Bitwa o zamek Utsunomiya
Bitwa o zamek Utsunomiya (jap. 宇都宮城の戦い Utsunomiya-jō no tatakai) – starcie zbrojne, które miało miejsce podczas wojny boshin w maju 1868 roku pomiędzy armią cesarską a wojskami siogunatu, kiedy te ostatnie uciekały na północ ku Nikkō i Aizu.
| Wojna boshin | |||
 Plan zamku Utsunomiya z okresu Edo | |||
| Czas |
10–14 maja 1868 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
zwycięstwo stronnictwa cesarskiego | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Japonii  | |||
| 36°33′16,92″N 139°53′06,36″E/36,554700 139,885100 | |||
Tło
edytujWczesną wiosną 1868 roku byli poplecznicy sioguna Yoshinobu Tokugawy dowodzeni przez Keisuke Ōtoriego i Toshizō Hijikatę opuścili Edo i zebrali się w Kōnodai. Wśród nich były niewielkie kontyngenty z Aizu pod Noborinosuke Akizukim oraz Kuwany pod Naofumi Tatsumim, jak również garstka shinsengumi[1]. Wielu było samurajami, ale nie brakowało i przedstawicieli innych klas społecznych, zwłaszcza wśród podwładnych Ōtoriego. Ich celem była Utsunomiya, miasto zamkowe na drodze do Nikkō i Aizu, będących miejscami o znaczeniu strategicznym. Daimyō Utsunomiyi, Tadatomo Toda, był nieobecny, gdyż z polecenia sioguna udał się do Kioto, aby złożyć list z prośbą o przebaczenie i możliwość poddania się[2]. Po dotarciu do Ōtsu Toda został aresztowany przez siły sojuszu Satsuma-Chōshū – przewożony przez niego list mógłby skomplikować plany sojuszu wymierzone przeciwko Tokugawie[2]. Owo wydarzenie pozostawiło Utsunomiyę w rękach emerytowanego poprzednika Tadamoty, Tadayukiego Tody.
Wydarzenia prowadzące do bitwy
edytujW dniach poprzedzających atak siły byłego siogunatu przemieszczały się w szybkim tempie od zamku do zamku, zaś Hijikata zajął dwie domeny w prowincji Hitachi – Shimotsumę i Shimodate, odpowiednio 7 i 8 maja. Będąc małymi domenami nie mogły znacząco uzupełnić zapasów. Hijikata nie osiągnął zamierzonych celów[3]. Niemal jednocześnie w Utsunomiyi wybuchła chłopska rewolta, dając siłom siogunatu okazję do ataku, z której skorzystali[2]. Wojska Ōtoriego rozpoczęły szturm zamku 10 maja, mając przeciw sobie siły cesarskie złożone z oddziałów z domen: Matsumoto, Kurohane, Mibu, Iwamurata, Susaka, Hikone, Ogaki, Kasama oraz Utsunomiya[4]. Zamek upadł tego samego dnia – Tadayuki Toda zbiegł do domeny Tatebayashi[4]. Ōtori wkroczywszy do zamku rozkazał rozdać zapasy ryżu buntującym się od kilku dni chłopom[2].
Podjęto starania, aby umocnić pozycję wojsk Ōtoriego. Połączeni z ludźmi Hijikaty, wśród których znajdował się oddział byłego członka shinsengumi Shinpachiego Nagakury[5] ruszyli na północ do Mibu, gdzie zamierzali się ukryć. Dotarłszy na miejsce spostrzegli, że wojska Satsumy zdążyły zająć zamek. Zszokowani przybyciem wroga, satsumici wycofali się za mury i przygotowali obronę – napastnicy zamierzali podpalić podgrodzie, ale na ich nieszczęście rozpętała się potężna burza, czyniąc przedsięwzięcie niemożliwym. Pomimo wysiłków oddział nie był w stanie zająć zamku i wycofał się do Utsunomiyi straciwszy 60 ludzi, w tym 8 oficerów[4].
Z południa armia cesarska, z oddziałami z Satsumy i Ōgaki na przedzie[4] kroczyła na północny wschód drogą Mibu-kaidō; 14 maja udało jej się przeprowadzić kontratak, który na nowo ustanowił władzę cesarza nad zamkiem Utsunomiya[2].
Pokonane, siły Ōtoriego wycofały się na północ, przez Nikkō do Aizu[4].
Konsekwencje
edytujChoć samurajowie z Aizu wcześniej skłaniali się ku pokojowemu rozstrzygnięciu konfliktu, przybycie dużych ilości lojalistów siogunatu z Utsunomiyi zmusiło ich do podjęcia zbrojnego oporu:
[...] żołnierze siogunatu, którzy popierali walkę masowo opuszczali Edo na rzecz Aizu, co zmusiło ją do zmiany stanowiska na pro-wojenne. Ludzie tacy jak starszy doradca Tanomo Saigō i sędzia ziemski Zenzaemon Kawahara nadali popierali ideę poddania się, ale ich głosów nie słyszano – nad północno-wschodnią Japonią rozeszły się chmury wojny[...][6]
W późniejszych latach Ōtori napisał relację z bitwy, zatytułowaną "Nanka Kikō", która ukazała się w "Kyū Bakufu", współprowadzonym przez siebie magazynie poświęconym dokumentacji historii siogunatu.
Przypisy
edytuj- ↑ Keisuke Ōtori. "Nanka Kikō". Kyū Bakufu 1 (1898): 21.
- ↑ a b c d e Akira Abe, “Utsunomiya-han”, in Hanshi Daijiten, Vol. 2 (Kantō). Tokio: Yūzankaku, 1989, s. 189.
- ↑ Akira Kikuchi, Shinsengumi Hyakuichi no Nazo. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2000, s. 217
- ↑ a b c d e Kenjirō Yamakawa, Aizu Boshin Senshi. Tokio: Tōkyō Daigaku Shuppankai, 1931, ss. 232-36
- ↑ Shinpachi Nagakura. Shinsengumi Tenmatsu-ki. Tōkyō: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2003, s. 180.
- ↑ Ryōichi Hoshi, "Aizu-han no Kakuryō to Hanron", w Matsudaira Katamori no Subete, Kenjō Tsunabuchi, red. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 1984, s. 117.
Bibliografia
edytuj- Akira Abe, “Utsunomiya-han”, in Hanshi Daijiten, tom 2 (Kantō). Tokio: Yūzankaku, 1989.
- Akira Kikuchi, Shinsengumi Hyakuichi no Nazo. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2000.
- Shinpachi Nagakura, Shinsengumi Tenmatsu-ki. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2003
- Keisuke Ōtori. "Nanka Kikō". Kyū Bakufu 1 (1898), 20-58.
- Kenjō Tsunabuchi, red. Matsudaira Katamori no Subete Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 1984.
- Kenjirō Yamakawa. Aizu Boshin Senshi. Tokio: Tōkyō Daigaku Shuppankai, 1931.