Bitwa o Kijów (1918)
Bitwa o Kijów (1918) (także Szturm na Kijów) – bitwa w lutym 1918 roku pomiędzy wojskami Rosji Sowieckiej i Ukraińskiej Republiki Ludowej. Rosyjscy historycy interpretują te wydarzenia jako część wojny domowej w Rosji[potrzebny przypis].
| wojna ukraińsko-sowiecka | |||
 Bombardowanie Kijowa przez Armię Czerwoną | |||
| Czas |
5-8 lutego 1918 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
Agresja bolszewicka | ||
| Wynik |
Taktyczne zwycięstwo bolszewików | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||
| 50°27′00″N 30°31′24″E/50,450000 30,523333 | |||
Po bitwie pod Krutami, która zdołała opóźnić natarcie bolszewików na Kijów i dała czas tym, którzy chcieli się ewakuować, Armia Czerwona zbliżyła się do przedmieść Kijowa 4 lutego 1918 r., gdzie Michaił Murawiow wydał rozkaz ataku[1]. Podczas zdobywania Kijowa użyto trującego gazu, przeprowadzono masowy ostrzał, który nie ustał przez kilka dni (bolszewicy wystrzelili w mieście do 15 000 pocisków), w wyniku czego m.in. dom Mychajła Hruszewskiego został zniszczony[2]. Przywódcy radzieccy nie próbowali ukrywać użycia broni chemicznej – ta została zakazana dopiero w 1925 roku na mocy Protokołu Genewskiego[3].
Na Placu Dumy (Plac Niepodległości) Michaił Murawjow spotkał się z delegacją rady miejskiej na czele z ówczesnym burmistrzem Jewgenem Riabcowem. Andrej Połupanow został mianowany sowieckim dowódcą Kijowa. Po wkroczeniu do miasta wojska radzieckie otrzymały rozkaz rozstrzelania około 5000 cywilów, których uważali za wrogów (część czerwonego terroru[4]. Wśród zabitych było tylko dwóch polityków: sekretarz ds. gruntów Ukraińskiej Republiki Ludowej Oleksandr Zarudny i członek Centralnej Rady Isak Pugach. Po akcji „Faustschlag” wiosną 1918 r. w kijowskich parkach odkryto tysiące na wpół rozłożonych ciał ludności cywilnej[5][6][7].
Bibliografia
edytuj- Кабанец Е. П. За что убили митрополита Владимира // Еженедельник 2000. — 2013. — № 6. — 8–14 февраля. (рос.)
- Київ. Історична енциклопедія. 1917—2000 рр. — 3MEDIA, 2002. — (Електронне видання).
- Савченко В. А. Первая война большевиков против Украинской Народной Республики (декабрь 1917 — февраль 1918) / Двенадцать войн за Украину. — Харьков: Фолио, 2006. — 415 с. — I
- Тинченко Я. Перша українсько-більшовицька війна (грудень 1917 — березень 1918). — Київ-Львів, 1996.
- Скороход О. В. Перша спроба: прихід до влади більшовиків у Києві крізь призму сприйняття населення (січень — лютий 1918 р.) // Наукові записки НаУКМА. — К.: Пульсари, 2009. — Т. 91. Історичні науки. — С. 24—30.
Przypisy
edytuj- ↑ Савченко В. А. Первая война большевиков против Украинской Народной Республики (декабрь 1917 — февраль 1918)
- ↑ Дорошенко Д. І. Історія України, 1917—1923 рр. Том 1 — К.: Темпора, 2002. — 320 с. (204 с.)
- ↑ Нариси історії української революції 1917—1921 років. / В. Ф. Верстюк, В. І. Головченко, Т. С. Осташко та ін.; ред. кол.: В. А. Смолій (голова), Г. В. Боряк, В. Ф. Bерстюк та ін. — Кн. I. — К.: Наукова думка, 2011. — C. 200—201.
- ↑ Полупанов А. В. Бронепоезд «Свобода или смерть» № 4. Полупановцы : Воспоминания командира бронепоезда: [Из эпохи гражд. войны]. — Л.: Военмориздат, 1939. — 64 с.,
- ↑ Волков Сергей Владимирович 1918 год на Украине — М.: Центрполиграф, 2001 г. — 416 стр.
- ↑ Нариси історії української революції 1917—1921 років. — К., 2011. — C. 204.
- ↑ Андрій ЗДОРОВ. Червоний терор у Києві на початку 1918 р.: міфи та реалії [online], www.historians.in.ua [dostęp 2024-08-21].