Dyskusja wikiprojektu:Czy wiesz/ekspozycje/2023-11-12

5 (Zespół zabudowy szybu „Poniatowski”)

…na którym katowickim budynku znajduje się widoczny na zdjęciu obok zegar?

…w jakich latach zostały wzniesione pierwsze zabudowania zespołu budynków szybu „Poniatowski”?

…częścią jakiej kopalni był zespół zabudowy szybu „Poniatowski”?

Zespół zabudowy szybu „Poniatowski” (dyskusja)
	Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku)
źródła	ilustracje	autor(ka)	wstawił(a)	sprawdzone przez
+	5	MacQtosh	MacQtosh	Zielonooki Carabus Gabriel3

MacQtosh (dyskusja) 19:10, 20 paź 2023 (CEST)

7 (Język hetycki)

…jaki język posiada aż 9 przypadków?

Język hetycki (dyskusja)
	Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku)
źródła	ilustracje	autor(ka)	wstawił(a)	sprawdzone przez
+	1	Wschód starożytny	SkrzydlatyMuflon	Piotr967 Kenraiz Igor123121

SkrzydlatyMuflon Pisz tutaj 22:50, 28 paź 2023 (CEST)

• imponujące hasło! A teraz parę kwestii: "Emil Forer" - czy nie chodzi o Emil Forrer? Czy William Wright to ten orientalista ur. w 1830, znany gł. z badań nad Syrią i arabskim (bo jeśli tak, to go podlinkuję - to ważna postać, ency). "Zachowane źródła pisane w języku hetyckim (ok. 30 tys. fragmentów tabliczek" - dalej jest, że 30 tys. tabliczek było tylko na 1 stanowisku we wsi Boğazköy i to do 1914. Biorąc pod uwagę, że to było potężne i długotrwałe państwo aż mi się nie chce wierzyć, że cały korpus piśmiennictwa to znaleziska z 1 wsi i tylko do 1914 + 2 tabliczki z Egiptu. Czy tu nie ma błędu? Co to jest ductus, grafia w tym kontekście? Trzeba to wyjaśnić przy 1. użyciu. --Piotr967 podyskutujmy 00:56, 29 paź 2023 (CEST)

  @Piotr967 proszę Cię uprzejmie żebyś dał powiadomienie autorce na przyszłość. Nie jest obeznana w Wikiprzestrzeniach jeszcze. Także @Wschód starożytny SkrzydlatyMuflon Pisz tutaj 23:00, 29 paź 2023 (CET)

  Cześć, odpiszę w tym miejscu. Tak, powinno być Forrer, zrobiłam literówkę odmieniając nazwisko. Chodzi o innego Wrighta, na angielskiej wiki jest tutaj: https://en.wikipedia.org/wiki/William_Wright_(missionary) Nie linkowałam, gdy nie było odpowiednika hasła po polsku. Z fragmentami tabliczek to trochę bardziej skomplikowana sprawa. Mamy jeszcze kilka innych stanowisk (10, jeśli podręczniki czegoś nie pomijają), ale to są pojedyncze znaleziska (pod względem treści nic szczególnie przełomowego) - największy korpus to listy z Tapikki (118 listów), na innych przypadkowe trafy jak w Amarnie - więc po zsumowaniu ta liczba 30 tys. nadal się trzyma. Mogę w którymś miejscu wymienić te inne stanowiska, wtedy będziemy mieli opis naprawdę dokładniejszy niż w monografiach, ale do dokładnej liczby znalezisk mogę nie być w stanie dotrzeć. Z samym stanem piśmiennictwa jest jeszcze gorzej, bo dla Hattusy mówimy o 30 tys. fragmentach, po połączeniu wychodzi mniej niż 1000 identyfikowalnych tekstów (hasło o piśmiennictwie mam w planach, to już wykracza poza "język hetycki"). Ductus i grafia to to samo, hetytolodzy po prostu wolą słowo "ductus", ale zmienię na grafię, bo to chyba najlepszy polski odpowiednik.

  Jest jeszcze jedna rzecz, na którą sama się złapałam - link do Boğazköy odsyła do jakiejś wsi pod Stambułem, o której istnieniu nie miałam pojęcia. Prawidłowy link powinien odsyłać do Boğazkale (Boğazköy z początku XX w. zmieniło nazwę na Boğazkale, ale siłą rzeczy w publikacjach hetytologicznych wydanych przed tą zmianą jest Boğazköy). Poprawiając hasło, zmienię ten link, ale widziałam w innych hasłach z tej tematyki ten sam problem. Da się jakoś prześledzić skalę tych pomyłek w innych hasłach i je automatycznie poprawić, czy trzeba będzie to tropić ręcznie?

  Panowie, skoro się nazbierało rzeczy, to zmuszę się i dopiszę teraz część o syntaktyce + wprowadzę poprawki. Wtedy z mojej strony będzie już wszystko, co mogę zrobić. Dzięki za sprawdzenie! 2A02:A31A:C13B:FF80:E066:29EF:E5C4:810C (dyskusja) 15:25, 30 paź 2023 (CET)

  Sorry, odpowiedź poszła bez zalogowania, @Piotr967 Wschód starożytny (dyskusja) 15:33, 30 paź 2023 (CET)

  @Wschód starożytny bardzo dziękuję za wyjaśnienia; tę literówkę poprawiłem już, dałem linkowanie do misjonarza (bym nie dawał, bo postać niezbyt ważna chyba, ale inaczej prędziej czy później ktoś stworzy biogram tego orientalisty, bo on jest ważny i potem podlinkuje w haśle o hetyckim, bo tu o pomyłkę łatwo - obaj działali w Syrii). Kwestię Boğazköy też odkręciłem i wyjaśniłem, natomiast czy da się "prześledzić skalę tych pomyłek w innych hasłach i je automatycznie poprawić, czy trzeba będzie to tropić ręcznie" - wg mnie da się, ale nie wiem jak to się robi @SkrzydlatyMuflon może Ty wiesz lub znasz kogoś na wiki, kto może wiedzieć? I faktycznie jeśli grafia i dustus to synonimy to lepiej używać jednego (niespecjaliści się pogubią) i przy pierwszym użyciu wyjaśnić co to jest, bo czytelnik statystyczny specjalistą nie jest i nic mu termin nie powie. --Piotr967 podyskutujmy 17:00, 30 paź 2023 (CET)

  Super, dzięki wielkie! Dam znać, jak wprowadzę wszystkie uzupełnienia ze swojej strony (źródła z innych stanowisk, grafia, dodatkowa część o syntaktyce). Chociaż i tak na pewno będziecie to widzieć, Wy wszystko w jakiś sposób widzicie. O grafii może nawet wypada zrobić hasło, bo po polsku nawet trudno to sobie wygooglować. Wschód starożytny (dyskusja) 17:28, 30 paź 2023 (CET)

  Pfff może @Peter Bowman. Mistrz petscna i bota. Spojrzysz? SkrzydlatyMuflon Pisz tutaj 23:25, 30 paź 2023 (CET)

  Hej, czy chodzi o to jedno hasło konkretnie (Boğazköy vs Boğazkale)? Zamiast bota zdecydowanie prościej będzie skorzystać z linkujących (7) oraz wyszukiwarki (14 wystąpień). Podobne przypadki chyba dałoby się wykryć za pomocą gadżetu kolorującego przekierowania na zielono. Jeżeli mówimy o czym innym, to będę potrzebował więcej informacji :). Peter Bowman (dyskusja) 00:17, 31 paź 2023 (CET)

  Boğazköy powinno mieć przekierowanie na Boğazkale w "Języku hetyckim" (zostały jeszcze dwa linki do poprawy), w "Hetytach", "Bitwie pod Kadesz" i "Hetytologii". "Hetytologię" będę w nieodległym czasie rozszerzać, jak już "język hetycki" będzie w pełni przyklepany. Wschód starożytny (dyskusja) 00:27, 31 paź 2023 (CET)

• @Wschód starożytny Chyba należy rozbudować akapit o rzeczownikach, na pewno jest tylko taka deklinacja? Tutaj jest kilka tematów, których przynajmniej część odpowiada (pra)indoeuropejskim. Sławobóg (dyskusja) 21:01, 30 paź 2023 (CET)

  Mogę rozbudować, tylko nie wiem, czy nie będzie to mniej czytelne. Co do zasady końcówki są wspólne dla innych deklinacji, a tabelka jest kompromisem, żeby je przedstawić w miarę prosty sposób - oparłam ją na uproszczonej tabelce z książki Popko, podobna, chociaż gorzej zrobiona, jest też u van den Houta i u Hoffnera & Melcherta, więc możemy powiedzieć, że przedstawienie zbiorczej tabeli końcówek to standard. Rozpisuje się też tabelki na inne deklinacje klasyfikowane właśnie według tematów, ale nawet nie ma zgody co do tego, ile jest deklinacji (ok. 10 z wahnięciami w zależności od tego, do którego tematu autor gramatyki przyporządkowuje dane słowo). Praktycznie żadna deklinacja nie jest poświadczona w całości, więc tabelki robione pod tematy przedstawiają np. trzy poświadczone przypadki, a resztę zostawiają pustą. Mam wrażenie, że to byłoby już zbyt szczegółowe i trudne w odbiorze, ale mogę w rzeczowniku np. dopisać coś o podziale na deklinacje według tematów, żeby ten punkt był jaśniejszy. Wschód starożytny (dyskusja) 21:20, 30 paź 2023 (CET)

Od razu poproszę o pomoc, bo tego chyba nie będę umiała poprawić sama (@Piotr967, @Sławobóg). Ktoś dodał na górze hasła po prawej stronie fajną tabelkę z klasyfikacją języka. Czy ktoś mógłby zamienić kliny nad słowem "nišili" na te, które są w podobnej tabelce na angielskiej wiki i przed "nišili" dopisać URU w indeksie górnym? Świeżo dodane kliny to kliny starobabilońskie, a w angielskim haśle są prawidłowe dla tego hasła kliny hetyckie. Poza tym pierwszy z tych klinów to URU, więc albo powinny być cztery znaki klinowe odpowiadające ^URUni-ši-li, albo wyrzucić pierwszy klin. Wschód starożytny (dyskusja) 00:40, 31 paź 2023 (CET)

To nie ja, to Sławobóg o tu [1]:). I tu nie pomogę bo nie potrafię nawet policzyć tych klinów, w dodatku znaki w enwiki i w plwiki wyglądaja dla mnie identycznie, no sorry, ale o hetyckim to wiedziałem tylko tyle, że istniał. --Piotr967 podyskutujmy 01:35, 31 paź 2023 (CET)

@Sławobóg W kodzie angielskiego hasła mają kliny w jakimś szablonie z dopiskiem "cuneiform|hit", który widocznie załatwia sprawę konwersji na hetyckie: Szablon:Cuneiform. Niestety sprytny plan przeklejenia tego (proszę się nie śmiać) do kodu w polskim haśle nic nie dał. Czy żeby to działało, trzeba najpierw na polskiej wiki zrobić osobny szablon? Wschód starożytny (dyskusja) 02:43, 31 paź 2023 (CET)

@Wschód starożytny dodałem wsparcie dla hetyckich klinów w {{pismo}} i poprawiłem w artykule. Sławobóg (dyskusja) 10:27, 31 paź 2023 (CET)

Dzięki! Bardzo się to przyda też do przyszłych haseł! Wschód starożytny (dyskusja) 16:00, 31 paź 2023 (CET)

@Sławobóg A dałbyś podpis ;)? SkrzydlatyMuflon Pisz tutaj 21:14, 6 lis 2023 (CET)

Jeśli chodzi o URU w indeksie górnym, to przekeiłam już sobie z kodu oznacznik na indeks i chyba działa. Wschód starożytny (dyskusja) 07:16, 7 lis 2023 (CET)

Ze swojej strony dodałam wszystko, co chciałam jeszcze dodać i o co były pytania. Przywróciłam pierwotne zapisy "proto-Anatolijczycy", "proto-Hetyci", "proto-Luwici" i "Luwici" zmienione przez Welemira (podświetla się jako nieistniejący wikipedysta, nie wiem, co to znaczy), bo to nomenklatura stosowana przez Macieja Popko. Co prawda w polskich publikacjach nie miała jeszcze okazji się zakorzenić, ale inne hasła będziemy edytować zgodnie z tą nomenklaturą, a liczę również, że praca nad hasłami zmobilizuje nas (w sensie mnie, ale mam nadzieję, że studentów też) do publikowania w tych tematach. Jest to więc poważne i świadome zobowiązanie. Do poprawki "praindoeuropejski" nie mam uwag, ta forma jest powszechnie przyjęta, więc ok. Proszę, żeby nikt nie linkował "Ortaköy" do tego, co jest na polskiej wiki - to nie to stanowisko. Wschód starożytny (dyskusja) 07:15, 7 lis 2023 (CET)

@Wschód starożytny Wikipedia nie musi trzymać się aż tak ściśle źródeł żeby kopiować ich nomenklaturę. Mamy hasła Prasłowianie, Pragermanie (a także język prasłowiański, język praindoeuropejski itd.), więc dla konsekwencji powinno być Praanatolijczycy, Prahetyci itd. Jesteśmy polskojęzyczną Wikipedią, piszmy więc po polsku. Brakuje przypisu przy fonologii-samogłoskach. Dobrze by było też wstawić głoski w odpowiednią tabelkę z zapisem IPA (przypisy są np. na rosyjskiej Wiki). Sławobóg (dyskusja) 19:19, 8 lis 2023 (CET)

Całkowicie się zgadzam ze Sławobogiem. Dodam tylko, że form "Praanatolijczycy" oraz "praanatolijski" (nie proto-anatolijski) używa I. R. Danka w swoim szkicu "Języki anatolijskie" z pierwszego tomu "Języków indoeuropejskich" (np. na s. 286). "Praanatolijczycy" wydają się formacją z tego samego typu słowotwórczego co Praindoeuropejczycy (wobec przymiotnika "praindoeuropejski") a jednocześnie bardziej naturalną dla języka polskiego. Kwestią odrębną jest pisownia "proto-Hetyci" i "proto-Luwici", mam wrażenie, że powinno być raczej "Protohetyci", skoro mamy Protobułgarzy, poświadcza to też praktyka językowa (tu przykłady). Inna sprawa to znaczenie terminu "Protohetyci". Z artykułu wynika, że chodzi o przodków Hetytów, mówiących jakimś językiem indoeuropejskim ("protohetyckim"), tymczasem np. u Tadeusza Milewskiego, chodzi raczej o lud przedindoeuropejski, posługujący się językiem azjanickim, a nie przodków Hetytów. Tak też jest w "Nowej Encyklopedii Popularnej PWN, t. 5, s. 348: "Protohetyci, umowna nazwa ludności środk. części Azji Mniejszej, posługującej się językiem nieindoeuropejskim". Nawiasem mówiąc, Maciej Popko w "Ludach i językach starożytnej Anatolii" też stosuje formę Protohetyci dla nazwania ludu nieindoeuroipejskiego (a zatem to raczej poprzednicy Hetytów, a nie ich przodkowie). W związku z tą dwuznacznością formacji z proto- w różnych publikacjach wydaje mi, że lepiej (tj. precyzyjnej) byłoby dla przodków Hetytów stosować jednak "Prahetyci", natomiast dla ludu nieindoeuropejskiego - Protohetyci. W związku z tym pojawia się jeszcze jedna wątpliwość: skoro Protohetyci to poprzednicy Hetytów, a nie ich przodkowie, to kim będą Protoanatolijczycy (proto-Anatolijczycy) wobec Anatolijczyków? I jeszcze a propos "Luwitów": po pobieżnym sprawdzeniu wydaje mi się, że tu w nazewnictwie jest doskonała oboczność, choć w opracowaniach popularnych, jak encyklopedie, forma Luwijczycy wskazywana jest chyba jako pierwsza, a "Luwici" jako dodatkowa (tak np. w ww. encyklopedii). Skoro zatem są to formy równoważne, to można używać Luwijczycy, jak dotychczas w wikipedii. I jeszcze drobiażdżek: przymiotnikiem nazywającym język tego ludu jest "luwijski" (Popko też go używa), a nie "luwicki", jak by wypadało od "Luwitów", ale to już kwestia marginalna. Na koniec pozwolę sobie dodać, że to w sumie drobiazgi - całe hasło jest bowiem imponujące i chciałbym tu Autorce go pogratulować :) Wielemir (dyskusja) 00:18, 9 lis 2023 (CET)

Z "Protohetytami" i różnymi wariantami pisowni jest wielkie nieszczęście i Popko niestety też tego używał jeszcze w 2011 - chodzi o nieindoeuropejskich Hatytów. U zarania hetytologii nazywano Hatytów "Protohetytami", bo widać było po materiale archeologicznym, że to wcześniejszy substrat, ale kwestia etniczności nie była jeszcze dobrze rozpoznana. W angielskiej i niemieckiej literaturze już się udało zastąpić "Protohetytów" "Hatytami". A u nas? Ziółkowski napisał w "Historii powszechnej. Starożytność" poprawnie o języku "hatyckim", to redakcja dopisała w nawiasie kwadratowym "protohetycki"... Teraz angielskich wariantów z "proto" używa się do określenia ludów z gałęzi języków anatolijskich, więc nie nie ma rozpatrywania proto-Anatolijczycy vs Anatolijczycy, bo co do Anatolii, to albo mówi się o anatolijskich neolitycznych rolnikach nieindoeuropejskich, albo o indoeuropejskich proto-Anatolijczykach, którzy dopiero zmierzają do Anatolii. Poziomu "Anatolijczyków" w sumie nie ma - jak ekipa jest już w Anatolii, to jest podzielona na mniejsze etnosy. Nie będę kruszyć kopii o nazewnictwo, bo wiem, jak nędzna jest na razie liczba publikacji po polsku. Chciałam jedynie uprzedzić fakty, bo hetytologia nam właśnie odżyła i wiem, jakie publikacje i projekty są przygotowywane - i jaka nomenklatura jest w nich zastosowana (np. monografia z soczystym słowem "Luwici" w tytule przygotowywana pod studia II stopnia, które ruszą za dwa lata [tak, z językiem "luwijskim" w programie]). Ale hej, jak zostawicie wersję z "Pra", to nic się nie stanie, a jeśliby za 2-3 lata powróciła dyskusja, tym razem z ramienia obrońców "Luwitów" i "proto-Hetytów" wspierających się nowymi publikacjami, to byłby to znak, że udało się ożywić środowisko :) Wschód starożytny (dyskusja) 01:30, 9 lis 2023 (CET)

Dodałam tabelki, ale nie uściślałam zapisu według IPA - nie ma zgody co do klasyfikacji części głosek między hetytologami. Zrobiłam możliwie najmniej kontrowersyjne na podstawie minimalistycznych wytycznych Hoffnera i Melcherta. Jeszcze nie umiem edytować tabel, więc wyglądają, jak wyglądają. Wschód starożytny (dyskusja) 19:41, 9 lis 2023 (CET)

Znalazł się zdublowany przypis J.A. Knudtzon, Die zwei Arzawa Briefe: Die ältesten Urkunden in Indogermanischer Sprache, Leipzig 1902., który co gorsza nie podaje konkretnej strony. Mario58 -- Skrobnij zdanko 20:01, 9 lis 2023 (CET)

Przyp. 18 jest odwołaniem do całej pracy, można ewentualnie nr przypisu przesunąć od razu za frazę "w publikacji z 1902 r.", dalej podaję konkretne strony, jeśli ich potrzebuję do konkretnych ustaleń Knudtzona; przyp. 86 też jest do całości jako podstawowego opracowania tych dwóch tabliczek. Wschód starożytny (dyskusja) 01:11, 10 lis 2023 (CET)

6 (Rezerwat przyrody Kuźnik)

…że bagno może mieć związki z żelazem, żurawiną i borówką?

Rezerwat przyrody Kuźnik (dyskusja)
	Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku)
źródła	ilustracje	autor(ka)	wstawił(a)	sprawdzone przez
+	3	Kicior99	Jamnik z Tarnowa	Jamnik z Tarnowa mpn majonez truskawkowy

Jamnik z Tarnowa ^{Napisz coś} 11:42, 28 paź 2023 (CEST)

2 (Święto Niedźwiedzia w Pirenejach)

…gdzie obchodzi się Święto Niedźwiedzia?

…jak obchodzone jest Święto Niedźwiedzia w Pirenejach?

Święto Niedźwiedzia w Pirenejach (dyskusja)
	Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku)
źródła	ilustracje	autor(ka)	wstawił(a)	sprawdzone przez
+	7	Gabriel3	Gabriel3	Piotr967 Jamnik z Tarnowa Pomponick

Gabriel3 (dyskusja) 15:57, 31 paź 2023 (CET)

2 (Sandro Marcos)

…w czym upatruje się przyczyn popularności Sandro Marcosa?

Sandro Marcos (dyskusja)
	Archiwalna nominacja do CzyWiesza (sprzed 2024 roku)
źródła	ilustracje	autor(ka)	wstawił(a)	sprawdzone przez
+	1	Bacus15	Bacus15	Witold1977 mpn Filet 123

Bacus15 • dyskusja 17:49, 31 paź 2023 (CET)