Cmentarz wojenny nr 150 – Chojnik
Cmentarz wojenny nr 150 – Chojnik – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Chojnik w powiecie tarnowskim, w gminie Gromnik. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63[1].
 nr rej. A-16/M 24.02.2004(Tar)
| |
.JPG) Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojenny |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
265 |
| Liczba pochówków |
40 |
| Liczba grobów |
29 |
| Data otwarcia |
1915–1916 |
| Architekt | |
Położenie na mapie gminy Gromnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego  | |
 49°51′07,0″N 20°59′54,7″E/49,851944 20,998528
| |
Opis cmentarza edytuj
Cmentarz znajduje się bezpośrednio przy drodze nr 977 Grybów – Tarnów, na stoku wznoszącym się po jej północno-wschodniej stronie[2]. Ma kształt prostokąta o powierzchni około 265 m². Jest dwupoziomowy, w środku ogrodzenia od strony drogi znajduje się metalowa bramka oraz schody na pierwszy poziom cmentarza. Obecnie schodki rozpoczynają się w rowie drogowym, a poziom współczesnej drogi jest na równi z pierwszym poziomem cmentarza. Otoczony jest z 4 stron ogrodzeniem. Na drugi poziom cmentarza prowadzą dwa ciągi schodów, przesunięte na obie strony względem osi cmentarza. Prowadzą one do pomnika – stylizowanego antycznego hełmu na solidnym kamiennym podeście, na którym znajduje się tablica z takiego samego kamienia, z jakiego wykonano rzeźbę hełmu z napisem „1914 – 1915”[3][4].
Nagrobki wykonano w formie betonowych steli o trapezowym przekroju. Zwieńczone są krzyżami, których jest kilka rodzajów:
- żeliwne krzyże maltańskie z motywem wieńca laurowego,
- żeliwne krzyże łacińskie z okrągłą tarczą na przecięciu ramion,
- małe, żeliwne krzyże lotaryńskie.
Polegli edytuj
Na cmentarzu pochowano 40 żołnierzy w 3 grobach zbiorowych oraz 26 pojedynczych, w tym:
- 27 z armii austro-węgierskiej,
- 13 z armii rosyjskiej.
Zidentyfikowano tylko jednego z nich – kaprala Jefima Aleksandra Kozeniuka z armii rosyjskiej. Żołnierze ci polegli w maju 1915 roku podczas wielkiej ofensywy sprzymierzonych wojsk austriacko-węgierskich i niemieckich zwanej bitwą pod Gorlicami. Była to zwycięska dla Austriaków i ich sojuszników ofensywa, po której wypędzili oni Rosjan daleko na wschód[4].
Losy cmentarza edytuj
Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny i ulegały one w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność. Dopiero od lat 90. zaczęto je odnawiać[1]. Cmentarz nr 150 poddany został kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie. Nie tylko uporządkowano teren, ale także odremontowano mury, pomniki, uzupełniono uszkodzone tabliczki z napisami, wykonano z tyłu za cmentarzem betonowe odwodnienie zapobiegające zalewaniu cmentarza przez wody po większych opadach. Ze względu na walory estetyczne i bliskości drogi cmentarz ten włączony został w sieć międzypowiatowych, a nawet międzynarodowych szlaków cmentarzy wojennych[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom II. Okolice Tarnowa. Rewasz, 1997. ISBN 83-85557-38-5.
- ↑ Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2004. ISBN 83-89165-72-4.
- ↑ Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
- ↑ a b Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej.. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom II, 2002. ISBN 83-85988-32-7.
- ↑ Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-05-07].