Chang’e 6
Chang’e 6 (chiń. 嫦娥六号; pinyin Cháng'é liùhào) – bezzałogowa misja kosmiczna prowadzona przez Chińską Narodową Administrację Kosmiczną, której celem jest powrót na Ziemię próbek skał księżycowych z niewidocznej strony Księżyca[1]. Lądownik misji Chang’e 6 wystartował 3 maja 2024 roku, rozpoczynając swoją 53-dniową misję[2][3][4]. Lądownik wylądował po niewidocznej stronie Księżyca 1 czerwca 2024 roku[5].
| |
| Zaangażowani | |
|---|---|
| Indeks COSPAR | |
| Rakieta nośna | |
| Miejsce startu |
Centrum Startowe Satelitów Wenchang, Chińska Republika Ludowa |
| Cel misji | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Perycentrum |
220 |
| Nachylenie |
137° |
| Czas trwania | |
| Początek misji |
3 maja 2024 (09:27 UTC) |
| Data lądowania |
1 czerwca 2024 (22:23 UTC) |
| Koniec misji |
25 czerwca 2024 |
| Wymiary | |
| Masa całkowita |
8200 kg |
Projekt misji
edytujPoprzednia misja Chang’e 5 pomyślnie przetransportowała 1,73 kilograma skał księżycowych z księżycowego regionu Oceanus Procellarum. Misja Chang’e 6 będzie próbowała wylądować w południowej części krateru Apollo by następnie móc przetransportować skały księżycowe z powrotem na Ziemię[6]. Oczekuje się, że zebrane próbki będą zawierać materiał płaszcza księżycowego, który zostałby wyrzucony przez uderzenie meteorytu, który utworzył Basen Biegun Południowy – Aitken[7][8].
Przebieg misji
edytujLądownik Chang’e 6 został wystrzelony 3 maja 2024 roku za pomocą rakiety Chang Zheng 5 z Centrum Startowego Satelitów Wenchang znajdującego się na wyspie Hajnan[2][3][4]. Lądownik pomyślnie wszedł na orbitę okołoksiężycową 8 maja 2024 roku o godzinie 02:12 UTC[9][10]. Lądownik Chang’e 6 pomyślnie wylądował w południowej części krateru Apollo po niewidocznej stronie Księżyca, o godzinie 22:23 UTC, 1 czerwca 2024 roku[5][11].
3 czerwca 2024 roku o godzinie 23:38 UTC moduł wnoszący i transportujący próbki wystartował z niewidocznej strony Księżyca i wszedł na orbitę okołoksiężycową. Było to pierwsze na świecie udane pobranie próbek i start z niewidocznej strony Księżyca[12][13]. O godzinie 06:48 UTC, 6 czerwca 2024 roku, lądownik Chang’e 6 zadokował do orbitera na którego zostały przeniesione próbki[14]. 21 czerwca 2024 roku rozpoczął się prawdopodobnie powrót sondy na Ziemię z orbity okołoksiężycowej. Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna nie dostarczyła aktualnych informacji na temat misji, jednak obserwacje radioamatorskie wykazały wysokie prawdopodobieństwo uruchomienia silnika[15]. 25 czerwca 2024 roku o godzinie 06:07 UTC kapsuła powrotna pomyślnie wylądowała w wyznaczonym obszarze w Mongolii Wewnętrznej[16][17][18].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Andrew Jones, China’s Chang’e-6 probe arrives at spaceport for first-ever lunar far side sample mission [online], SpaceNews, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ a b Andrew Jones, China’s Chang’e-6 probe arrives at spaceport for first-ever lunar far side sample mission [online], SpaceNews, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ a b Chcą zabrać na Ziemię kawałek "ciemnej strony Księżyca" [online], TVN Meteo, 3 maja 2024 [dostęp 2024-05-03] (pol.).
- ↑ a b Chiny: start historycznej misji na Księżyc [online], space24.pl, 3 maja 2024 [dostęp 2024-05-03] (pol.).
- ↑ a b Andrew Jones, Chang’e-6 lands on far side of the moon to collect unique lunar samples [online], SpaceNews, 1 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-02] (ang.).
- ↑ China launches Chang’e-6 probe to study dark side of the moon [online], Al Jazeera [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ Xingguo Zeng i inni, Landing site of the Chang’e-6 lunar farside sample return mission from the Apollo basin, „Nature Astronomy”, 7 (10), 2023, s. 1188–1197, DOI: 10.1038/s41550-023-02038-1, ISSN 2397-3366 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ Mike Wall, China launches Chang’e 6 sample-return mission to moon's far side (video) [online], Space.com, 3 maja 2024 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ 中国新闻网 [online], m.chinanews.com [dostęp 2024-05-08].
- ↑ Yeni Şafak, China's lunar probe, carrying Pakistan's 1st moon mission, enters orbit | Politics [online], Yeni Şafak [dostęp 2024-05-08] (ang.).
- ↑ 嫦娥六号着陆月背南极-艾特肯盆地 将按计划开展月背采样工作 [online], www.cnsa.gov.cn [dostęp 2024-06-02].
- ↑ China: Chang'e-6 far side of the Moon probe begins journey back [online], www.bbc.com [dostęp 2024-06-25] (ang.).
- ↑ China's Chang'e 6 probe starts collecting 1st lunar far side samples to be brought to Earth, „Space.com”, 3 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (ang.).
- ↑ 新华全媒＋丨嫦娥六号完成月球轨道交会对接与在轨样品转移-新华网 [online], www.xinhuanet.com [dostęp 2024-06-25].
- ↑ Andrew Jones, Chang’e-6 heads for Earth with first-ever lunar far side samples [online], SpaceNews, 23 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (ang.).
- ↑ Andrew Jones, Chang’e-6 heads for Earth with first-ever lunar far side samples [online], SpaceNews, 23 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (ang.).
- ↑ China's Chang'e 6 lunar probe returns to Earth with first-ever samples from far side of the moon - CBS News [online], www.cbsnews.com, 25 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (ang.).
- ↑ Pierwsze fragmenty "ciemnej" strony Księżyca wylądowały na Ziemi [online], TVN Meteo, 25 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-25] (pol.).