Dom Stenbocka

zabytkowy budynek w Tallinnie, siedziba rządu Estonii

Dom Stenbocka (est. Stenbocki maja) – neoklasycystyczny budynek położony na wzgórzu Toompea w Tallinnie, oficjalna siedziba rządu Estonii.

Dom Stenbocka
Stenbocki maja
ilustracja
Państwo

 Estonia

Miejscowość

Tallin

Adres

Rahukohtu tänav 3, Tallinn

Styl architektoniczny

neoklasycyzm

Architekt

Johann Caspar Mohr

Rozpoczęcie budowy

1787

Ukończenie budowy

1792

Pierwszy właściciel

Jakob Pontus Stenbock

Obecny właściciel

Estonia

Położenie na mapie Tallinna
Mapa konturowa Tallinna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Stenbocka”
Położenie na mapie Estonii
Mapa konturowa Estonii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Stenbocka”
Ziemia59°26′18″N 24°44′25″E/59,438333 24,740278

Historia

edytuj

Historia domu Stenbocka sięga lat 80. XVIII wieku, kiedy to administracja Cesarstwa Rosyjskiego uruchomiła projekt budowy nowych budynków przeznaczonych do celów administracyjnych na terenie ówczesnej guberni estońskiej. Pierwotnie w obiekcie miał mieścić się sąd[1]. Hrabia Jakob Pontus Stenbock, miejscowy szlachcic i właściciel ziemski, posiadacz majątku na wyspie Hiiumaa[2], wygrał przetarg na budowę nowego budynku na wzgórzu Toompea w średniowiecznym centrum Tallina[1]. Architektem nowego domu był Johann Caspar Mohr, miejscowy architekt odpowiedzialny za utrzymanie budynków publicznych w Estonii, m.in. pałacu Kadriorg, i popularny projektant dworów[2].

Budowa budynku rozpoczęła się w 1787 roku. Niemal natychmiast państwu rosyjskiemu zaczęło brakować funduszy w związku z wydatkami na wojnę z Turcją. W rezultacie prowincja stała się dłużnikiem Stenbocka, a niedokończony budynek przeszedł w jego posiadanie. Arystokrata urządził w nim swoją tallińską rezydencję. W 1828 r., po śmierci Stenbocka, budynek zmieniał właścicieli do 1899 r. Należał m.in. do Paula von Beckendorffa, następnie od 1833 r. do Paula Rittera, a w latach 1855–1874 znajdował się w nim internat dla uczniów szkoły katedralnej[2]. W 1899 r. ostatecznie stał się własnością administracji gubernialnej i zgodnie z pierwotnym zamysłem zaczął być wykorzystywany jako sąd[1].

Zarówno w pierwszym okresie niepodległości estońskiej, jak i w okresie radzieckim, budynek nadal służył jako sąd[1]. W Estońskiej SRR zaniedbano jednak remonty obiektu, w rezultacie czego m.in. zawaliły się sufity dwóch sal sądowych i archiwum[1]. Od 1987 r. był całkowicie nieużytkowany[2]. Kiedy rząd estoński przejął go na własność na początku lat 90., cały budynek był zagrożony zawaleniem. Całkowitą renowację przeprowadzono w latach 1996–2000. Od ponownego otwarcia w 2000 r. wyremontowany budynek stał się oficjalną siedzibą rządu estońskiego[1].

Architektura

edytuj

Budynek reprezentuje styl neoklasycystyczny. Frontowa fasada ozdobiona jest sześcioma pilastrami i dwoma półpilastrami wykonanymi z dolomitu z Saaremaa i ząbkowanym frontonem. Obiekt wznosi się naprzeciwko półokrągłego dziedzińca otoczonego mniej ozdobnymi budynkami. Na ścianie budynku zwróconej w stronę ulicy znajduje się tablica pamiątkowa z nazwiskami członków parlamentu i rządu przedwojennej Estonii, którzy stracili życie w okresie sowietyzacji Estonii. Fasada tylna jest zdominowana przez wznoszący się na doryckich kolumnach duży balkon[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g History of the Building [online], riigikantselei.ee [dostęp 2018-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-25] (ang.).
  2. a b c d Stenbocki maja [online], www.riigikantselei.ee [dostęp 2018-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-27].