykorzystywano później jako tabor gospodarczy. Przykładem takiego zastosowania był holownik typu BT-1[2].

Po II wojnie światowej dwa egzemplarze z 1905 roku (silnikowy i doczepny) odbudowano i służą na linii turystycznej Towarzystwa Miłośników Wrocławia jako Jaś i Małgosia. Wagony przystosowano do wymagań technicznych i przepisów ruchu drogowego. W odbudowanym wagonie silnikowym zamontowano, w odróżnieniu od oryginału, pantograf typu „wiedeńskiego”. Początkowo wagony muzealne pomalowane były na kremowo-niebiesko, a następnie uzyskały malowanie biało-czerwone[1].

Kraków

edytuj

Przebudowany na holownik wrocławski tramwaj o numerze G-051, w latach 80. XX wieku przetransportowano do Krakowa, gdzie zasilił zbiory Muzeum Inżynierii Miejskiej. W 2016 roku został odbudowany przy zachowaniu jego technicznego charakteru i jest czynnym tramwajem muzealnym[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Tramwaj zabytkowy po Wrocławiu [online], Tramwaj zabytkowy po Wrocławiu [dostęp 2018-12-06].
  2. a b Nietypowa „kartka świąteczna” od Muzeum Inżynierii Miejskiej oraz MPK S.A w Krakowie [online], MPK S.A. w Krakowie, 24 grudnia 2016 [dostęp 2018-12-06].

Linki zewnętrzne

edytuj