Blitzar

Obiekt astronomiczny będący odmianą pulsarów

Blitzar – hipotetyczny obiekt astronomiczny będący odmianą gwiazdy neutronowej, który może być odpowiedzialny za powstawanie tzw. fast radio burst (FRB)[1]. Nazwa obiektu to połączenie słów blitz (niem. „błyskawica”, „piorun”) i pulsar[1].

Blitzar rozpoczyna swoje życie jako gwiazda neutronowa o masie pozwalającej jej na zapadnięcie się w czarną dziurę, ale wirująca z tak dużą prędkością, że siła odśrodkowa działająca na materię gwiazdy jest wystarczająca, aby powstrzymać zapadnięcie się gwiazdy do jej wnętrza[1]. W tej fazie charakterystyka blitzara zbliżona jest do charakterystyki zwykłego pulsara[1]. Szybko wirujący pulsar powoli traci energię, wypromieniowując ją poprzez pole magnetyczne, co z kolei spowalnia jego ruch obrotowy[1]. W tym samym czasie pole magnetyczne gwiazdy czyści okoliczną przestrzeń kosmiczną z gazu i pyłu kosmicznego, co ma znaczny wpływ na dalszą ewolucję obiektu[2]. Kiedy po kilku milionach lat pulsar spowalnia na tyle, że siła odśrodkowa nie może już powstrzymać kolapsu jego materii, rozpoczyna się proces powstawania czarnej dziury[1]. W momencie powstania tego obiektu, pole magnetyczne na zewnątrz czarnej dziury zostaje odcięte od jego źródła energii i zostaje natychmiast wyemitowane w postaci „błysku radiowego” – krótkotrwałej, milisekundowej emisji radiowej w szerokim zakresie promieniowania[2]. Ponieważ najbliższe otoczenie gwiazdy zostało już wcześniej wyczyszczone z większości materii, błyskowi radiowemu nie towarzyszy podobny błysk w zakresie promieniowania gamma lub rentgenowskiego, powstający w wyniku anihilacji materii wpadającej do czarnej dziury, który zazwyczaj powstaje przy formacji czarnych dziur[2].

Do tej pory (30 lipca 2014) zaobserwowano sześć błysków FRB, które mogły powstać w taki sposób. Według szacunku naukowców takie sygnały mogą docierać na Ziemię z częstotliwością co dziesięć sekund[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Heino Falcke i Luciano Rezzolla. Fast radio bursts: the last sign of supramassive neutron stars. „arXiv + Astronomy and Astrophysics”. 562, s. A137, February 2014. DOI: 10.1051/0004-6361/201321996. arXiv:1307.1409. (ang.). 
  2. a b c d D. Thornton, B. Stappers, M. Bailes, B. R. Barsdell, S. D. Bates, N. D. R. Bhat, M. Burgay, S. Burke-Spolaor, D. J. Champion, P. Coster, N. D'Amico, A. Jameson, S. Johnston, M. J. Keith, M. Kramer, L. Levin, S. Milia, C. Ng, A. Possenti, W. van Straten. A Population of Fast Radio Bursts at Cosmological Distances. „arXiv +Science”. 341 (6141), s. 53-56, 2013-07-05. DOI: 10.1126/science.1236789. arXiv:1307.1628. PMID: 23828936. (ang.).