Bitwa morska pod Basque Roads
Bitwa morska pod Basque Roads (bitwa morska przy wyspie Aix) – bitwa morska stoczona 11 i 12 kwietnia 1809 r. nieopodal wyspy Aix na obszarze kotwicowiska zwanego Basque Roads, pomiędzy flotą angielską a flotą francuską.
W lutym 1809 r. trzy floty francuskie wypłynęły z Brestu, Lorientu i Rochefort w celu zaatakowania Karaibów. Eskadrę z Lorientu rozbili Anglicy, co spowodowało panikę wśród pozostałych eskadr i ich schronienie się na kotwicowisku Basque Roads przy wyspie Aix. Otoczenie sprzyjało Francuzom. Na wyspie Aix, a także na pobliskiej wyspie Madame, znajdowały się forty, które zapewniały wsparcie ogniowe dla floty. Kotwicowisko było usiane mieliznami, Francuzi dodatkowo zablokowali ujście Charente dwoma zaporami z zakotwiczonych, powiązanych bali. Niedługo później kotwicowisko zablokowała flota angielska pod dowództwem adm. Gambiera, do którego niebawem dołączyła flota Thomasa Cochrane’a.
Wojny napoleońskie | |||
Zniszczenie floty francuskiej pod Basque Roads, Thomas Whitcombe (1817) | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce |
kotwicowisko Basque Roads nieopodal wyspy Aix u ujścia rzeki Charente w Zatoce Biskajskiej | ||
Wynik |
zwycięstwo floty brytyjskiej | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Francji | |||
46,00°N 1,19°W/46,000000 -1,191700 |
Atak angielski rozpoczął się 11 kwietnia. Najpierw skierowano dwa okręty wyładowane materiałami wybuchowymi na zapory, a po ich zniszczeniu wysłane zostało 20 branderów. Obserwując zaistniałą sytuację Francuzi przecięli cumy i zaczęli się w nieładzie wycofywać. Skutkiem tego kolejne francuskie okręty zaczęły osiadać na mieliznach, tak że o świcie 12 kwietnia zdolne do walki były jedynie dwa francuskie okręty liniowe (Foudroyant i Cassard) i jedna fregata. Okręty Cochrane’a zaatakowały i zdobyły 2 okręty francuskie (Calcutta i Aquilon), 3 kolejne francuskie okręty (Ville de Varsovie, Tonnerre i Robuste) uległy spaleniu. Pozostałe jednostki francuskie skorzystały z przypływu i wycofały się w głąb ujścia Charente. Anglicy zaniechali za nimi pościgu z obawy przed powieleniem błędu Francuzów.
Po bitwie, francuski kapitan Jean Baptiste Lafon, dowódca zdobytego przez Anglików okrętu Calcutta, został uznany winnym tchórzostwa i rozstrzelany.
Bibliografia
edytuj- J. Sutherland, Bitwy epoki napoleońskiej, Warszawa 2005, Oficyna Wyd. Alma-Press